یائسگی
بیمار) خانمی هستم 48 ساله که در سه ماهه ی اخیر، روال قاعدگی ام به هم خورده و به صورت هر 17 روز یک بار خونریزی دارم. کمی هم گُر می گیرم. همچنین تعریق شدید و غیرطبیعی خصوصاً در شب ها دارم. آیا نیاز هست که به پزشک مراجعه کنم. لطفاً مرا راهنمایی کنید.
لطفاً بفرمایید یائسگی چیست؟
یائسگی مرحله ای از زندگی می باشد که در آن مرحله، در خانم ها ذخیره ی تخمک تخمدان به انتها می رسد و در طی آن خانم ها تغییرات هورمونی تخمدانی پیدا می کنند.
آیا روند یائسگی فقط مخصوص خانم ها می باشد؟
خیر، آقایان هم در حدود سنین مشابه خانم ها دچار افت فعالیت گنادها (غدد جنسی) می شوند و علایم کمبود هورمون پیدا می کنند که درمردها آندروپوز یا ویروپوز گفته می شود، ولی چون در خانم ها با قطع قاعدگی همراه است، مشخص تر می باشد. لازم به ذکر است چنان چه شروع قاعدگی در سنین حدود 13-12 سالگی باشد، معمولاً 35 سال بعد یائسگی در خانم ها شروع می شود.
معمولاً یائسگی از چه سنی شروع می شود؟
به طور کلی اگر شروع یائسگی در کسی زیر 40 سال باشد به آن یائسگی زودرس گفته می شود، ولی در حالت طبیعی معمولاً سن 45 سال به بعد سن شروع یائسگی می باشد. البته بعضی از افراد ممکن است تا سن 53 سالگی هم یائسه نشوند.
آیا یائسگی یک پدیده ی ناگهانی است یا همراه با پیش علایمی می باشد؟
معمولاً یائسگی همراه پیش علایمی مانند قاعدگی های نامرتب، حجم خونریزی کم، گرگرفتگی و... می باشد، ولی در بعضی از افراد بدون علایم قبلی هم ممکن است اتفاق بیافتد، بدین صورت که تا یک ماه قبل، دارای قاعدگی با روال طبیعی بوده و در ماه جاری به یک باره دچار قطع قاعدگی می شوند و متعاقب آن پریود نمی شوند.
آیا قاعدگی همیشه به طور مرتب اتفاق می افتد؟
خیر ممکن است، گاهی به صورت پریودهای بیش از یک بار در ماه باشد، یعنی مثلاً فرد هر 18-17 روز یک بار پریود شود و یا گاهی به صورت تأخیر قاعدگی باشد (تأخیر قاعدگی نیاز به پی گیری ندارد).
وقتی که فرد در سنین نزدیک یائسگی دچار خونریزی های مکرر با فواصل نزدیک شود، از آن جا که نشانه های بدخیمی آندومتر هم به همین گونه می باشد، در این صورت نیاز به بررسی محوطه ی داخل رحمی بر اساس اطلاعات و تجربه با سونو (Trans Uretral) TU، هیستروسکوپی و ... می باشد.
آیا برای مطمئن شدن از این که کسی دچار یائسگی شده است یا نه، راه های تشخیصی و آزمایشی وجود دارد؟
بله، معمولاً در افراد جوان که انتظار یائسه شدن در آنها نمی رود و دچار قطع قاعدگی شده اند، می توانیم از آزمایشات هورمونی هیپوفیز استفاده کنیم که نشان می دهد کسی به حالت طبیعی یائسه شده است یا در اثر عوامل دیگری یائسگی به وجود آمده است.
رفتار خانم هایی که در معرض یائسگی قرار می گیرند چگونه باید باشد؟
خانم ها باید یائسگی را به عنوان یک پیامد خوش از دوران سن باروری خود تلقی کنند، همان طور که در زمان بلوغ (که یک مرحله از زندگی می باشد) نباید فکر کنند که پریود شدن یک پدیده بد می باشد.
باید بدانند این مرحله نیز جزو فیزیولوژی و کارکرد بدن یک خانم است و باید آن را با روی خوش بپذیرند و کارهای مناسب این مرحله را انجام دهند. لازم به ذکر است، سن متوسط یک خانم بعد از یائسگی، دقیقا برابر سن متوسط زمان باروری او می باشد(حدود 30 سال).
آیا یائسگی می تواند پیامدهایی مانند افسردگی به همراه داشته باشد؟
بر اساس مطالعات ثابت شده که افسردگی یا تغییرات خلق و خوی خانم ها به یائسگی مربوط نمی باشد، بلکه به نحوه ی زندگی، کم کاری تیرویید، روابط خانوادگی و اجتماعی و سابقه ی افسردگی یا اختلالات خلق و خوی قبلی بستگی دارد.
خانم هایی که دچار افسردگی پس از زایمان شده اند و نیز کسانی که فشار عصبی قبل از قاعدگی دارند یا زمینه ی افسردگی و تغییرات خلق و خو داشته اند، در دوران یائسگی هم بیشتر علایم افسردگی را نشان می دهند.
ادامه دارد...
دکتر لادن سیفی- جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی
