هشدار محافل علمى نسبت به عمل سزارین
زایمان طبیعى به نفع مادر، کودک و اقتصاد خانواده است
تغذیه در دوران بارداری ( قسمت اول )
تغذیه در دوران بارداری ( قسمت دوم )
حاضر نیستیم زنده زنده شکنجه شویم. این تصورى است که در میان نسل جدیدى از زنان رایج شده است که زایمان به شیوه طبیعى را انتخاب نمى کنند. در یک کلینیک مراقبت هاى قبل و بعد از باردارى در خیابانى در شمال شهر تهران ، زن جوانى در انتظار به دنیا آمدن نخستین فرزندش، مى گوید: «از زایمان طبیعى فقط صحنه هاى جیغ و فریاد زن ، و دردى که مى کشد در خاطرم هست. واقعاً زایمان طبیعى مثل شکنجه است.»
حالا او با انتخاب زایمان به شیوه سزارین از تصور روزى که وضع حمل خواهد کرد، خوشحال و هیجان زده است: «این طورى نه خودم اذیت مى شوم و درد مى کشم و نه اطرافیانم به زحمت مى افتند. با پاى خودم به بیمارستان مى روم و مثل زایمان طبیعى به بچه هم فشار نمى آید.»
این زنان در مقایسه با زنان پیش از خود چه تفاوتى کرده اند؟!
به نظر مى رسد با وجود شیوه هاى نوین پزشکى ، این زنان دیگر حاضر به تحمل درد و رنج زایمان طبیعى نیستند. مسئول کلینیک مى گوید: «انگیزه اغلب زنان از زایمان به شیوه سزارین، کاهش آستانه درد است.» و با مثالى که مى زند بر این نکته صحه مى گذارد:
« از هر 10 زن باردارى که به این مرکز مراجعه مى کنند، 5 نفر آنها تصمیم قطعى براى زایمان به شکل سزارین دارند. 3 نفر بین انتخاب زایمان طبیعى و سزارین مرددند و منتظر اعلام نظر پزشک مى مانند و فقط 2 نفر به قطع و یقین مى خواهند به شکل طبیعى زایمان کنند. »
نه فقط در تهران ، بلکه وضعیت در شهرستان ها نیز همین گونه است. دکتر« پردیس بهرامیان » جراح و متخصص زنان و زایمان مى گوید: « در شهرهاى کوچک که تا چند سال پیش یک سزارین هم انجام نمى شد، زایمان به روش سزارین افزایش یافته است.»
به این ترتیب شاید به زودى پرونده زایمان طبیعى براى همیشه بسته شود و از آن فقط خاطره اى در نقل قول هاى مادران و مادربزرگ ها باقى بماند!
آمار چه مى گوید؟
آمار مى گوید در ایران در سال 79 حدود 35 درصد از کل زایمان ها به روش سزارین بود. در سال هاى بعد این رقم سیر صعودى پیدا کرد و در سال 82 آمار سزارین در بیمارستان هاى دولتى دانشگاهى 29 درصد ، در بیمارستان هاى دولتى غیر دانشگاهى 44 درصد و بیمارستان هاى خصوصى 88 درصد شد.
مدیر انجمن مامایى کشور هم اعلام کرده: « 60 درصد زایمان هاى زنان ایرانى سزارین است.» « ناهید خداکرمى» افزوده است: « در حالى که به طور طبیعى فقط باید 10 تا 15 درصد زایمان ها به صورت سزارین انجام شود، اما متأسفانه عمل هاى سزارین در برخى بیمارستان هاى خصوصى به 100 درصد رسیده و در بیمارستان هاى دولتى در تهران و در شهرستان ها این عمل 60 تا 70 درصد کل زایمان هاست.»
