برای درمان و مقابله با آنفلونزا چه باید بکنیم؟
آنفلوآنزا و عوارض آن سالانه باعث مرگ و میر هزاران نفر در سراسر جهان می شود ولی علیرغم سرمایه گذاری های عظیم تحقیقاتی، هنوز این بیماری کنترل نشده است. اگر چه امروزه واکسن هایی بر ضد آنفلوآنزا ساخته شده و در دسترس است، ولی هر چند سال یک بار نوع جدیدی از آنفلوآنزا پیدا می شود و چنان بسرعت گسترش می یابد که قبل از هر گونه اقدامی موجب همه گیری جهانی می شود و زندگی میلیون ها نفر را به خطر می اندازد. وحشتناک ترین همه گیری جهانی آنفلوآنزا در قرن بیستم مربوط به آنفلوآنزای اسپانیایی بود که در سال 1918 در حدود 40 میلیون نفر را به کشتن داد؛ یعنی بیش از آمار کل کشته شدگان جنگ جهانی اول. از آن سال به بعد تا حدود دو دهه پیش ، به طور متوسط هر 15- 10 سال ، یک همه گیری جهانی آنفلوآنزا رخ داده است . این بیماری تقریبا در هر زمستان با وسعت و شدتهای مختلفی شایع می شود.
آنفلوآنزا چیست؟
آنفلوآنزا بیماری تنفسی حاد است. که عامل آن ویروس آنفلوآنزا است. این ویروس انواع مختلفی دارد که عبارت اند از: ویروس آنفلوآنزا نوع A،B وC که دایماً تغییر شکل می دهد و به همین دلیل است که ساخت واکسن برای آن آسان نیست. تغییرات ویروسی آنفلوآنزا بویژه هنگامی خطرناک تر می شوند که دو ویروس مختلف با یکدیگر ترکیب شوند و یک ویروس جدید را به وجود آورند که از پایه و اساس با ویروس های قبلی متفاوت است . ویروس های جدید معمولاً به نام محلی که اولین بار در آن جا مشاهده شده اند، معروف می شوند. ویروس آنفلوآنزا از طریق ذرات تنفسی هنگام عطسه و یا سرفه و حتی از طریق دست آلوده منتقل می شود.
علائم آنفلوآنزا:
خیلی از مردم ، آنفلوآنزا را با سرماخوردگی اشتباه می گیرند. این دو بیماری تشابهات بسیاری با هم دارند، ولی تفاوت هایی هم بین آنها وجود دارد . در یک سرماخوردگی معمولی، بیمار ممکن است احساس ناخوشی و خشونت در گلو داشته باشد و دچار آبریزش یا گرفتگی بینی و سرفه شود؛ ولی علائم شایع آنفلوآنزا عبارت اند از : دوره های تب و لرز شدید ، سردرد و درد عضلات، ضعف و بیحالی .
علائم معمول سرماخوردگی مثل سرفه و گلو درد که معمولاً پس از فروکش کردن علائم فوق آشکارتر می شوند.
آنفلوآنزا معمولاً برعکس سرماخوردگی ، شروع ناگهانی دارد و علائم بیماری مثل تب ، سردرد و درد عضلات به طور ناگهانی در فرد ایجاد می شود. این بیماری حدود 6-5 روز هم طول می کشد و سپس بهبود می یابد.
ولی گاهی از اوقات هم سبب ایجاد عوارضی می شود که شایع ترین آنها ذات الریه یا عفونت ریه است . ذات الریه ممکن است دراثر عفونت ریه یا خود ویروس رخ دهد و یا این که به دنبال ضعف بدن پس از ابتلا به آنفلوآنزا توسط باکتری ها ایجاد شود و یا این که ترکیبی از هر دو باشد. افراد دچار بیماری های مزمن قلبی ، عروقی و ریوی بیشتر مستعد ابتلاء به این عارضه هستند.
راه پیشگیری از آنفلوآنزا :
روش عمده پیشگیری از آنفلوآنزا، استفاده از واکسن آنفلوآنزا است ؛ ولی همان طور که قبلا اشاره کردیم، ویروس آنفلوآنزا مرتبا تغییر شکل می دهد و بنابراین باید واکسن های جدید بر ضد آنفلوآنزا تولید شود . واکسیناسیون در برابر آنفلوآنزا در همه افراد بزرگتر از 6 ماه که در معرض خطر ابتلاء به آنفلوآنزا و عوارض آن هستند، اهمیت دارد. این افراد عبارت اند از: افراد مسن، افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف است ، بیماران مبتلا به بیماری های مزمن قلبی ، عروقی و ریوی و...
واکسن باید در اوایل پاییز یعنی قبل از شیوع آنفلوآنزا تجویز شود و به منظور حفظ ایمنی در برابر انواع جدید ویروس آنفلوآنزا هر سال تکرار شود.
راه درمان :
در واقع درمان های مورد استفاده در آنفلوآنزا تنها به منظور بهبود علائم بیمار کاربرد دارد . اکثر این بیماران به استراحت در بستر نیاز دارند. هنگامی که فردی دچارآنفلوآنزا می شود، باید به نکات زیر توجه کند.
بیمار می تواند از داروهایی نظیر استامینوفن برای کاهش تب، سردرد و درد عضلانی استفاده کند. توجه داشته باشید که مصرف آسپرین در افراد زیر 18 سال ممکن است منجر به اختلال عصبی شدید شود. بنابراین ازمصرف آن در کودکان اجتناب کنید.
از آنجا که تب، باعث تعریق زیاد و خشک شدن آب بدن می شود ، بیمار باید آب ، آبمیوه و نوشیدنی های بیشتری دریافت کند.
در مواردی که سرفه ها شدید و آزار دهند ه هستند، مصرف دارو توصیه می شود. استفاده از نوشیدنی های شیرین و گرم اثر بسیار خوبی دارد.
مصرف سیگار باعث بدتر شدن علائم بیماری آنفلوآنزا می شود. توصیه می کنیم از محیط هایی که پر از دود سیگار است، اجتناب کنید.
بیماران دچار تب بالا و درد عضلانی باید در بستر استراحت کنند. این کار نه تنها سبب بهبود علائم آنها می شود، بلکه ما را از انتشار نیافتن ویروس توسط بیمار مطمئن می کند.
- آنتی بیوتیک ها بر ضد ویروس آنفلوآنزا تاثیر ندارد، ولی برای درمان عوارض آنفلوآنزا مثل ذات الریه به کار می رود.
- دو داروی آمانتادین و ریمانتادین هم بر ضد ویروس آنفلوآنزا در دسترس است.این داروها فقط در مقابل ویروس آنفلوآنزا نوعA فعالیت دارند و در صورتی که طی 48 ساعت اول پس از شروع بیماری مصرف شوند، طول دوره بیماری را کاهش می دهند. مصرف این داروها تنها با دستور پزشک مجازاست.
