سرطان ریه و علائم آن
بیمار)
آقای 51 ساله‌ای هستم که از 20 سالگی روزی یک پاکت سیگار می‌کشیدم که البته از سال گذشته آن را ترک کرده‌ام. 6 ماه پیش به علت تنگی نفس زیاد و خلط خونی به پزشک مراجعه کردم و پس از بررسی برای من تشخیص سرطان ریه گذاشتند. لطفاً مرا راهنمایی کنید که این بیماری می‌تواند به فرزندان من به ارث برسد یا نه؟
پاسخگوی سئوالات زیر خانم دکتر ام‌البنین پاک نژاد، متخصص داخلی و فلوشیپ فوق تخصصی ریه می باشد.
1- سرطان ریه چیست و در چه افرادی دیده می‌شود و عوامل زمینه‌ساز این بیماری کدام است؟
به طور کلی ریه در بدن اعمال مختلفی دارد، ولی مهم‌ترین وظیفه آن تبادل گازی در بدن، یا به اصطلاح عمومی انجام عمل تنفس می‌باشد.
وقتی عنوان می‌شود بافتی سرطانی شده است، یعنی سلول‌های آن بافت به صورت افسار گسیخته و غیر قابل کنترل و نامنظم دچار رشد شده و عمل کرد آن بافت را دچار اختلال کرده است.
بررسی‌هایی که تاکنون در این زمینه انجام شده نشان میدهد که شایع‌ترین و مهم‌ترین ریسک فاکتور و عامل ایجادکننده ی سرطان ریه مصرف دخانیات از جمله سیگار می‌باشد، به نحوی که آمارهای دقیق نشان میدهد تعداد مبتلایان به سرطان ریه در بین سیگاری ها بسیار تکان‌دهنده و وسیع می‌باشد.
اخیراً به خاطر مقابله‌ای که با مصرف سیگار انجام می‌گیرد، مصرف سیگار در جوامع غربی، در بین آقایان کاهش یافته و متعاقب آن امکان ابتلا به سرطان ریه نیز در مردان کم‌تر شده است. ولی متاسفانه مصرف سیگار در میان خانم‌ها افزایش یافته و متعاقب آن امکان بروز سرطان در میان خانم‌ها نیز افزایش پیدا کرده است.
مهم‌ترین عامل ایجادکننده ی سرطان ریه، مصرف دخانیات از جمله سیگار می‌باشد.
از لحاظ آماری ثابت شده است که خانم‌ها نسبت به آقایان کم‌تر سیگار می‌کشند، ولی وقتی سیگاری شدند، بیشتر از آقایان سیگار می‌کشند و در نتیجه استعدادشان نسبت به سرطان ریه بیشتر می شود. به عنوان مثال وقتی که یک آقا و یک خانم به تعداد مساوی سیگار می‌کشند و حتی تعداد سال‌هایی که سیگار می‌کشند برابر است، خانم در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان ریه است و این به علت استعداد وابسته به جنس می‌باشد.
علاوه بر این که خود سیگار علت قوی برای ابتلا به سرطان ریه است، مقدار سیگار کشیدن هم مهم می‌باشد و هر چه تعداد و مدت زمان سیگار کشیدن بیشتر باشد، امکان ابتلا بیشتر می‌شود.
بر اساس تحقیقات ثابت شده است سیگارهایی که هم اکنون در بازار مصرف تحت عنوان لایت، سبک و... موجود می‌باشد با آن که نسبت به سیگارهای دیگر اثرشان کم‌تر بوده و قوی نیست، ولی چون استفاده کنندگان از این سیگارها هم پُک‌های بیشتر و عمیق‌تری به سیگار می‌زنند و هم تعداد بیشتری سیگار می‌کشند، فرقی با دیگر سیگاری‌های ندارند. به یک تعبیر دیگر درست است که نوع سیگار فرق کرده و مثلاً نیکوتین پایین آمده، ولی پک‌هاعمیق‌تر و تعداد سیگارها نیز بیشتر شده است.
عامل بعدی ژنتیک می‌باشد. امکان مبتلا شدن اقوام درجه ی یک افراد مبتلا به سرطان ریه، نسبت به دیگران 2 تا 3 برابر افزایش می‌یابد و اگر خود فرد(منظور اقوام) نیز سیگاری باشد امکان ابتلا بیشتر می‌شود و اگر خانم وی سیگاری باشد این آمار بالاتر خواهد رفت و فرد استعداد بیشتری برای سرطان ریه پیدا خواهد کرد.
عامل بعدی شغل فرد می‌باشد. افرادی که در محل کار خود به نوعی با موادی مثل بخارات آلومینیوم در تماس هستند یا فردی که با پنبه‌نسوز سر و کار دارد یا فردی که با اشعه یونیزاسیون مثل اشعه رادون سر و کار دارد و... این‌ها همه عوامل مستعد کننده برای ایجاد سرطان ریه هستند.
افراد قابل توجه و پراهمیت در درگیری ریه، افراد غیرسیگاری هستند، یعنی آن‌هایی که در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند، بدون آن که خود سیگار بکشند. دیده شده است افراد غیرسیگاری که در کنار افراد سیگاری زیر یک سقف زندگی می‌کنند، ریسک ابتلا به سرطان ریه بالاتری از افرادی عادی دارند.
تغذیه در بهبود سرطان ریه نقش دارد، البته تغذیه خاصی که باعث سرطان ریه شود تاکنون دیده نشده است.
تغذیه مناسب حاصل از رژیم های گیاهی و سبزی‌جات، مخصوصاً آن‌هایی که دارای ویتامین C و E باشند اثر محافظتی در مقابل سرطان ریه دارند.
علایم سرطان ریه کدامند؟
علایم سرطان ریه، علایم اختصاصی خاصی نیستند و تقریباً همان علایمی هستند که اکثر بیماران با آن علایم به پزشک مراجعه می‌کنند؛ مانند سرفه، خلط خونی، کاهش وزن و یافته‌هایی به نفع عفونت ریه.
تنگی نفس و کاهش اشتها نیز از علایم دیگر این بیماری است. نکته مهم این است که هرگاه فردی هر کدام از این علایم را مشاهده کرد بایستی به پزشک مراجعه کند، به خصوص اگر سیگاری باشد.
ادامه دارد ...
