بیمارى قند و چشم
دیابت شایع ترین بیمارى غدد درون ریز بدن است که عوارض درازمدت آن به صورت درگیرى چشمى، کلیوى، اعصاب و عروق خونى بروز مى کند. پیش از کشف انسولین در سال ،1922 بیشتر بیماران دیابتیک قبل از آنکه به مرحله ی درگیرى چشمى برسند، فوت مى کردند. در سال 1930 در ایالات متحده یک درصد نابینایى ها، ناشى از دیابت بوده که این رقم در سال 1960 ، 15 درصد افزایش پیدا مى کند. گرچه علت نابینایى در بیماران دیابتى شامل آب سیاه (گلوکوم)، آب مروارید و بیمارى هاى عصبى چشمى است ولى 84 درصد نابینایى ها مربوط به رتینوپاتى دیابتى (اختلال شبکیه) است.
از آنجا که 25 درصد موارد نابینایى مربوط به مبتلایان به دیابت است رتینوپاتى از درجه ی اهمیت بیشترى برخوردار است و بایستى مبتلایان بیش از گذشته به سلامت چشم خود رسیدگى کنند.
رتینوپاتى دیابتى
رتینوپاتى دیابتى یکى از چهار علت شایع نابینایى است که در گروه سنى 20 تا 60 سال اتفاق مى افتد. در 25 درصد افراد دیابتى یکى از اشکال رتینوپاتى وجود دارد. در 5 درصد موارد فرم شدید آن دیده مى شود. با وجود این که بعضى از بیماران حتى پس از گذشت 30 سال از بیمارى دچار رتینوپاتى نمى شوند ولى نهایتاً در 85 درصد آنها این عارضه پیشرفت مى کند. به طور کلى سالانه حدود 2 درصد از افراد دیابتى و 6 درصد از مبتلایان به رتینوپاتى دیابتى نابینا خواهند شد. از آنجا که 25 درصد موارد نابینایى مربوط به مبتلایان به دیابت است رتینوپاتى از درجه ی اهمیت بیشترى برخوردار است و بایستى مبتلایان بیش از گذشته به سلامت چشم خود رسیدگى کنند.
عوامل موثر در بروز رتینوپاتى دیابتى
1 - میزان قند خون :
مطالعات نشان مى دهد کنترل نامناسب قند خون یکى از عوامل موثر در بروز این عارضه است.
2 - تیپ دیابت:
تعداد مبتلایان به دیابت نوع 1 (وابسته به انسولین) کمتر از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است ولى عوارض چشمى در آنها شدیدتر و شایع تر است.
3 - سن و طول دوره بیمارى:
شیوع انواع رتینوپاتى دیابتى در هر دو نوع دیابت با بالارفتن سن و طول دوره ی بیمارى افزایش مى یابد.
4 - باردارى:
حاملگى میزان بروز رتینوپاتى را در مبتلایان به دیابت افزایش مى دهد.
5- هیپرتانسیون :
افزایش فشار خون در 22 درصد مبتلایان به دیابت نوع 1 و در 57 درصد مبتلایان به دیابت نوع 2 دیده مى شود. افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت با پیشرفت رتینوپاتى وتورم لکه ی زرد در ارتباط است.
6 - بالا بودن سطح ترى گلیسیریدها و لیپیدها.
7 - بیمارى کلیوى:
دفع پروتئین ادرارى و پیشرفت بیمارى کلیوى با افزایش شانس رتینوپاتى همراه است.
8- ژنتیک.
علاوه بر موارد فوق افزایش
منیزیم خون ، استعمال سیگار ، چاقى و رنگ پوست و جنس در بروز رتینوپاتى دیابتى نقش مهمى ایفا مى کند. براساس مطالعات جدید بروز نابینایى در سیاهان 20 درصد بیشتر از سفیدپوستان و در زنان 24 درصد بیشتر از مردان است.
توصیه هاى ضرورى به مبتلایان به دیابت
1 - بیمارانى که به دیابت وابسته به انسولین مبتلا هستند بایستى هر 5 سال یک بار تحت معاینات چشمى قرار بگیرند.
2 - براى بیمارانى که به دیابت نوع 2 مبتلا هستند چکاپ سالیانه ضرورى است ضمن اینکه کنترل
فشار خون هر شش ماه یک بار نیز بسیار توصیه مى شود.
3- مبتلایان به رتینوپاتى دیابتی نیز باید هر 3، 4 ماه یک بار به پزشک متخصص مراجعه کنند.
4 - زنان باردار مبتلا به دیابت نوع 1 بایستى تا 3 ماهه اول حاملگى هر ماه و پس از آن هر سه ماه یک بار تحت معاینات چشمى قرار بگیرند. به طورکلى زنان دیابتیک که قصد باردار شدن دارند باید ابتدا مورد معاینه چشم پزشک قرار بگیرند و سپس اقدام نمایند.
بهاره مهرنژاد
