تاریخچه ی بیماری صرع
صرع یک اختلال شناختهشده از روزگاران قدیم است و قدمت آن به عصرحجر برمیگردد. یونانیان باستان به این بیماری به عنوان یک بیماری مقدس نگاه میکردند. آنان معتقد بودند این تجلی یکی از خدایان است که میتواند سبب سقوط بیمار روی زمین و تکانهای شدید وی شود و بعد، قبل از مرگ کامل بیمار، مجددا وی را زنده کند.
بقراط اولین کسی بود که با این نظریه مخالفت کرد. این پزشک یونانی در حدود 2450 سال قبل معتقد بود صرع یک بیماری با منشاء اختلال مغزی است.
طی 2000 سال بعد، نظریههای خرافی دیگری هم در مورد علت این بیماری شکل گرفت. در نگرش اول، اعتقاد بر این بود که این بیماری به علت نفوذ ارواح خبیث و شیطانی به بدن افراد بروز میکند. به همین دلیل برای بیرون راندن ارواح خبیث از جسم بیماران سعی میکردند به روشهای خشونتباری متوسل شوند که بسیاری از مواقع باعث صدمات جسمی و حتی مرگ بیمار میشد.
در نگرش دوم که جالینوس از مدافعان آن بود، تصور میشد که به دلیل بروز لخته و آماس در عروق دست یا پا، این بیماری شروع میشود.
به همین دلیل دست یا پای بیماران را در هنگام حمله محکم میبستند تا جریان خون آن قطع شود و بیمار بهبود یابد. حتی گاهی اوقات، یکی از اندامهای بیمار را که تشنج از آنجا شروع میشد قطع میکردند. اگر حمله تشنجی از یک اندام شروع نمیشد، جمجمه بیمار را میشکافتند و سعی میکردند تا لخته را خارج کنند.
تا حدود 100 سال پیش، درمانهای گوناگونی که برای بیماری صرع معــرفی میشدند هیچ کدام موثرنبودند و بیشتر جنبه خرافی داشتند و خرافات باعث شده بود تا واقعیات و حقایق هویدا نشود.
مغز به عنوان جایگاه صرع
مغز از میلیاردها سلول عصبی به نام نورون تشکیل شده است. عمل نورونها انتقال پیام های عصبی به نورونهای دیگر است. این پیامها از طریق ناقلهای شیمیایی به نام نوروترانسمیتر(NEUROTRANSMITTER) به نورونهای بعدی منتقل میشوند.
وقوع هرگونه حمله تشنجی، ناشی از انتقال ناگهانی تعداد بسیار زیادی از پیامهای عصبی در مغز است که در حالت عادی نباید این پیامها از مغز ساطع شوند. در ضمن، نباید به صورت همزمان اینقدر پیام غیر لازم صادر شود.
این پیامها میتوانند فقط در یک قسمت از مغز تولید شوند یا تمام مغز را در برگیرند. با توجه به محل شروع پیامها، نمای بالینی حمله تشنجی هم تعریف میشود. مثلا اگر از نورونهای ناحیه حرکتی مغز شروع شوند، ممکن است حمله به صورت تکانهای اندام شروع شود. علت دقیق شروع حمله تشنجی هنوز مشخص نیست.
اسماعیل خاتمه- کارشناس سازمان آموزش و پرورش استثنایی