آشنایی با عواملی که باعث ایجاد وزوز گوش می شوند
سمفونی آزار دهنده
وزوز گوش یعنی شنیدن صدای خاصی شبیه صدای زنگ در گوش که ممکن است در یک ، هر دو گوش و یا حتی در سر احساس شود. این صدا فرکانس های متفاوتی دارد و به صورت زنگ زدن، صدای باد، غرش، سوت و ... درک می شود. وزوز در گاهی موارد شدت زیادی دارد که سبب آشفتگی و پریشانی شده و زندگی طبیعی فرد را مختل می کند . گاهی هم خفیف و موقتی بوده و پس از مدتی کوتاه برطرف می شود. برای مثال هنگامی که فرد در معرض صداهای بلند قرار می گیرد ممکن است برای چند دقیقه دچار وزوز گوش شود که خود به خود برطرف می شود؛ اما در برخی موارد هم وزوز گوش دائمی است و در تمام طول زندگی همراه فرد است. جالب است بدانید که در برخی موارد صدای وزوز توسط دیگران نیز قابل شنیدن است . این موارد غالباً به دلیل مشکلات عروقی در گوش خارجی یا اسپاسم عضلانی ایجاد می شود.
چه عواملی سبب وزوز می شوند؟
علت اصلی وزوز گوش در بسیاری از موارد مشخص نیست. اگر چه عواملی مثل استرس و اضطراب، آلرژی، افزایش یا کاهش فشار خون( اختلالات عروقی) وجود تومورها، دیابت، تیروئید، ضربه به سر و گردن و مصرف داروهایی مانند ضد التهاب ها، آنتی بیوتیک ها، داروهای مسکن، داروهای ضد افسردگی ، الکل و آسپرین به عنوان عواملی که می توانند باعث وزوز گوش شوند، شناخته شده اند. در همین جا بد نیست یادآوری کنیم در صورتی که شما از آسپرین استفاده کردید و دچار وزوز شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
بسیاری از وزوزهای گوش ناشی از آسیب انتهای میکروسکوپی عصب شنوایی در گوش داخلی است که به دلیل صدای بلند ایجاد می شود. آسیب به آنها سبب کم شنوایی و بروز وزوز می شود. افزایش سن نیز عامل دیگری برای آسیب به این اعصاب و ایجاد وزوز است . عوامل دیگری که باعث وزوز گوش می شوند ، عبارتند از: تجمع جرم در کانال گوش که سبب وزوز موقت می شود و سخت شدن استخوانچه های گوش میانی ( بیماری استواسکلروزیس).
آیا ممکن است وزوز گوش پیشرفت کند و منجر به ناشنوایی شود؟
دربرخی موارد ممکن است وزوز گوش شدیدتر شود. اما معمولاً شدت آن بدون تغییر باقی می ماند. از جمله عواملی که سبب بدتر شدن وزوز می شوند استعمال دخانیات، مصرف الکل و قرارگیری در معرض اصوات بلند است. بنابراین در صورتی که محل کار شما پرسروصداست ( فرودگاه، کارخانجات، کارگاه ها و...)از پلاک های محافظ گوش استفاده کنید؛ اما به هر حال وزوز گوش مگر در موارد بسیار شدید با شنوایی تداخلی ایجاد نمی کند.
آیا کودکان نیز دچار وزوز می شوند؟
همان طور که بزرگسالان دچار وزوز گوش می شوند این حالت می تواند به دلیل ضربه صوتی، ضربه به سر، تاثیر داروها، واکنشهای ویروسی یا آلرژیک. اختلالات سیستم ایمنی،عفونت مزمن گوش،کم شنوایی و ضربه مغزی در کودکان نیز ایجاد شود. معمولاً کودکان تا سن مدرسه( 5 تا 6 سالگی) از بیان این حالت ناتوانند؛ اما مواردی نظیر مشکلات رفتاری همراه با کاهش توجه و تمرکز، افسردگی، بی خوابی و اختلال مزمن گوش( مانند عفونت های طولانی مدت) می توانند نشانه ای از وجود وزوز باشند.
