صرع(تشنج) و علل ایجاد آن
بیمار)
پدری هستم که یک فرزند 14ساله دارم که از سه ماه پیش صبح‌ها که از خواب بیدار می شود دچار پرش‌هایی در دست می شود و تا کنون دو بار در خواب هم دچار تشنج‌هایی شده‌اند و من و مادرش از صدای خرخر و صدای تکان‌های تخت، متوجه تشنج ایشان شده‌ایم. پزشک معالج برای فرزند من تشخیص صرع گذاشته‌اند. لطفاً مرا راهنمایی کنید.
آقای دکتر عسگر قربانی، متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب(استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران) پاسخگوی سئوالات زیر می باشد.
1- صرع چیست؟
صرع را به زبان ساده می توان به صورت زیر تعریف کرد: چنان چه تنظیم جریان الکتریکی فرد به هم بخورد، مدارهای کل مغز دچار اتصال شده و در نتیجه هوشیاری به هم می خورد.
صرع فقط افتادن فرد و عدم هوشیاری نیست، بلکه به چندین شکل می تواند دیده شود. به طور مثال صرع می تواند به صورت افت تحصیلی در مدرسه باشد، جا انداختن کلمات در جمله به خصوص در هنگام املا نوشتن اتفاق می افتد و متاسفانه معلم‌ها فکر می کنند که این دانش‌آموز دچار حواس پرتی می باشد.
2- عوامل زمینه ساز صرع کدامند؟
یکی از علل صرع به دوران قبل از تولد برمی گردد، ولی به طور عمده علل صرع به بعد از تولد مربوط می شود. هم چنین علل زیادی از انواع صرع ناشناخته می باشد.
از علل قبل از تولد می توان به عفونت‌های داخل رحمی (در جنین) اشاره کرد. از عفونت‌های شایع ایجاد کننده ی صرع در دوران بارداری سرخجه و توکسو پلاسموز می باشد. سایر عفونت‌های ویروسی، سوء تغذیه و مصرف الکل و دخانیات در مادر هم می تواند باعث صدمه به جنین شود.
از دیگر علل می توان به نقص‌های ژنتیکی ایجاد شده در حین بارداری در جنین اشاره کرد که می تواند عامل بروز تشنج در سال‌های آینده باشد. هم چنین قرار گرفتن در معرض محیط های آلوده (مانند اشعه ایکس) می تواند باعث آسیب به جنین شود.
از دلایل دیگر می توان به ضربه های مغزی جنین در حین بارداری یا موقع زایمان اشاره نمود.
دسته ی دیگر از دلایل صرع، مربوط به ضایعات در حین زایمان است که به عنوان فلج‌های مغزی عنوان می شود. چنان چه در حین زایمان سر بچه آسیب ببیند و منجر به اختلالات انعقادی یا خونریزی‌های مغزی شود، می تواند فرم‌هایی از تشنج را ایجاد کند. این آسیب‌ها هنگام تولد یا هفته ی اول بعد از تولد گاهی از علل بسیار مهم، برای تشنج‌های بعدی می باشد.
در دوران نوزادی عفونت‌های مغزی مانند مننژیت و آنسفالیت (تورم مغز در اثر ویروس‌ها)، و ضربه‌هایی که به خاطر جنب و جوش یا تصادف با ماشین به مغز وارد می شود، ممکن است باعث تشنج شود.
صرع و تشنج طوری نیست که بلافاصله بعد از دیدن ضربه، این بیماری ایجاد شود، بلکه ممکن است 10 تا 20 سال بعد خود را نشان بدهد و آسیبهای در حین زایمان یا بعد از زایمان نتایج خود را در اواخر کودکی و یا بزرگسالی نشان دهد.
هم چنین سوء تغذیه در زمان کودکی می تواند یکی از دلایل تشنج در سنین بالاتر باشد، به خصوص کمبود مواد معدنی مثل کلسیم و منیزیم می تواند از عوامل ایجاد کننده ی تشنج باشد.
در سنین بالا (افراد مسن) سکته ی مغزی می تواند باعث تشنج باشد و هم چنین به هم خوردن پایداری الکتریکی بدن باعث ایجاد صرع و تشنج در بیمار می شود.
در افراد دیابتی که از داروهای دیابتی برای پایین آوردن قند خون استفاده می کنند یا بیمارانی که قند خون پایینی دارند، استعداد ابتلا به تشنج بیشتر از سایر افراد است.
با وجود تمام دلایل ذکر شده، علل درصد زیادی از انواع صرع در حال حاضر شناخته شده نمی باشد.
ادامه دارد...