فاصله ما از این لحاظ هم با کشورهاى دیگر عجیب و باور نکردنى است:
«85 درصد زایمان ها در ایرلند به طور طبیعى انجام مى شود. در سوئد 40 درصد زایمان ها طبیعى است و در منزل به وسیله ماما صورت مى گیرد و در امارات متحده 89 درصد زایمان ها به شکل طبیعى انجام مى شود.»
«سزارین» انتخاب تک فرزندها
اغلب خانواده هاى ایرانى پرجمعیت بودند. دکتر «جواد پیروز بخت» متخصص زنان و زایمان خود به یکى از این خانواده هاى پرجمعیت تعلق دارد، اما به عقیده او حالا که تک فرزندى ایده خیلى از جوان ها شده ، زنان جوان هم ترجیح مى دهند نخستین و تنها زایمانشان بدون درد باشد.
کاهش درد، انگیزه اغلب زنان براى انتخاب زایمان به شیوه سزارین است. دکتر پیروز بخت مى گوید: «آنچه این زنان به آن بى توجهند این است که هر دو زایمان با درد همراه است.
در زایمان طبیعى این درد قبل از وضع حمل است و در سزارین درد بعد از زایمان به وجود مى آید که بسیار شدید تر از درد زایمان طبیعى است. ضمن این که درد زایمان طبیعى چون متناوب است بین فواصل درد براى فرد امکان استراحت هست، اما درد زایمان سزارین این طور نیست و زمان زیادى باید بگذرد که اثر داروهاى بیهوشى ، مصرف آنتى بیوتیک ها و ... که بر روى شیردهى نیز مؤثر است، ازبدن مادر خارج شود. در زایمان طبیعى خونریزى کمتر است. احتمال عفونت و آمبولى کاهش مى یابد و نیاز نیست بیمار آنتى بیوتیک زیادى مصرف کند.
بازگشت سریع عضلات بدن به فرم طبیعى، بازگشت سریع تر به محیط خانواده و شروع زندگى عادى و کاهش هزینه درمان ، از دیگر محاسن زایمان طبیعى است. دکتر پیروز بخت مى گوید:« زایمان طبیعى به نوزاد فرصت مى دهد خود را با محیط خارج از رحم تطبیق دهد. در واقع انقباض هاى طبیعى رحم هنگام زایمان، سبب کنار آمدن تدریجى نوزاد با محیط خارج از رحم مى شود.»
زایمان بدون درد
آیا زایمان طبیعى عوارضى هم دارد که در گرایش زنان به انتخاب سزارین مؤثر است؟
در یک بیمارستان دولتى ، مادر جوانى که سه هفته قبل فرزندش را با زایمان طبیعى به دنیا آورده است ، با وجود سلامتى نوزادش، همچنان با تردید به زایمان طبیعى نگاه مى کند:« شنیده بودم که در زایمان طبیعى نوزاد از ناحیه سر آسیب مى بیند و فشار دهانه رحم روى سر نوزاد سبب کند ذهنى او درآینده مى شود.» حالا او گمان مى کند کشیدگى سر نوزاد 21 روزه اش ازهمان عوارض زایمان طبیعى است.
بیست دقیقه بعد هر دو نفر ما در اتاق دکتر « بهرامیان » ، متخصص و جراح زنان و زایمان به توضیحات او درباره عوارض زایمان طبیعى گوش مى دهیم: « اگر زایمان طبیعى درست انجام نشود و زیر نظر پزشک نباشد، مى تواند سبب مرگ نوزاد شود. براى مثال اگر بند ناف پیچیده شده باشد و پزشک نتواند به موقع واکنش نشان بدهد، جان نوزاد به خطر مى افتد. گاهى درست کنترل نشدن زایمان طبیعى ممکن است موجب خونریزى شدید و سپس کم خونى مادر شود.» اما به اعتقاد دکتر بهرامیان هیچ سند معتبر و علمى اى وجود ندارد که نشان بدهد زایمان طبیعى روى هوش نوزاد تأثیر مى گذارد و یا سبب کم هوشى او و فشار آمدن به سر نوزاد مى شود: « معمولاً به علت نرمى جمجمه سر نوزاد به هنگام زایمان طبیعى ممکن است کمى کشیدگى در این ناحیه به وجود بیاید که بعد از تولد و در مدت کمتر از یک ماه با رشد نوزاد برطرف مى شود.»
