نقش اضافه وزن در بیماری های قلبی
یکی از راه های کاهش خطر بیماری های قلبی، تغییر در شیوه ی زندگی است. اگر پس از انجام تغییرات در شیوه ی زندگی، سطح LDL- کلسترول شما همچنان بالا باقی ماند ممکن است نیاز به استفاده از دارو باشد. اگر شما به دارو نیاز دارید، حتماً آن را هم زمان با تغییر در شیوه ی زندگی به کار برید. این حالت باعث می شود که مقدار دارو تا حد ممکن کم شود و خطر عوارض جانبی آن را کم کند. در کنار این موضوع لازم است عوامل خطر بیماری های قلبی-عروقی شامل اضافه وزن بالا، فشارخون بالا، دیابت و مصرف سیگار را نیز کنترل کنید.
اضافه وزن
برای رسیدن به عمر طولانی، داشتن وزن مناسب الزامی است. متاسفانه میزان چاقی و اضافه وزن در کشور ما رو به افزایش است. مطالعه ی قند و چربی ساکنین تهران نشان داد 6/57 درصد از زنان بالای 20 سال اضافه وزن دارند و 5/29درصد آنها چاق هستند.
هر چقدر چاق تر باشید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی در شما بیشتر است. اضافه وزن خطر سکته ی مغزی ، نارسایی احتقانی قلب، بیماری‌های کیسه ی صفرا ، آرتریت ، مشکلات تنفسی، سرطان‌های سینه، کولون و سایر سرطان‌ها را افزایش می دهد.
آیا لازم است وزن خود را کاهش دهیم؟
ما بررسی این موضوع را در سه گام به شما می آموزیم.
گام اول:
شاخص توده ی بدنی
ابتدا می بایست شاخص توده ی بدنی خود را که به آن BMI هم گفته می شود محاسبه کنید.
برای محاسبه BMI: وزن خود را (به کیلوگرم) تقسیم بر مجذور قد خود ( به متر) کنید. مجذور قد هم یعنی اینکه قد خود را (به متر) دو بار در هم ضرب کنید.
کسانی که بر اساس BMI ، اضافه وزن داشته یا چاق باشند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قلبی هستند.
وزن طبیعی: شاخص توده بدنی بین 5/18 تا 9/24 است. وضعیت فعلی‌تان خوب است. سعی کنید که وزنتان افزایش پیدا نکنید.
اضافه وزن: شاخص توده بدنی بین 25 تا 9/ 29 است. مراقب باشید که وزنتان اضافه نشود، به ویژه اگر اندازه ی دور کمرتان زیاد است. اگر دو یا چند عامل خطر برای بیماری قلبی دارید و اضافه وزن دارید یا اندازه ی دور کمرتان زیاد است بایستی وزنتان را کم کنید.
چاق: شاخص توده ی بدنی 30 یا بیشتر است. بایستی وزنتان را کم کنید. وزنتان را به آرامی (هفته ای 1-5/0 کیلوگرم) کاهش دهید. در صورتی که به کمک نیاز دارید با پزشک خود یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
گام دوم:
اندازه‌گیری دور کمر
دومین گام این است که دور کمر خود را اندازه بگیرید. اگر در زنان اندازه دور کمر بیش از 5/87 سانتی متر باشد، خطر بیماری‌های قلبی را زیاد می کند.
برای اندازه‌گیری صحیح دورکمر خود، بایستید و با یک نوار دور کمرتان را درست در بالای استخوان لگن اندازه بگیرید. بعد از این که نفستان را بیرون دادید، دور کمر را اندازه بگیرید.
