بارداری در سنین پایین بهتر است
در سال‌های اخیر با ورود زنان به دنیای کار و تحصیل از یک طرف و شرایط سخت ازدواج برای مردان از طرف دیگر، سن ازدواج افزایش یافته است. این مسأله همراه با عدم تمایل زن و شوهر به بچه‌دار شدن تا فراهم آمدن شرایط مناسب، باعث شده حاملگی در سنین بالا اتفاق عجیب و غریبی نباشد.
شاید شما هم تا به حال در این مورد فکر کرده باشید که بهترین سن حاملگی، چه سنی است و از چه سنی به بعد، یک زن باید نگران بارداری و عوارض آن برای خود و فرزندش باشد.
امروزه حاملگی پس از سن 35 سالگی را به عنوان حاملگی پُرخطر در نظر می‌گیرند. سنی که پس از آن، خطرات و عوارض بارداری، ناهنجاری‌ها و مرگ و میر مادر و جنین در آن افزایش پیدا میکند.
در حالی که بسیاری از زنان برای ایجاد شرایط زندگی بهتر، قبل از تولد نخستین فرزند خود، بارداری را به تأخیر می‌اندازند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد به تعویق انداختن حاملگی تا سنین 30 سالگی، دوران بارداری را با دشواری‌ها و مخاطراتی همراه میکند.
خطراتی مثل افزایش ناباروری و در نتیجه تقاضای بیشتر برای لقاح آزمایشگاهی* (IVF) و افزایش غم‌انگیز مشکلات مربوط به جنین، سقط، حاملگی خارج رحمی، فشارخون، دیابت حاملگی، اختلالات ژنتیکی، اسکیزوفرنی، حاملگی دوقلویی دو تخمکی، جداشدن زودرس جفت، جفت سرراهی و سزارین از جمله عوارضی هستند که در صورت حاملگی در سنین بالا می‌توانند گریبان گیر مادر یا جنین شوند.
همچنین ثابت شده است که با افزایش سن مادر بروز ناهنجاری‌های کروموزومی از نوع آناپلوئیدی(ناهنجاری مربوط به عدم تقسیم کروموزوم‌ها) به میزان قابل توجهی افزایش پیدا میکند تا جایی که شانس داشتن فرزند با ژن‌های معیوب (سندرم داون) در سنین بالای 45 سال یک مورد در 30 مورد تولد زنده است و این در حالی است که در یک زن 20ساله این احتمال، یک در 2000 تولد زنده تخمین زده شده است.
نکته دیگر این است که با افزایش سن مادر، بروز حاملگی دوقلویی دو تخمکی افزایش پیدا میکند؛ اگر چه در حال حاضر علت اصلی حاملگی چندقلویی در سنین بالای مادر، استفاده از روشهای کمک باروری (لقاح آزمایشگاهی) عنوان شده است.
تحقیقات دیگر نشان داده‌اند برخی از بیماری‌های مادر از جمله فشار خون بالا، در نتیجه اختلال خون‌رسانی می‌توانند منجر به جداشدن زودرس جفت در سنین بالای بارداری شوند.
همچنین افزایش احتمال سقط در مادران سنین بالا نیز به بیماری‌های زمینه‌ای مادر نظیر دیابت یا ناهنجاری‌های ژنتیکی خود جنین نسبت داده می‌شود.
اما یک سؤال مهم این است که آیا تمامی زنان بالای 35 سال در معرض خطرات ناشی از حاملگی در سن بالا قرار دارند؟
واقعیت این است که بارداری در سنین بالا همیشه هم ترسناک، یا بهتر بگوییم، خطرناک نیست.
بسیاری از تحقیقات ثابت کرده‌اند در زنان دارای اندام فیزیکی مناسب و بدون مشکلات طبی، میزان عوارض بارداری و جنینی کمتر است.گفته می‌شود اگر چه مرگ و میر مادران در سنین بالای 35 سال افزایش پیدا میکند، اما بهبود مراقبت‌های طبی و بهداشتی باعث کاهش این خطرات می‌شود.
به عبارت دیگر، کلید اصلی به حداقل رساندن خطرات ناشی از سن بالای حاملگی داشتن یک شیوه زندگی سالم است: رژیم غذایی مناسب، تمرینات ورزشی منظم، عدم استعمال دخانیات، استراحت مرتب و خواب شبانه ی منظم. در این راستا بر اهمیت ورزش به ویژه ورزش‌های کششی تأکید بسیار شده است، چرا که تمرینات ورزشی کششی با بهبود خون‌رسانی در لگن از توقف خون جلوگیری می‌کنند.
مصرف روزانه ی مکمل اسید فولیک، پیش از بارداری و در ماه اول آن به مادران توصیه می‌شود تا از ایجاد ناهنجاری‌های عصبی جنین جلوگیری شود، خصوصاً زمانی که مادر برای مدتی از قرص های ضد بارداری استفاده کرد باشد.
در کنار تمام این توصیه‌ها، مادران با سن بالا می‌توانند در دوران بارداری از طریق معاینات مرتب توسط پزشک متخصص زنان و انجام آزمایش‌هایی نظیر آمنیوسنتز یا کوردوسنتز تکامل طبیعی جنین خود را کنترل کنند.
با پیشرفت‌های جدید به دست آمده در دنیای پزشکی، مناسب نبودن حاملگی در زنان بالای 50 سال در حال تبدیل شدن به افسانه است و پزشکان می‌گویند حتی زنان در این سنین هم می‌توانند برای بچه‌دار شدن آماده شوند. اگر چه خطرات غیرقابل اجتنابی برای مادر و بچه وجود دارد که در مادران بالای 40 سال افزایش پیدا میکند.
افسانه بهرامی
