نکاتی پیرامون داروها

امروزه داروها به علل مختلفی همچون پیشگیری از بیماری های خاص ، التیام علایم و درمان بیماریها ، تقویت افراد در مقابله با بیماریها و .... به کار می روند. کاربرد وسیع این مواد بدون آگاهی و شناخت عمومی از آنها خالی از اشکال نخواهد بود. در این مقاله به  ذکر مطالبی در مورد داروها می پردازیم :

منشاء داروها چیست ؟

چرا گاهی داروهای یکسان ، نامهای متفاوت دارند؟

داروها چگونه نامگذاری می شوند؟

با وجود مراحل مختلف تأیید دارو و حذف داروها با خطر سمیت بالا چرا برخی داروها که دارای عوارض جانبی زیاد هستند وارد بازار می شوند؟

منظور از عوارض جانبی داروها چیست؟

البته نکته قابل ذکر در این میان ، واکنش های نامطلوب است که متفاوت از عوارض جانبی هستند. آنها واکنشهایی هستند غیرمنتظره و پیش بینی نشده که به اثرات و عوارض معمولی یک دارو ارتباط ندارند و می توانند ناشی از حالات آلرژیک ( حساسیتی ) ، یا اختلال وراثتی ( مثل فقدان آنزیم غیر فعال کننده دارو) ، بر وراثتی ( مثل فقدان آنزیم غیر فعال کننده دارو ) و یا بر اثر تداخل با داروهای دیگر باشند که شامل جوش پوستی ، ورم صورت ، زردی و حتی شوک و اغماء است. ظهور واکنش های نامطلوب ، معمولاً ایجاب می کند که مصرف دارو قطع شود.

داروها به چند شکل وجود دارند و تفاوت اشکال مختلف آنها چیست؟

داروهای مایع نیز به شکل شربت ، الگزیر ، سوسپانسیون و آمپول تزریقی وجود دارند . شربت داروی حل شده در یک محلول غلیظ قندی است که بعضاً برای بهبود طعم به آن چاشنی نیز می افزایند. الگزیر مشابه شربت است اما در اینجا آب و الکل به عنوان حلال به کار رفته است. مانند الگزیر اکسپکتورانت که ضد سزفه است. سوسپانسیون ، ذرات بسیار ریز داروست  که در یک حلال مایع به شکل معلق قرار گرفته اند و آمپول های تزریقی که با ترکیبی خاص جهت ورود مستقیم به داخل سیستم خونرسانی بدن ساخته می شوند .

اسپری ها نیز فرم گازی ( استنشاقی ) داروها هستند.

گیاهان دارویی مفید در سرماخوردگی

4 گروه گیاه دارویی برای مبارزه با سرماخوردگی شناخته شده است.

ا

Echinacea       Ginseng   آسیایی

دومین گروه:بعنوان گیاهان عرق آور، تب و عرق بدن را افزایش می دهد و برای از بین بردن عفونت مفیدند. تب نشان دهنده فعالیت سیستم ایمنی بدن است، پس این گروه در حقیقت محرک سیستم ایمنی هستند مثلBoneset و Yarrow .

  Boneset  Yarrow

سومین گروه: شامل گیاهانی است که بر اساس مطالعات آزمایشگاهی می توانند مستقیماً ویروس سرماخوردگی را از بین ببرند مثلGoldenseal،Myrrh وUsnea .

   GoldensealMyrrh

چهارمین دسته:شدت علائم سرماخوردگی مثل گلو درد  را کاهش می دهند. این گیاهان لعاب زیادی دارند و تسکین دهنده و ضد التهاب هستند. همچنین تانین ( ماده ای که از گیاهان خاصی به دست می آید ) دارند که جمع کننده و قابض است و باعث افزایش بهبودی می شوند. مثلMarshmallow ( گل ختمی) وRaspberry( تمشک).