در صورت بروز وزوز گوش باید چه کاری انجام داد؟
در اولین مرحله با پزشک خود مشورت کنید. پزشک، فشار خون، وجود عفونت، رژیم غذایی، حساسیت ها و وضعیت عمومی سلامت شما را بررسی کرده و در صورت لزوم برای بررسی های تکمیلی سیستم شنوایی شما را به متخصص گوش و حلق و بینی و یا کارشناس شنوایی سنجی ارجاع می دهد. در صورتی که از داروی خاصی استفاده می کنید. درباره آن با پزشک مشورت کنید.
درباره درمان وزوز گوش باید گفت که اولاً وزوز گوش یک علامت است و باید علت اصلی را برطرف کرد: اما در مواردی که علتی برای آن یافت نشود و یا به صورت مزمن دربیاید، راههایی برای درمان آن وجود دارد . راههای درمان برای افراد متفاوت است. اما تجربه ثابت کرده استفاده از چندین روش با هم مفیدتر از استفاده از یک روش به تنهایی است. برخی ازاین روشها از این قرارند:
1- استفاده ازسمعک: اغلب افرادی که از وزوز رنج می برند دچار کم شنوایی نیز هستند. استفاده از سمعک سبب بلندتر شدن اصوات و راحت شنیده شدن آنها می شود. اگر فرد گفتگوی مردم یا موسیقی دلخواهش را به راحتی بشنود، کمتر به وزوز توجه می کند.
2- استفاده از وسیله تولید کننده صوت رقابتی ( ماسکر): معمولاً وزوز در محیط ساکت، آزار دهنده تر است. ماسکرها، ابزارهای الکترونیکی هستند که روی گوش قرار گرفته و شبیه سمعک هستند . این وسایل اصوات دائم با شدت کم و باند فرکانسی وسیع تولید می کنند که سبب کاهش توجه فرد به صدای وزوز می شود. بیشتر مردم در صورت استفاده از ماسکر راحت تر به خواب می روند. گوش کردن به رادیو با صدای کم نیز به فرد کمک می کند که وزوز را فراموش کرده و راحت تر به خواب رود. برخی از افراد که از ماسکر استفاده می کنند، می گویند وزوز حتی چندین ساعت پس از استفاده از ماسکر نیز شدت کمی دارد.
3- دارو درمانی: برخی از داروها سبب بهبود نسبی وزوز می شوند، اماعوارض جانبی آن را نیز نباید فراموش کرد.
4- بازدرمانی: بازدرمانی استفاده توام از ماسکر( محو کننده) و مشاوره است . در این روش بیماران از یک وسیله داخل گوشی تولید کننده صوت استفاده می کنند. این وسیله به مدت 1 تا 2 سال هر روز 8 ساعت مورد استفاده قرار می گیرد. سپس فرد یاد می گیرد که چطور از فکر کردن به وزوز دوری کند ، اگر چه این روش طولانی مدت است، اما اغلب مفید واقع می شود.
5- تمرکز و آرامش: آرامش سبب کنترل عضلات و عروق شده و شدت وزوز را در بیشتر افراد کاهش می دهد.
کسانی که دچار وزوز گوش هستند چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
1- اجتناب از قرارگرفتن در معرض اصوات بلند.
2- بررسی فشار خون و کنترل آن در صورت وجود مشکل.
3- کاهش مصرف نمک، مصرف زیاد نمک به جریان خون آسیب می رساند.
4- پرهیز از مصرف بیش از حد چای، قهوه و استعمال دخانیات.
5- ورزش روزانه برای بهتر شدن جریان خون.
6- استراحت کافی و جلوگیری از خستگی.
سعی کنید به صدای وزوز بی توجه باشید ، فکر کردن به مسائلی که مورد علاقه شماست در این امر به شما کمک خواهد کرد. گوش کردن به موسیقی دلخواه خود عاملی برای کاهش توجه به این صدای آزار دهنده است. همچنین موسیقی می تواند صدای وزوز را بپوشاند. در هر حال توجه به وزوز و نگرانی درباره آن تنها شرایط را بدتر می کند.
