بارها شنیده ایم که آمار طلاق در کشور ما رو به افزایش است اما به ظاهر هیچ اقدام موثری در این خصوص انجام نشده است.در احادیث نبوی آمده است که طلاق از منفورترین اعمال است اما در خیلی از موارد می بینیم که تنها راه حل برای افراد محسوب می شود.یکی از اقسام طلاق، طلاق توافقی است که متاسفانه در جامعه ما روز به روز در حال افزایش است و می بینیم که دیگر هیچ کدام از طرفین خواستار ادامه زندگی نیستند؛ در صورتی که در گذشته این طور نبوده است. با 2 کارشناس قضایی در خصوص این نوع طلاق به گفت وگو پرداختیم که در ذیل می آید: به طور کلی طلاق در فقه و قانون به معنی انحلال علقه زوجیت بین زن و مرد در ازدواج دائم است و علی القاعده در اختیار مرد است؛ مگر موارد خاصی مانند عسر وحرج، شرایط ضمن عقد و... که یا مرد مجبور به طلاق زن می شود یا زن وکیل در طلاق خویش از ناحیه همسرش می شود که در مواد 1133 و 1134 قانون مدنی به این موضوع اشاره شده است.
معاون آموزشی دادگستری استان با بیان این مطلب گفت: طلاق توافقی اصطلاحی است که امروزه رایج شده است و طرفین خارج از دادگاه با هم توافق بر جدایی می کنند و به لحاظ ممنوعیت قانونی ثبت طلاق بدون مجوز دادگاه، زوجین به دادگاه مراجعه و اجازه ثبت طلاق را با شرایطی که خود به توافق رسیده اند، اخذ می کنند.حجت الاسلام مهدی بصیری افزود: براساس فقه و به تبع آن قانون مدنی شاید بهترین نوع طلاق توافقی را بتوان طلاق خلع و مبارات دانست.
وی درخصوص طلاق خلع توضیح داد: زن به هر عنوان از شوهرش کراهت دارد و حاضر می شود با بخشیدن مالی اعم از این که مهریه باشد یا کمتر وبیشتر، از او طلاق بگیرد و شوهر نیز با قبول این مال راضی به این امر می شود.
وی در توضیح طلاق مبارات هم گفت: در این نوع طلاق، کراهت از سمت طرفین است و در عین حال زن حاضر می شود مالی را که از مهریه اش بیشتر نباشد، به شوهر بدهد و همسرش با قبول آن، با طلاق توافق می کند که در واقع در هر دو نوع طلاق مصرح در قانون، طرفین توافق بر جدایی دارند.حجت الاسلام بصیری تصریح کرد: طلاق توافقی در اصطلاح امروزی چیزی فراتر از طلاق خلع و مبارات و عبارت است از طلاقی که براساس توافق زوج ها اجرا می شود و دادگاه تنها اجازه ثبت آن را می دهد که در اصطلاح حقوقی به چنین اجازه ای(گواهی عدم امکان سازش) می گویند.وی در خصوص طلاق توافقی اظهار داشت: در این نوع طلاق، درگیری و مشاجرات افراد خانواده طرفین به حداقل می رسد زیرا به طور معمول در پرونده های طلاق به تقاضای زن یا شوهر پرونده های متعدد حاشیه ای توهین، ایراد ضرب، ترک انفاق، مطالبه مهریه و جهیزیه، حضانت و ملاقات اطفال و... مطرح می شود ولی در طلاق توافقی طرفین در این موضوعات با هم توافق کرده اند و همان توافق ملاک عمل است.وی افزود: در این نوع طلاق آرامش روحی و روانی زوج ها و فرزندان نسبتا حفظ می شود و کدورت ها و درگیری های بعد از طلاق بین زوج ها و اطرافیان به حداقل می رسدو به لحاظ این که جدایی با توافق بوده است، امکان بازگشت و تشکیل مجدد زندگی مشترک زیاد است.این مقام قضایی ادامه داد: ارتباط طرفین بعد از طلاق به ویژه در امر ملاقات اطفال و ارتباط خانوادگی کمترین تنش را خواهد داشت و آبرو و حیثیت طرفین و اسرار آنان کمتر در معرض خطر قرار می گیرد و تا حد زیادی حفظ می شود.حجت الاسلام بصیری، درخصوص معایب طلاق توافقی نیز گفت: مهم ترین عیب طلاق توافقی به ویژه در زوج های جوان و قبل از مراسم عروسی این است که با عجله و شتاب و بدون تفکر و تعقل صورت می گیرد.