بیماران قلبی و زندگی نشاط آور
با قلب خود مهربان باشیم ( قسمت دوم)
در قسمت قبل به یک سلسله اصول و نکات بهداشتی در زمینه ی پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی – عروقی پرداختیم ؛ مواردی که رعایت کردن آنها موجب می شود انسان اصولاً دچار بیماری های قلبی نگردد. ولی متأسفانه در هر جامعه ای، گروه کثیری از مردم به دلایل مختلف دچار بیماری های قلبی اند که این قبیل افراد نیز در صورت توجه به پاره ای نکات بهداشتی قادرند تا حد نسبتاً زیادی همانند افراد سالم، به زندگی عادی خود ادامه دهند. این بخش از مقاله در ارتباط با چنین بیمارانی است.
اکثر بیماران قلبی چنین تصور می کنند که ضایعات قلب و رگ های خونی هرگز معالجه نمی شوند و غیر ممکن است که هرگونه نقیصه ی ماهیچه ی قلب یا دستگاه دریچه ای ترمیم شود و رگ های سخت شده بتوانند دوباره کیفیت عادی خود را بازیابند و اصولاً می اندیشند که بیماری های قلبی غیر قابل درمان اند. علم پزشکی از چنین دیدگاه بدبینانه ای به دور است و کلیه ی تجارب پزشکی ، به ویژه در چند دهه ی اخیر نتایج کاملاً رضایت بخش و امیدوار کننده ای نشان داده است. در حال حاضر علاوه بر داروهای بسیار مؤثری که برای مداوای بیماران قلبی در اختیار پزشکان قرار دارد، پیشرفت های گسترده در تکنیک های جراحی نیز شایسته ی توجه ویژه ای است. امروزه این امکان وجود دارد که قلب از حرکت ایستاده را با ماساژ ریتمیک یا به کمک ابزار مخصوص دوباره به تپش واداشت، قلب دیگری را به بدن پیوند زد و از قلب مصنوعی برای معالجه ی بیماران بهره جست. بنابراین با مداوای صحیح و رعایت اصول بهداشتی، زندگی بیماران قلبی تقریباً طبیعی می شود ، گاهی مدت زمانی دراز ادامه خواهد داشت. در این قسمت از مقاله سعی شده است اهم اصول بهداشتی که در زندگی بیماران قلبی باید رعایت شوند یادآوری گردند. به امید آن که در زندگی این بیماران مؤثر افتند و در رفع ناملایمات زندگی شان چاره ساز باشند.
استراحت
نخستین دستور اساسی برای بیماران قلبی، استراحت به موقع و کامل است. بایستی از میهمانی های شبانه حتی الامکان پرهیز کرد و به موقع به استراحت پرداخت. در صورت امکان نیز یک تا دو ساعت خواب بعدازظهر بسیار مفید و سودمند خواهد بود. همچنین باید سعی کرد عواملی را که مانع خواب راحت است بر طرف نمود. به عنوان مثال، دیر هضم شدن غذای سنگین در شب، خوردن چای در اوایل غروب، صرف آشامیدنی ها به مقدار زیاد در شب و خوابیدن دیروقت، از جمله مواردی هستند که نظم و آرامش لازم برای خواب شبانه را بر هم می زنند، باعث بیخوابی می گردند.
محل سکونت
متأسفانه بیماران قلبی زمانی به عیوب منزل خود پی می برند که قبلاً دچار یک یا چند حمله ی قلبی شده اند. بعضی توجه نمی کنند که همین مسکن، سهم بزرگی در ابتلای آنها به بیماری داشته یا حداقل ظهور و بروز بیماری را پیش انداخته است. در این زمینه به طور کلی، نداشتن راه سربالایی، داشتن امکانات لازم برای رفت و آمد، نزدیک بودن به فروشگاه های اجناس ضروری و مراکز پزشکی، استفاده از وسایل مدرن، توجه به وضع تهویه، نور، رطوبت و ایمنی ساختمان، واقع بودن در خارج از مناطق پر سر و صدا و … از اهم مسائلی است که در انتخاب مسکن مناسب برای بیماران قلبی باید مورد توجه قرار گیرند.
رژیم غذایی
مصرف غذا طبق اصول کلی بهداشت قلب، بایستی متعادل باشد و همیشه سفره را در حالی باید ترک کرد که نه قلب خسته گردد و نه کبد رنجور و فرسوده شود و نه اندام تغییر شکل دهد، زیرا مهم ترین عامل تغییر شکل اندام، پرخوری است. در ضمناز مصرف غذاهای چرب، پر نمک و قندی، حتی الامکان باید خودداری شود، زیرا مصرف بی رویه و بیش از حد این مواد، در اغلب موارد بحران های قلبی شدیدی را موجب می گردد.همچنین مصرف مواد مخدر و محرک برای بیماران قلبی مناسب نیست و لازم است ضمن اجتناب از مصرف این مواد، با رعایت رژیم غذایی توصیه شده، وزن بدن در حد متناسب حفظ گردد.
پوشاک
لباس بیماران قلبی در تابستان باید گشاد و سبک و در زمستان گرم و سبک باشد. جوراب های تنگ و چسبان و از جنس نایلون مناسب نیست، کفش ها هم باید به اندازه ی پا و راحت انتخاب شوند. همچنین استفاده از کلاه مناسب برای جلوگیری از تابش آفتاب به سر ( مخصوصاً برای مبتلایان به فشارخون) توصیه می شود تا از بروز عوارض مغزی در فصول گرم جلوگیری به عمل آید.
ازدواج و آبستنی
مشورت با پزشک معالج قبل از تصمیم گیری به ازدواج و آبستنی بیماران قلبی از ضروریات امر است و همه ی مسائل باید قبلاً پیش بینی گردد تا بتوان تصمیمات لازم را تحت نظر پزشک، به موقع اتخاذ کرد. مخفی کردن واقعیات و بی قیدی ممکن است عواقب ناگواری داشته باشد. در صورت بلامانع بودن ازدواج، بایستی راهنمایی های لازم در مورد روابط جنسی با توجه به شرایط جسمانی بیماران قلبی به آنها ارائه شود تا از بروز برخی اتفاقات ناگوار احتمالی پیشگیری گردد.
