نوسانات سن بلوغ در دختران ایرانی
در حالیکه اغلب متخصصان، سن شروع بلوغ دختران در ایران را بین 9 تا 11 سالگی عنوان میکنند، ارزیابی وضعیت 4 هزار دختر در تهران که توسط گروه کودکان دانشگاه علوم پزشکی تهران و مرکز تحقیقات رشد و تکامل این دانشگاه انجام شده، نشان میدهد چاقی ارتباط مستقیم با کاهش سن بلوغ در دختران دارد و هر چه میزان چاقی بیشتر باشد، سن بلوغ دختران پایینتر میآید.
به این ترتیب، با افزایش شیوع چاقی، سن بلوغ در دختران ایرانی و به خصوص در شهرهای بزرگ مثل تهران، رو به کاهش گذاشته است.
بر اساس آمارها، در ایران در 20 سال گذشته تعداد کودکان مبتلا به چاقى 3 برابر شده است و 6 درصد کودکان ایرانی در سنین مدرسه، چاقاند.
دکتر علی ربانی، متخصص کودکان و فوق تخصص غدد و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران که مسئولیت این طرح تحقیقاتی را در تهران بر عهده داشته، با اشاره به اینکه بلوغ زودرس میتواند نشاندهنده یک بیماری باشد و اگر سیر سریعی داشته باشد، در قد نهایی فرد تأثیر دارد، به همشهری میگوید: حاصل تحقیق روی 4هزار و 20 نفر، نتایج مختلفی را به ما نشان داد؛ از جمله اینکه بلوغ در دختران ایرانی نسبت به کشورهای دیگر مورد مطالعه از قبیل مصر و آمریکا و بعضی از کشورهای اروپایی زودتر است و حتی در سن 7 سالگی شروع میشود.
وی ادامه میدهد: دومین نتیجه این مطالعه این بود که معمولاً دوران بلوغ 2 سال است، ولی متوسط طول دوران بلوغ در ایران بیشتر است، یعنی به طور کلی هم سن شروع بلوغ در ایران زودتر و هم سن خاتمه ی آن دیرتر است.
چاقی ارتباط مستقیم با کاهش سن بلوغ در دختران دارد و هر چه میزان چاقی بیشتر باشد، سن بلوغ دختران پایینتر میآید. بلوغ زودرس میتواند نشاندهنده یک بیماری باشد و اگر سیر سریعی داشته باشد، در قد نهایی فرد تأثیر دارد.
بلوغ زیر 7 سال
نکته قابل تأمل در این تحقیق این بود که بلوغ در دخترانی که وزن بیشتری داشتند، زودتر از حد معمول شروع شده بود؛ در حالیکه به گفته دکتر ربانی آنچه در کتابها آمده، این است که وزن کمتر منجر به بلوغ دیرتر از حد معمول میشود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه در مطالعه یاد شده معلوم شد 2 درصد دختران ایرانی زیر 7 سال به بلوغ میرسند، در ادامه تأکید میکند: توصیه من به والدین این است که با شروع علائم بلوغ، به قد کودک خود توجه کنند و این را بدانند که در این هنگام فرد بالغ کاملاً باید مورد بررسی پزشک قرار گیرد تا سیر بلوغ تند نباشد و فرصت رشد را از فرد نگیرد.
دکتر ربانی با توضیح اینکه بلوغ 5 مرحله دارد و 2 سال طول میکشد تا این مراحل خود را نشان دهند، ادامه میدهد: مرحله اول قبل از بلوغ است؛ مرحله پنجم هم زمانی است که فرد کاملا بالغ شده است و در مراحل 2 و 3 و 4 علائم مختلف بلوغ، خود را به تدریج نشان میدهند.
به گفته وی، طول مدت این 3 مرحله نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است، یعنی ممکن است در فردی بین مرحله 2 و 3، سه ماه و در فرد دیگر یک سال طول بکشد.
کودکان بالغ
اما در حالی که چاقی، معضل و اپیدمی تمام کشورهای جهان است، چرا بلوغ زودرس بیشتر در دختران ایرانی خودش را نشان میدهد؟ دکتر ربانی در پاسخ به این پرسش میگوید: البته این مشکل فقط مخصوص کشور ما نیست، بلکه نسبت به کشورهای مورد مطالعه، ایران در رتبه اول بود و احتمالا میتوان چنین نتیجهای را به خیلی از کشورها نسبت داد.
این فوقتخصص غدد با بیان اینکه بیولوژی بدن سن بلوغ را برای هر فردی تعیین کرده است، میگوید: بدیهی است که اگر ما عوامل بلوغ از قبیل وزن را پایین نگهداریم، بلوغ دیرتر شروع میشود.
یعنی اگر قرار باشد فردی در وزن 37 کیلوگرم به بلوغ برسد، طبیعی است که هر چه فرد دیرتر به این وزن برسد، بلوغ نیز در او دیرتر شروع میشود و این امر در قد او هم تأثیر خواهد داشت.
با این حال بر اساس تحقیقاتى که در دانشگاه میشیگان انجام شده است، دخترانی که در سن 3 سالگى اضافه وزن دارند، در سن 9 سالگى وارد دوره بلوغ شده و حتى علائم اولیه بلوغ را در سن 9-8 و حتى 7 سالگى نشان دادند.