بیماری قلبی در زنان
اغلب زنان تا پیش از رسیدن به مرحله یائسگی، ازابتلا به بیماری سرطان وحشت دارند و سعی می کنند نشانه های مربوط به آن را دنبال کنند ، در حالی که خطر ابتلا به بیماری قلبی در زنان نیز همانند مردان وجود دارد. دکترSharonne Hayes مشاور بیماریهایی قلبی زنان ، معتقدست که بیشتر زنان از عوامل خطر و نشانه های بیماری های قلبی بی خبرند، بیشتر زنان فکر می کنند که بیماری قلبی ، فقط مردان را دچار می سازد. به همین دلیل کمتر از مردان احساس خطر کرده، آزمایش ها و درمان های توصیه شده توسط پزشک را دنبال نمی کنند.
رایج ترین انواع بیماری های قلبی
رایج ترین نوع بیماری های قلبی، بیماری شریانهای قلب است که البته بیش از انواع دیگر قابل پیشگیری است. شریان ها بر اثر مسدود شدن یا تنگ شدن نمی توانند به خوبی خون را از خود عبور دهند. ایجاد پلاک( یا رسوب) سبب تنگ شدن یا مسدود شدن شریان قلب شده و هر قدر بزرگتر و وسیع تر شوند احتمال بروز حمله قلبی بیشتر خواهد شد. از انواع دیگر می توان به فشار خون بالا اشاره نمود که تأثیرات جدی بر عروق خونی، قلب و کلیه ها می گذارد. تغییر در ریتم ضربان قلب، افزایش تعداد ضربان های قلب و یا کاهش آن نیز از موارد دیگرند: گاهی اوقات وجود عارضه ای مادرزادی در دستگاه قلب وعروق به صورت نارسایی آشکار شده و منجر به ایجاد اختلال در جریان یافتن خون و خروج آن از قلب خواهد شد.
عوامل خطر بیماری های قلبی کدامند؟
عوامل خطر ابتلا به بیماری های قلبی در زنان با مردان تفاوتی ندارد و به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
1) عوامل خطری که قابل اصلاح نیستند ، عبارتند از: افزایش سن،( بیش از 65 سالگی) ، دوران پس از یائسگی ، خارج کردن رحم( هیترکتومی)، وراثت ( سابقه ابتلا به بیماری های قلبی در افراد خانواده ) .
2) عواملی که قابل اصلاحند ، عبارتند از : سیگار کشیدن ، فشار خون بالا، بالا بودن مقدار کلسترول خون، کاهش فعالیت بدنی، شیوه زندگی بی تحرک، چاقی، نوشیدن الکل.
سیگار کشیدن
: سیگار کشیدن برای زن و مرد عامل خطر محسوب می شود ، به ویژه برای زنان جوان . زنانی که سیگار می کشند، دو برابر بیشتر از زنان دیگر در معرض خطر قرار دارند. مخصوصاً هنگامی که با سیر عوامل خطرهمراه شود ( مانند چاقی، دیابت...) در این صورت 25 بار بر احتمال بروز خطر افزوده می شود. مصرف قرص های ضدبارداری و کشیدن سیگار به حد قابل توجهی ، خطر بروز حمله های قلبی را افزایش می دهد. نکته قابل توجه در این باره این است که چند ماه پس از کنار گذاشتن سیگار، به سرعت از میزان احتمال خطر کاسته خواهد شد .
فشار خون بالا
معمولاً فشارخون با افزایش سن بالا می رود. چاقی نیز فشار خون را بالا می برد و مصرف بسیاری از داروها نیز بر مقدار فشار خون تأثیر می گذارد. در صورتی که خطر بروز آسیب دیدگی وجود داشته باشد( مانند بزرگ شدن قلب، صدمه دیدن عروق شبکیه چشم، حمله قلبی ، نارسایی قلبی و...) درمان دارویی توصیه می شود.