   Marshmallow      Raspberry    

دنیای دوا و درمان ( قسمت اول )

داروهای امروزی ترکیبات قوی شمیایی هستند که برای درمان بیماری، بهبود ضایعات و تسکین درد به کار می روند. این داروها به سلامتی افراد کمک می کند و در صورتی که داروهای امروزی صحیح مصرف شوند می توانند بسیاری از ناخوشی ها از سردرد گرفته تا بیماری قلبی را درمان ، یا سلامتی ما را تضمین کنند.

 در صورتی که داروها با بی دقتی مصرف شوند، می توانند موجب بروز خطرات غیر منتظره گردند تا جایی که به جای تخفیف علائم، باعث مسمومیت و در بعضی موارد موجب مرگ می شوند.

داروهایی که باید از آنها آگاهی داشته باشید عبارت اند از:

*داروهای آزاد ( که بدون نسخه تهیه می شود)

*داروهای تجویزی ( که توسط پزشک انتخاب شده و به وسیله مسئول داروخانه در اختیار بیمار قرار می گیرد)

همانقدر که در درمان بیماری مؤثر است ممکن است عوارضی نیز برای مصرف کننده داشته باشد ؛ به این ترتیب هر چه بیشتر دارو مصرف کنید احتمال بروز عوارض جانبی بیشتر است. پس لازم است در مورد داروها بیشتر بیاموزید:

فواید داروهای امروزی

1 - پیشگیری از بیماری ها نظیر آنفلوانزا، کزاز، هپاتیت، سل و ...

2 - کنترل بیماری هایی نظیر  قند ، فشارخون و ...

3 - تخفیف درد آرتروز، رماتیسم، سردرد و ...

4 - برطرف کردن مشکلات روانی نظیر بی خوابی، اضطراب، افسردگی و ...

5 - تسریع بهبودی آسیب ها، جراحی و ...

6 - کنترل اختلالات کبد، ریه، کلیه و ناراحتی های گوارشی مانند زخم معده و ...

7 - تخفیف علائم حساسیت، سرفه، سرماخوردگی، آنفلولانزا و ...

8 - درمان عفونت نظیر ذات الریه، برونشیت، زخمها و ...

خطرات بالقوه داروها

وابستگی دارویی: داروهای اعتیادآور گرچه فواید درمانی دارند، ولی در مصرف درازمدت ، موجبات اعتیاد فرد به دارو را هموار می سازند.

عوارض جانبی: بعضی داروها ممکن است عوارض جانبی ناخواسته داشته باشند،شدت عوارض جانبی بستگی به دارو و فرد مصرف کننده دارد. عوارض جانبی برخی داروها بسیار جزئی است؛ در حالی که در بعضی مواقع شدت این عوارض به حدی است که پزشک ناچار می شود داروی دیگری را تجویز نماید.

برای پیشگیری از وابستگی به دارو همیشه از پزشک خود بپرسید که آیا دارویی که برای شما تجویز شده است اعتیادآور است یا نه. توجه کنید که تا چه مدتی می توانید به دور از خطر اعتیاد به دارو ، مصرف آن را ادامه دهید.

برای به حداقل رساندن عوارض جانبی ، قبل از مصرف دارو توجه کنید که باید انتظار کدام عوارض جانبی را داشته باشید. برچسب های دارویی را بخوانید و در صورت بروز هر گونه سؤال با پزشک، پرستار یا داروساز داروخانه مشورت کنید. هرگونه واکنش یا حساسیت را به پزشک خود اطلاع دهید.

واکنش های غیر منتظره

مصرف داروهای متعدد

برای پیشگیری از اثرات متقابل داروها ، تمامی داروهایی که مصرف می کنید از جمله داروهای آزاد را به پزشک خود بگویید (فهرستی از داروهای مصرفی خود را برای مراجعه بعدی هم آماده کنید).

برای اجتناب از مصرف داروهای متعدد ، همیشه از نوع دارو و علت آن آگاه شوید. برای مصرف بی ضرر داروها از دستورات پزشک پیروی کنید و حتماً دقت فرمایید که مصرف همزمان داروهای آزادی که می خرید ، از جمله کرمِها و لوسیون ها همراه با سایر داروهای تجویزیتان ضرر نداشته باشد. (از داروساز داروخانه در این مورد سؤال کنید.)

