مراقبت از زخم
منظور ازمراقبت از زخمها ، کمک به بهبودی آنها و جلوگیری از ایجاد زخمهای جدید است.
به طور کلی زخمها به دو گروه حاد و مزمن تقسیم می شوند . بریدگیها، سوختگیها، خراشیدگی ها و برش های جراحی ازجمله زخمهای حاد هستند . زخمهای مزمن بر خلاف نوع حاد به مرور زمان ایجاد می شوند ومعمولاً بهبودی آنها مدتی طول می کشد .
از نمونه ی این زخمها می توان به زخم بستر و زخم پا در افراد مبتلا به دیابت اشاره کرد .
بهبود زخم فرآیند حیرت آوری است . گذشت زمان می تواند همه ی زخمها را بویژه با کمی مراقبت شفا دهد . بهترین حالت برای ترمیم زخم زمانی است که محیط آن مرطوب ، تمیز و مغذی باشد . یعنی این که جریان خون در محل زخم برقرار باشد تا اکسیژن و مواد غذایی کافی در محیط زخم به رشد سلولهای جدید کمک کند، مراقبت خوب از زخمها ایجاد شرایط یاد شده را میسر می سازد و مراقبت نامناسب از زخم ، به ویژه در سالمندان و افرادی که مجبورند مدتها دربستر بمانند، به زخمهای ناشی از فشار یا اصطلاحاً زخم بستر منجر می شود .
این زخمها وقتی ایجاد می شوند که فشار ممتد بر پوست ، خون رسانی به آن و بافتهای زیرین را مختل کند . ممکن است در ابتدا بافت زیر پوست دچار آسیب شود که دراین صورت زخم قابل رؤیت نیست .
محلهای شایع زخم بستر شامل پاشنه ، قوزک پا ، مفصل ران ، قاعده مهره ها، آرنج وکتف است .
به جز فشار حاصل از وزن بدن بر روی زخم که به ایجاد زخم بستر کمک می کند ، ساییدن لباس یا ملحفه بر بدن و رطوبت ناشی از تعریق یا ادرار و مدفوع ، در مواردی که کنترل مثانه و روده از دست رفته اند نیز موجب آسیب پذیری پوست می شود.
زخمهای ناشی از فشار می توانند بسیار خطرناک باشند و ممکن است تا اعماق بافتها حتی تا استخوان انتشار یابند . این زخمها به آسانی عفونی می شوند .
پیشگیری
با چند اقدام ساده می توان از بروز زخم بستر پیشگیری کرد: به نواحی قرمز شده پوست خود دست نزنید . حداقل هر دو ساعت یکبار، و اگر در صندلی چرخدار هستید هر 15 دقیقه یک بار موقعیت خود را تغییر دهید. ملحفه ها را تمیز نگه دارید و در صورت امکان از تشک مواج و بالش مخصوص استفاده کنید.
دربرخی افراد که گردش خون درپاهای آنها کم است ممکن است حتی یک ترک کوچک در پوست باعث ایجاد زخم شود . دراین موارد برای بهبود زخم ، پاهای خود را هنگام نشستن و خواب بالا نگه دارید. به طور منظم راه بروید و از ایستادن طولانی بپرهیزید و در صورت استفاده از باند از نوع قابل ارتجاع آن برای افزایش جریان خون استفاده کنید .
در مجموع بهبود زخم درچند مرحله صورت می پذیرد . در مراحل مختلف می توان از پانسمانهای متفاوت استفاده کرد . انواع متداول پانسمانهای اولیه ، شامل پانسمان نچسب مانند گاز وازلینه ، پانسمان نیمه تراوا و چسب زخم بندی است. باند وباند الاستیک ( ارتجاعی ) در گروه پانسمانهای ثانویه هستند.
از راههای دیگری که به بهبود زخم کمک می کنند تغذیه مناسب، حمام کردن صحیح ، داروها و ورزش است .
تغذیه صحیح به علت فراهم کردن مایعات ، پروتئین ، ویتامین و املاح اضافی مورد نیاز در روند ترمیم ، به بهبود زخم کمک می کند .
همچنین از پزشک یا پرستار خود در مورد زمان و مدت حمام کردن سؤال کنید . دقت کنید که به هنگام حمام ، پانسمان زخم شما خیس نشود .
ازآنجا که حرکت در بهبود زخمهای پس از جراحی به بدن شما کمک می کنند از پزشک خود درباره این که چه فعالیت هایی برای شما مفید است ، از چه فعالیت هایی باید پرهیز کنید و زمان از سرگیری فعالیت های عادی سؤال کنید .
شما نقش مهمی در مراقبت از زخم خود حتی در منزل دارید ، سعی کنید ضمن رعایت نظافت و دستورالعمل ها بردبار باشید . به خاطر داشته باشید که بهبودی زخم مدتی طول می کشد.