افزایش مقدار کلسترول خون:
مانند مقدار فشار خون، مقدار کلسترول خون نیز با زیاد شدن سن، افزایش خواهد یافت. به طور چشمگیری در بیش از 50 درصد از زنانی که بالاتر از 55 سال سن دارند، مقدار کلسترول خون آنها 240 میلی گرم در دسی لیتر است. (mg/dI 240) .البته در برخی از افرادی که به حمله قلبی دچار می شوند، مقدار کلسترول خون طبیعی است ولی آنچه مورد توجه قرار می گیرد نسبت کلسترول تام (total) به کلسترول خوب یا (HDL) است. این نسبت به مقدار کلسترول بد(LDL) یا تری گلیسیریدها نیز بستگی دارد . بیشتربیماران تمایل دارند که مقدار کلسترول خون خود را به حد طبیعی برسانند و اغلب به راه های غیر دارویی علاقه مندند. در حالی که عوامل متعدد، دست به دست یکدیگر داده و شرایط مناسب بروز بیماری را پدید می آورند. اگرفقط بالا بودن مقدار کلسترول خون تنها عامل ایجاد بیماری باشد، مصرف دارو توصیه می شود و بهتر است که از رژیم غذایی کم چربی پیروی کرد. به خاطر داشته باشیم که بدترین نوع چربی، چربی جامد( کره ، روغن حیوانی) است. پرداختن به فعالیت های ورزشی ایروبیک( هوازی) نیز مؤثر است. علاوه بر اینها ، مصرف چربی های اشباع نشده مانند روغن زیتون نیز توصیه می شود. نکته قابل اهمیت و توجه این است که هر فردی باید از رژیم غذایی خاص خود و برنامه ورزشی مناسب با وضعیت جسمی خود پیروی کند. لازم است که زنان در حدود بیست سالگی از مقدار کلسترول خون خود باخبر شوند. به احتمال ابتلا به دیابت توجه کنند و از پزشک خود بخواهند که قند خون ناشتای آنان را مرتب کنترل کند.
نشانه های عمومی ، هنگام بروز حمله قلبی
حمله قلبی نشانه های متغیری دارد. زنان و مردان باید بدانند که نباید صبر کنند تا نشانه ها ظاهر شوند ، آنها علامت خطر هستند و ممکن است هنگام پیشرفت بیماری بروز کنند.ابتدایی ترین نشانه در زنان و مردان، درد در ناحیه سینه است. احساس سنگینی به معنای " درد " نیست. احساس فشار و سنگینی به گردن ، پشت، شانه ها یا پایین بازو انتشار می یابد. نفس های کوتاه ، سرگیجه، تهوع از متداولترین نشانه ها هستند. هر قدر زنان بیشتر با نشانه ها آشنا شوند، بهتر می توانند درمان شوند.
رایج ترین روش های تشخیص بیماری های قلبی برای زنان کدامند؟
متخصصین بیماری های قلبی هنوز به دنبال آزمایش هایی هستند که بتوانند در مراحل اولیه ، تشخیص بیماری را ممکن سازند.EK4 ( الکتروکاردیوگرام ) و تست ورزش، در افرادی که نشانه خاص بیماری قلبی را ذکر نمی کنند، به کار نمی رود.
اثر ابتلا به بیماری قلبی بر زندگی زنان
تجربه نشان می دهد که زنان پس از ابتلا به بیماری قلبی، به افسردگی نیز دچار می شوند. این موضوع اهمیت زیادی دارد و تاثیر قابل توجهی بر توانایی زنان می گذارد. زیرا زنانی که افسرده می شوند تمایلی به بهتر شدن نشان نداده ، از رژیم غذایی، دارویی و برنامه ورزشی توصیه شده ، پیروی نمی کنند. لازم است به سلامتی روانی و جسمی آنها توجه کرد.
توصیه های پایانی برای حفظ تندرستی زنان
1- درباره عوامل خطر آگاهی بیشتری کسب کنند.
2- عوامل خطر را از زندگی خود دور سازند. سیگار نکشند، به رژیم غذایی خود توجه کنند و فعالیت بدنی بیشتری داشته باشند.
3- در صورت بروز نشانه های خاص بیماری، به پزشک مراجعه کنند و او را در تشخیص صحیح و درمان مناسب یاری دهند.