گام سوم:
بررسی عوامل خطر بیماری قلبی
گام آخر برای تعیین این که آیا نیاز دارید که وزنتان را کم کنید یا نه؟ این است که عوامل خطر بیماری‌های قلبی را در خود بیابید. این نکته مهم است که بدانید آیا شما موارد زیر را دارید یا خیر؟
عوامل خطر بیماری های قلبی شامل موارد زیر است:
فشارخون بالا، کلسترول LDL بالا، کلسترول HDL پایین، تری گلیسیرید بالا، قند خون بالا، سابقه ی خانوادگی بیماری‌های قلبی در سنین پایین، نداشتن تحرک و فعالیت بدنی، مصرف سیگار، سن 55 سال یا بیشتر یا نزدیک یائسگی.
اگر شرایط سندروم متابولیک را دارید، خطر بیماری قلبی در شما بالاست. اگر مطمئن نیستید که آیا بعضی از این عوامل خطر را دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
افرادی که نیاز به کاهش وزن دارند:
اگر شما سه گام بالا را بردارید، می توانید از این اطلاعات جهت تصمیم گیری برای کاهش وزنتان استفاده کنید.
نکات زیر مواردی را که نیاز به کاهش وزن دارد، به شما نشان می دهد. باید ذکر کنیم که مشورت با پزشک نیز در کنار این محاسبات الزامی است.
- اگر اضافه وزن و دو عامل خطر یا بیشتر دارید، یا اگر چاق هستید بایستی وزنتان کم کنید.
- اگر اضافه وزن دارید یا اندازه ی دورکمرتان بیش از 5/87 سانتی متر است و دو عامل خطر یا بیشتر دارید، بایستی وزن کم کنید.
- اگر اضافه وزن دارید اما دورکمرتان خیلی زیاد نیست و بیش از دو عامل خطر دارید، بایستی مراقب باشید وزنتان بیشتر نشود.
تغییرات کوچک باعث ایجاد تفاوت‌های بزرگ می شود:
اگر نیاز به کاهش وزن دارید، بهتر است بدانید کاهش وزن حتی به مقدار کم (فقط 10-5 درصد وزن کنونی تان) به کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می کند.
بهترین راه برای کاهش وزن (به مقدار زیاد) این است که تدریجی باشد. این چنین کاهش وزنی از طریق فعالیت بدنی و خوردن یک رژیم غذایی متعادل کم کالری و کم چربی امکان پذیر است.
برای تعدادی از زنان که خطر ابتلا به بیماری قلبی به شدت آنان را تهدید می کند، ممکن است دارو نیز ضروری باشد. مشورت با پزشک یا مراجعه به یک متخصص تغذیه می تواند کمک کننده باشد.
بی تحرکی
نداشتن تحرک بدنی به تنهایی بیش از آنچه فکر می کنید خطر بیماری‌های قلبی و احتمال پیشرفت مشکلات مربوط به قلب را در شما بالا می برد. به علاوه بی تحرکی احتمال پیشرفت عوامل خطر دیگر نظیر فشارخون بالا، دیابت و اضافه وزن را نیز افزایش می دهد.
متأسفانه اغلب خانم‌ها تحرک بدنی کافی ندارند. یک گزارش منتشر نشده از مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان نشان می دهد تنها 10 تا 12 درصد از زنان شهر اصفهان فعالیت بدنی منظمی دارند. این میزان در روستاها کمتر و حدود 6 تا 7 درصد است.
برای زنان مسن تر، نداشتن فعالیت بدنی خطر پوکی استخوان و به دنبال آن خطر شکستگی استخوان را نیز افزایش می دهد. این موضوع وقتی نگران کننده تر می شود که بدانیم این زنان در سنین بالاتر بی تحرک تر هم می شوند.
تحقیقات نشان می دهد که حداقل 30 دقیقه فعالیت متوسط در اغلب روزهای هفته یا هر روز به سلامت قلب کمک می کند.
30 دقیقه فعالیت بدنی همان طور که می تواند احتمال سکته ی قلبی، سرطان روده ی بزرگ، فشارخون بالا، دیابت و ... را کم کند، خطر بیماری‌های قلبی را نیز در شما کاهش دهد.
پیاده روی سریع، تمیز کردن خانه یا تمیز کردن باغچه ی منزل مثال های از فعالیت متوسط می باشند