وی افزود: در چند مورد که این جانب موفق به صحبت با طرفین شده ام، علت مراجعه و تقاضای طلاق توافقی، به توافق نرسیدن طرفین برای رفتن به میهمانی، سینما، پارک و مسافرت در دو یا سه روز قبل از مراجعه به دادگاه عنوان شده و بدیهی است چنین تصمیمی بدون تفکر و تعقل صورت گرفته است. وی به کار نگرفتن خرد و مداخله نکردن بزرگان فامیل و وابستگان را از دیگر معایب طلاق توافقی عنوان کرد و ادامه داد: توجه نکردن به سرنوشت اطفال و زندگی پس از طلاق و جدایی هم از معایب این نوع طلاق است.حال این سوال مطرح می شود که توافق شامل چه موضوعاتی می شود؟ دادرس دادگاه عمومی بیرجند در این خصوص گفت: همان طوری که در قانون آمده است دادگاه ضمن صدور گواهی نبود امکان سازش، باید نسبت به حقوق مالی زن در حکم صادر شده تعیین تکلیف کند.حسن ودیعی افزود: حقوق زن عبارت است از مهریه، نفقه، جهیزیه و حضانت فرزندان که در طلاق های یک طرفه و توافقی باید این 4 موضوع معین شود.وی خاطرنشان کرد: معمولا عرف شایع این است که زن در مقابل بذل قسمت یا همه مهریه خود حضانت فرزند یا فرزندان را برای خود مقرر می کند.وی در توضیح نفقه نیز گفت: منظور ایام عده و گذشته است که باید بر مبنای وجه رایج مبلغی تعیین یا این که زن آن را بذل کند.همچنین جهیزیه نیز به طور عمده مربوط به زن است و به طور معمول طبق توافق همه اقلام جهیزیه را دریافت می کند.وی ادامه داد: حضانت نیز بستگی به تعداد فرزندان،سن و جنسیت آن ها دارد و سرپرستی فرزندان مشترک مورد توافق قرار می گیرد. بدیعی با اشاره به این که مباحث چهار گانه عنوان شده در قبل از تقدیم دادخواست طلاق توافقی مورد بحث قرار می گیرد، اظهار داشت: بهتر این است که طی صورت جلسه ای مکتوب در حضور حداقل 2 نفر توافقات درج شود و سپس دادخواست ارائه شده، به امضای دو طرف برسد و بعد از تقدیم دادخواست دادگاه به صورت فوق العاده اقدام به داوری کند.وی ادامه داد: خوب است که زوج ها در زمان تقدیم دادخواست یک نفر از نزدیکان خود را به همراه داشته باشند.بدیعی تاکید کرد: این دو نفر داور باید طی 2 جلسه که بهتر است در 2 روز جداگانه باشد، با حضور زوج ها جلسه تشکیل دهند.با توجه به نظر کارشناسان می توان گفت: اگر در زندگی مشترک راهی برای ادامه زندگی جز طلاق و جدایی وجود نداشته باشد، طلاق توافقی دارای مزیت های مختلفی بر طلاق به تقاضای مرد یا زن خواهد بود.از طرف دیگر براساس آمار اداره کل ثبت احوال استان تعداد طلاق های ثبت شده در سال 86، 573 مورد بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل 8/9 درصد افزایش را نشان می دهد. بنابراین چند توصیه دراین رابطه شاید بتواند در استحکام خانواده ها موثر واقع شود:
1 - قبل از هرچیز دو طرف به فکر سامان دادن زندگی با از خودگذشتگی، فروتنی و درک طرف مقابل و مشکلات او باشند.2 - مشکلات موجود زندگی را با مشکلات احتمالی بعد از طلاق مقایسه کنند و به اصطلاح بین بد و بدتر، بد را انتخاب کنند.3 - با بزرگان فامیل و افراد با تجربه و دلسوز مشورت کنند.4 - طلاق و جدایی را آخرین راهکار بدانند و توجه کنند راهکارهای مناسب دیگری وجود دارد تا زندگی مشترک از هم نپاشد.5 - و اگر بالاخره تصمیم بر جدایی گرفتند نسبت به امور مالی طرفین با تعقل و تفکر بیشتری تصمیم گیری کنند؛ زیرا به طور معمول این گونه تصمیم ها آنی است و در آینده پشیمانی به همراه دارد ولی کار به جایی نمی رسد، بنابراین می طلبد تا قبلا نسبت به آن قضایا بیشتر سبک و سنگین شود.

منبع: روزنامه خراسان