تومورهای چشمی
آقای دکتر، واقعا چشم هم دچار تومور و سرطان می شود؟
بله. شیوع این بیماری بین 6 تا 7 نفر در یک میلیون جمعیت تخمین زده می شود، البته در سیاه پوستان کمتر از سفید پوستان است.
شایع ترین تومورهای بدخیم چشم به دو دسته تقسیم می شوند که به آنها ملانوم و رتینوبلاستوم می گویند.
مبنای این تقسیم بندی چیست؟
این تومورها برحسب اینکه در چه سنی دیده شود، تقسیم بندی می شوند. ملانوم در بزرگسالان و معمولاً در 60 تا 70 سالگی دیده می شوند و از سلول های رنگینه ای لایه انگوری چشم منشأ می گیرد. منظور از لایه انگوری چشم، مشیمیه، جسم مژگانی و عنبیه است.
ولی رتینوبلاستوم در سنین زیر 7 سال شایع است. در ایران سن تشخیص این تومور در حدود 5/3 سالگی است.
از علل به وجود آمدن آن نگفتید؟
عوامل مختلفی مثل اشعه خورشید و سیگار در بروز آن دخالت دارند.
علایم آن چیست؟
متاسفانه این تومور در مراحل اولیه هیچ علامتی را از خود نشان نمی دهد و معمولاً پس از گسترش علایمش ظاهر می شود حتی گاهی از طریق دست اندازی های فراوان آن به دیگر اندام ها (که بیشتر کبد است) تشخیص آن صورت می گیرد. به طور کلی تومور براساس اینکه از چه قسمتی منشا گرفته باشد، علایم مختلفی بروز می دهد. مثلا تومور مشیمیه ممکن است موجب کاهش دید شود. تومور جسم مژگانی با گسترش به سمت جلوی چشم، باعث جابجایی عدسی و بروز آب مروارید(کاتاراکت) ، گلوکوم(آب سیاه چشم) و بالاخره جلو راندن عنبیه می شود و در این موقع خود را آشکار می کند.
راهی برای تشخیص زودتر این بیماری وجود دارد؟
معمولا زمانی که بیمار هیچ گونه آگاهی از عارضه چشمی خود و هیچ علامتی ندارد، تومورهای رنگدانه ای درون چشمی با آزمایش روتین چشم به وسیله چشم پزشک تشخیص داده می شود.
در معاینه، تومور به صورت یک برجستگی گنبدی شکل با رنگ قهوه ای دیده می شود. در 95 درصد از موارد، تومور با بررسی های چشم پزشکی قابل تشخیص است، اما می توان از آزمایش های تکمیلی مثل سونوگرافی برای نمایان شدن یک تومور جامد و همچنین برای تشخیص حجم گسترش تومور در درون چشم یا کاسه چشم استفاده کرد. در ضمن، انجام سی تی اسکن و MIR برای تشخیص خود تومور و گسترش آن بسیار مفید است.
روش درمان؟
قبل از شروع هر درمان، بررسی کامل برای تشخیص متاستازی های تومور(پخش تومور در بدن) الزامی است که از مهم ترین این بررسی ها، انجام تست های کبدی است. در چند دهه اخیر پیشنهاد می شد که پس از تشخیص تومور، سریعا چشم تخلیه شود، ولی بعدها درمان های دیگری هم پیشنهاد شد. مثلاً برای تومورهای کوچک تر، لیزردرمانی یا حرارت درمانی و برای تومورهای بزرگ تر، درمان های رادیواکتیو تماسی یا تابش اشعه با انرژی بالا پیشنهاد شد.
شانس درمان چه قدر است؟
کلا پیش آگهی این تومور رنگینه ای خوب نیست. در تومورهای بزرگ، مرگ و میر بعد از پنج سال حدود 50 درصد و در تومورهای کوچک حدود 12 درصد است.
دکتر هرمز شمس- چشم پزشک
