گامی برای اشاعه حفظ محیط زیست
جایگاه محیط زیست در کشور ما کجاست؟ آیا افراد جامعه با اهداف سازمان حفاظت محیط زیست آشنایی کامل دارند؟
چند درصد مردم (اعم از تحصیل کرده و غیر تحصیل کرده) به طور کامل از مضمون اصل 50 قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران آگاهی دارند و حدود وظایف آن را می‌دانند؟
چند درصد از شرکت های مهندسین مشاور، اعم از عمرانی- توسعه شهری و برنامه‌ریزی- معدن کاری و ژئوتکنیک با دید مثبت اهداف این سازمان را پذیرا هستند؟ شاید بسیاری از آنها این موضوع را فقط به خاطر اجرای پروژه پذیرا باشند و طبق نظر این سازمان عمل کنند. اما در مقابل از سازمان حفاظت محیط زیست چه انتظاراتی باید داشت؟
برخی پرسش‌هایی که در این زمینه مطرح است عبارتند از:
- سازمان حفاظت محیط زیست به منظور اشاعه تفکر زیست محیطی در جامعه چه برنامه‌هایی را ارائه داده است؟
- آیا پرسشنامه‌ای مبنی بر آگاهی مردم عادی از اهداف سازمان تهیه شده است؟
- آیا براساس داده‌های پرسش‌نامه، برنامه‌ریزی های آموزشی در جهت رفع نقاط ابهام طراحی شده است؟
به‌رغم آن که، برای رفع مشکلات زیست محیطی اعم از آلودگی هوا، خاک و آب موجود در کشور، برخی حرکت‌های اجرایی را از طرف سازمان شاهد بوده‌ایم، ولی به نظر می‌رسد در پیشبرد اهداف آن چندان اثری ندارد، زیرا این حرکت‌ها اغلب در چارچوب‌های اداری و قانون ارائه می‌شود.
در صورتی که باید فرهنگ مردم را درباره حفاظت از محیط زیست ارتقا داد و برنامه‌های کنترلی و اجرایی با مشارکت مردم انجام گیرد.
مردم از اهداف استراتژیک سازمان اطلاع چندانی ندارند، به همین جهت ضروری است تا سازمان در راستای اهداف خود برنامه‌های آموزشی مختلفی را در قالب برنامه‌های رادیو و تلویزیون و نمایش های میان پرده، مسابقه و سرگرمی هنری هدفمند با کمک متخصصین و کارشناسان و هنرمندان طراحی و اجرا کند.
افزون بر این، سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند در تعامل با شورای شهر، در زمینه محیط‌زیست برنامه‌های آموزشی کاربردی در سطح محله، منطقه، استان و کشور طراحی و اجرا نماید. این برنامه‌ها باید متناسب با موقعیت جغرافیایی و سطح آگاهی محل طراحی شود و پس از تصویب و تایید پروژه از طرف سازمان و شورای شهر با نظارت کامل این دو نهاد توسط مردم به اجرا درآید.
نکته قابل توجه آن که طراحی پروژه‌ها باید به گونه‌ای باشد که سبب ایجاد انگیزه در مردم شود. یکی از راه‌های ترغیب و ایجاد انگیزه، اعلام نتیجه خدمات و مشارکت مردمی از سوی رسانه‌های گروهی و قدردانی مسئولان از مردم است. در خصوص واحدهای تولید و صنعتی که با مسائل زیست محیطی درگیر هستند می‌توان برای کاهش عوامل آلاینده برنامه‌های کوتاه‌مدت آموزشی اجرا کرد.
در این برنامه‌ها ضمن آشنا ساختن کارکنان واحدهای تولیدی و صنعتی با پیامدهای ناگوار عوامل آلاینده، بهتر است امتیازات تشویقی مختلفی در نظر گرفته شود تا این فرهنگ در جامعه نهادینه شود.
علاوه بر همه موارد یادشده نکته حایز اهمیت به کارگیری نیروهای متخصص در این زمینه است، بویژه آن که امروزه یکی از معضلات جامعه ما نرخ بیکاری نیروی جوان است که قشر تحصیلکرده درصد بالایی از آن را به خود اختصاص داده است و با توجه به ظرفیت محدود پذیرش نیروی انسانی توسط ارگان‌های دولتی و حتی غیردولتی می‌بایست در پی راهکارهای منطقی و قابل اجرا باشیم.
یکی از راه‌های زمینه‌ساز اشتغال نیروی تحصیل کرده جامعه می‌تواند توسط سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری سایر ارگان های دولتی نظیر شهرداری، شورای شهر، مدیریت مشارکت‌های مردمی طراحی شود و با بکارگیری فارغ‌التحصیلان رشته محیط زیست و منابع طبیعی و رشته‌های وابسته که هر سال بر تعداد آنها افزوده می‌شود از درصد بیکاران قشر تحصیل کرده کاست.
جلال فصل بهار