ادامه دارد...

رف بی ضرر داروها به آگاهی و شناخت افراد ارتباط دارد

دنیای دوا و درمان ( قسمت دوم )

مصرف دوز (Dose مقدار تجویز شده دارو ) نادرست دارو

مصرف دارو همراه غذا

مصرف نکردن یک دوز از دارو

مصرف داروهای اشتباهی

خوب است بدانید که:

در صورت بروز هرگونه سؤال از پرسیدن آن تردید نکنید. دقت کنید حتماً از موارد زیر مطلع شوید:

*نوع داروی مورد مصرف

*بیماری خاصی که دارو برایش تجویز شده

*میزان دقیق مصرف آن

*زمان مصرف آن ( قبل از غذا ، همراه با آن یا بعد ازغذا ، قبل از خواب و ...)

*نحوه مصرف دارو

*مدت مصرف دارو

*غذاها و نوشیدنی هایی که باید از مصرف آنها خودداری کنید.

*فعالیت هایی (مانند رانندگی، راه اندازی ماشین آلات و ...) که باید از آن خودداری کنید.

*عوارض احتمالی

دقت کنید پزشک و داروساز داروخانه از موارد زیر اطلاع داشته باشند:

*تمام داروهایی که هم اکنون مصرف می کنید از جمله ویتامین ها، داروهای گیاهی و آسپرین.

*هر گونه حساسیت یا واکنش نامطلوبی که نسبت به داروهای خاصی دارید.

*اعتیاد به الکل، مواد مخدر و ...

*سیگار کشیدن یا مصرف چای و قهوه

یک دفتر و قلم در هر مراجعه به پزشک به همراه داشته باشید. دستورهایی که را پزشک در مورد با مصرف داروهای تجویز شده خود می دهد  بنویسید ( یا از کسی بخواهید برای شما بنویسد).

به نسخه خود توجه کنید

دقت کنید حتماً برچسب خوانا باشد. در غیر این صورت از مسئول داروخانه بخواهید با حروف درشت برچسب را بنویسد.

به برچسب های هشدار دهنده روی ظرف دارو توجه کنید.

اگر سؤالی در مورد با نسخه خود دارید از مسئول داروخانه، پرستار یا پزشکتان بپرسید. این افراد از کمک به شما خوشحال خواهند شد.

مسئول داروخانه شما می تواند موارد زیر را در اختیارتان بگذارد:

ظروفی که به آسانی باز می شود.

اگر ظروفی که به خاطر کودکان درِ آنها به سختی باز می شود، برای شما مناسب نیستند از مسئول داروخانه ظروفی را درخواست کنید که درِ آنها به آسانی باز می شوند.

داروهای ژنریک

کارهایی که نباید انجام دهید

مصرف داروهای خود را قطع نکنید یا بدون مشورت پزشک دوز آنها را تغییر ندهید حتی اگر احساس می کنید حالتان بهتر می شود.

داروهای فرد دیگر را مصرف نکنید یا داروهای خود را به دیگران ندهید.

در تاریکی ، دارو مصرف نکنید ؛ چراغ را روشن کنید تا اشتباهاً داروی دیگری مصرف نکرده باشید.

تا وقتی متوجه دستورالعمل مصرف بی ضرر دارو نشدید ، آن را مصرف نکنید.

داروهایی را که برچسب ندارند یا تاریخ مصرف آن منقضی شده یا ظاهر آنها تغییر یافته یا فاسد شده است نگهداری نکنید.

سیستمی را ایجاد کنید تا برچسبهای روی دارو را نگهداری نمایید (در صورت لزوم از افراد دیگری کمک بگیرید).

نمودار داروهای اساسی

نمودار کُدهای رنگی

*یک نمودار از داروهای خود ایجاد نمایید. روی هر شیشه دارو رنگ متفاوتی بگذارید.

*نام دارو را بر روی نمودار به گونه ای رنگ کنید که با شیشه دارو هماهنگ باشد.