کاهش درد زایمان طبیعى به جاى جایگزین کردن کامل شیوه سزارین، اقدامى است که در حال حاضر در بسیارى از کشورها انجام مى شود. زایمان بى درد یکى از روش هاى مطمئنى است که در کشورهاى اروپایى از آن استفاده مى شود. در این روش مواد بى حس کننده به داخل کانال نخاع تزریق می شود و بیمار مى تواند زایمانى بدون درد داشته باشد.
روش دوم استفاده از مواد بیهوشى استنشاقى است. مثلاً در مواردى که درد شدید مى شود، مى توان از گاز N2O (گاز خنده) براى تسکین درد و کاهش هیجان و استرس بیمار با رعایت اصول پزشکى بیهوشى، استفاده کرد. کمک گرفتن از وسایلى نظیر « فورسپس » و « وکیوم » هم مى تواند در کاهش درد زایمان طبیعى و وضع حمل راحت تر مادر مؤثر باشد. »
آنچه پزشکان مى خواهند
پزشکان، مادران را به استفاده از شیوه سزارین ترغیب مى کنند. این مسئله به همراه تصور زنان از زایمان طبیعى، سبب افزایش زایمان به شیوه سزارین در کشور مى شود. « ناهید خداکرمى » مدیر انجمن مامایى کشور، علت را ناشى از قرار نگرفتن ماما در جایگاه اصلى خودش مى داند:« از آنجا که زنان کشور از همان ابتداى دوران باردارى خود به متخصص زنان و زایمان مراجعه مى کنند، اغلب زایمان ها به صورت سزارین انجام مى شود. زیرا پزشکان متخصص، بیماران را به عمل سزارین تشویق مى کنند. حتى در برخى از بیمارستان هاى دولتى پزشکان متخصص با بیماران خود قراردادهاى مالى جداگانه مى بندند که خارج از لیست بیمه است و این باعث ادغام بخش خصوصى و دولتى شده است. »
براى یک زایمان طبیعى، پزشک باید چند ساعت وقت بگذارد. علاوه بر این، زایمان ممکن است در هر ساعت از روز یا شب اتفاق بیفتد. دکتر « پیروزبخت » به این موارد، نکات دیگرى را هم اضافه مى کند:« تفاوت دستمزد بین زایمان سزارین و طبیعى، ترافیک ، مسافت هاى طولانى ، مشکلات و گرفتارى هاى کارى پزشک، تعداد مراجعان و رسیدگى به وضعیت همه آنها، شاید سبب شود همکاران پزشک ترجیح بدهند بیماران به شیوه سزارین وضع حمل کنند که زمان آن از قبل مشخص مى شود و وقت گیرى هاى زایمان طبیعى را هم ندارد. »
دکتر « بهرامیان » متخصص و جراح زنان و زایمان معتقد است:« انتخاب شیوه زایمان در یک رابطه دو طرفه پزشک و بیمار قرار دارد. وقتى بیمار با وجود توصیه پزشک به زایمان طبیعى، اصرار به سزارین دارد، پزشک کارى نمى تواند بکند. بنابراین هر چه با آموزش هاى عمومى سطح آگاهى زنان را بالا ببریم، پزشکان نیز در نهایت تابع نظر بیماران خود خواهند بود و جز در مواردى که از نظر پزشکى انجام دادن سزارین به نفع بیمار است، آن را توصیه نمى کنند. »
نوزادان قیمتى
نوع بیمارستان، مدت اقامت بیمار در بیمارستان، خدمات بهداشتى و پزشکى ارائه شده به بیمار، شهرت پزشک، و توافق