سیستم ظروف دارو

بنابراین در صورتی که شما داروهای خود را صحیح مصرف کنید می توانید به سلامتی خود کمک کنید.

خطر مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها

اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که علاقه ی عجیبی به مصرف آنتی بیوتیک ها به دنبال بروز بیماری دارید، حتماً این مطلب را مطالعه کنید.

آنتی بیوتیک ها دسته ای از داروها هستند که برای از بین بردن عوامل ایجاد کننده ی بسیاری از بیماری های عفونی،  به صورت گسترده در سراسر دنیا مصرف می شوند. کشف این مواد، کمک بزرگی به علم پزشکی کرده و طی سالیان اخیر جان انسان های زیادی را نجات داده است.

با این همه،آنچه به شدت دانشمندان را نگران کرده است، بی اثر شدن آنتی بیوتیک ها در درمان برخی از بیماری های عفونی است.

به دنبال مطالعات انجام شده برای یافتن علت این مساله مهم، یکی از دلایل قطعی ثابت شده، عبارت است از پیدایش مقاومت تعدادی از عوامل عفونی به آنتی بیوتیک های موجود. میکروب ها با ایجاد ژن مقاوم در برابر آنتی بیوتیک ها، این مقاومت را از نسلی به نسل دیگر منتقل می کنند و حتی به صورت شایع این ژن از یک گونه میکروبی به گونه دیگری انتقال می یابد.

اینجاست که با وجود تجویز آنتی بیوتیک در مقادیر بالا، نتیجه ای حاصل نمی شود و عفونت پایدار می ماند. در اصل میکروب یاد می گیرد که چگونه خود را در برابر آنتی بیوتیک ها محافظت کند و چطور آن را خنثی و بی اثر کند.

به همین دلیل است که تشخیص درست و به موقع برای استفاده از آنتی بیوتیک ها یکی از هنرهای پزشکان است تا بیمار با مصرف کمترین تعداد آنتی بیوتیک، بهبود کامل بیابد.

متاسفانه برخی از هموطنان عزیز معتقدند که مثلاً باید برای هر گلودرد یا دندان درد،  حتماً از این دسته ی دارویی استفاده کنند و گاه تا حدی جلو می روند که حتی به داروی خوراکی بسنده نمی کنند و فقط و فقط داروی تزریقی را علاج دردشان می دانند.

حال اگر پزشک در برابر این خواسته ی آنها مقاومت کند، آن قدر پزشک خود را عوض می کنند تا سرانجام به مقصودشان برسند.

جالب است بدانید که بیشتر گلودردها و سرماخوردگی ها در فصول مختلف سال، نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ندارند. در اصل این دسته دارویی نیز مثل همه داروهای دیگر عوارضی دارند. در حقیقت تنها در زمان احتیاج و نیاز است که تجویز آنها به صلاح است، (حتی اگر مختصر عوارضی هم ایجاد کند)، ولی وقتی بدن برای مقابله با بیماری نیازی به آنتی بیوتیک ندارد، قبول خطر عوارض آنها، منطقی نیست.

شاید هم بعضی از عزیزان نگران انواع خاصی از سرماخوردگی ها هستند که می تواند نهایتاً در صورت درمان نشدن به بیماری تب روماتیسمی منجر شود.

خبر خوش برای شما این است که در بیشتر موارد، می توان میان این نوع سرماخوردگی با سایر انواع تفاوت گذاشت و نباید نگران چنین امری بود، در غیر این صورت مصرف گسترده و بی رویه آنتی بیوتیک ها در کشور موجب ایجاد گونه های مقاوم و خطرناک از میکروب ها می شود که چه بسا درمانی برای آنها موجود نباشد.

پس بهتر است تصمیم گیری برای مصرف کردن یا نکردن این داروها را بر عهده پزشک معالج خود بگذارید تا از ایجاد خطر ذکر شده در آینده جلوگیری شود.

به خاطر داشته باشید که در غیر این صورت ممکن است خود شما در آینده قربانی گونه های میکروبی مقاوم به درمان شوید.

منبع : هفته نامه سلامت

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]