کاشت حلزون شنوایی ، دستگاهی برای کمک به ناشنوایان
دستگاه کاشت حلزون شنوایی یک دستگاه الکترونیکی است که بخشی از شنوایی را به افراد ناشنوا برمی گرداند. این دستگاه توسط عمل جراحی در گوش داخلی گذاشته می شود و توسط دستگاهی که خارج از گوش قرار می گیرد فعال می شود . بر خلاف سمعک، این دستگاه صدا را بلندتر و آشکار تر نمی کند. در عوض دستگاه بدون نیاز به قسمتهای آسیب دیده سیستم شنوایی مستقیماً عصب شنوایی را تحریک می کند و به اشخاصی که ناشنوائی شدید دارند اجازه می دهد که اصوات را دریافت کنند.
شنوایی طبیعی چیست؟
گوش شما از سه بخش تشکیل شده که نقشی حیاتی در شنیدن ایفا می کنند، گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی.
شنوایی هدایتی:
صوت از مجرای گوش خارجی گذشته و باعث لرزش پرده گوش می شود. 3 استخوان کوچک در گوش میانی این لرزش را از پرده گوش به بخش حلزونی گوش در گوش داخلی هدایت می کنند.
شنوایی حسی - عصبی:
وقتی سه استخوان کوچک حرکت می کنند، امواجی درمایع مجرای حلزونی به وجود می آورند و این امواج بیش از 16000 سلول ظریف شنوایی (سلولهای مویی) را تحریک می کنند. حرکت این سلولهای مویی باعث تولید یک جریان الکتریکی در عصب شنوایی می شود. این جریان از طریق ارتباطاتی تا مناطق شنوایی مغز رسیده و در آنجا به صورت صوت شناخته می شود.
اختلال شنوایی چگونه است ؟
اگر شما بیماری یا انسدادی در گوش خارجی یا میانی داشته باشید، ممکن است شنوایی هدایتی شما آسیب ببیند که عمدتا درمانهای دارویی و جراحی می توانند این مورد را رفع کنند.
اما مشکل گوش داخلی می تواند باعث آسیب شنوایی حسی - عصبی شده و ناشنوائی عصب ایجاد کند . در این حالت اکثر سلولهای مویی آسیب می بینند و عملکردی ندارند. اگر چه بسیاری از رشته های اعصاب شنوایی ممکن است سالم مانده و امواج الکتریکی را به مغز انتقال بدهند ، ولی این رشته ها به علت آسیب سلولهای مویی بدون پاسخ هستند. به دلیل اینکه در ضایعه شنوایی حسی- عصبی شدید امکان بهبودی با دارو وجود ندارد این ضایعه فقط با کاشت حلزون شنوایی قابل درمان است.
دستگاه کاشت حلزون شنوایی چگونه کار می کند؟
دستگاه کاشت حلزون شنوایی بدون استفاده از سلولهای مویی آسیب دیده صحبتها و صداهای محیطی را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل کرده و این امواج را به عصب شنوایی می فرستد.
این سیستم تشکیل شده از یک وسیله الکترونیکی کوچک که توسط عمل جراحی در زیر پوست و پشت گوش قرار می گیرد و یک پردازنده گویایی که معمولاً خارج از گوش بر روی کمربند یا داخل جیب گذاشته می شود. اغلب یک میکروفون برای دریافت اصوات در خارج از بدن قرار می گیرد و پشت گوش نصب می شود. پردازنده گویایی صداها را به سیگنالهای الکتریکی مشخصی تبدیل می کند. این کدها از طریق سیم نازکی به سمت بالا و به وسیله های نصب شده در پشت گوش انتقال می یابد و به صورت امواج رادیویی از پوست گذشته و به الکترودهای کاشته شده در حلزون شنوایی می رسد. سیگنالهای دریافتی توسط الکترودها، رشته های عصبی شنوایی را تحریک می کنند تا اطلاعات را به مغز فرستاده و در آنجا به صورت صداهای معنی دار، تفسیر و معنی می شوند.
چه افرادی می توانند از این دستگاه بهره مند شوند؟
کاشت حلزون شنوایی فقط برای اشخاصی طراحی شده که از سمعک نتیجه خوبی نمی گیرند و یا دچار ناشنوایی مادرزادی هستند. این افراد باید 2 سال به بالا باشند( مگر اینکه مننژیت دوران کودکی باعث ناشنوایی شده باشد)
متخصصین گوش و حلق و بینی عمل جراحی کاشت حلزون را انجام می دهند، ولی همه متخصصین مربوطه قادر به انجام این کار فوق تخصصی نیستند . بدین منظور پزشک شما می تواند برای ارزیابی ، شما را به یک کلینیک مخصوص کاشت حلزون ارجاع نماید. این ارزیابی توسط تیم کاشت حلزون انجام می پذیرد( شامل : متخصص گوش و حلق و بینی- شنوایی سنج- گفتار درمان- روانپزشک- پرستار و دیگر افراد مورد نیاز) که آزمایشهای مورد نیاز را از شما به عمل خواهند آورد:
ارزیابی گوش: متخصص گوش و حلق و بینی، گوش میانی و داخلی شما را معاینه و بررسی می کند تا مطمئن شود عفونت فعال و یا اختلال دیگری مانع از جراحی کاشت حلزون شنوایی نباشد.
ارزیابی شنوایی ( شنوایی سنجی):
شنوایی سنج آزمونهای کامل شنوایی را انجام می دهد تا مشخص شود شما با و یا بدون سمعک تا چه اندازه قادر به شنیدن هستید. ارزیابی رادیوگرافی( اشعهX): به وسیله پرتونگاریهای مخصوصی که معمولاً با سی تی اسکن و ام آرآی انجام می گیرد ، وضعیت گوش داخلی شما بررسی می شوند.
ارزیابی روانشناسی:
بعضی از بیماران ممکن است احتیاج به آزمونهای روانشناسی داشته باشند که معلوم شود آیا می توانند از نظر روانی با فرآیند جراحی کاشت حلزون شنوایی سازگاری یابند یا خیر. ارزیابی جسمانی: متخصص گوش و حلق و بینی شما معاینات جسمانی کاملی از شما انجام خواهد داد تا هر گونه مشکلات بالقوه ای را که ممکن است در هنگام بیهوشی عمومی برای شما پیش بیاید، شناسایی کند.
و اما در مورد عمل جراحی:
عمل کاشت حلزون شنوایی تحت بیهوشی عمومی انجام گرفته و حدود 2 تا 3 ساعت به طول می انجامد. یک برش در پشت لاله گوش شما برای باز کردن استخوان ماستوئید که به گوش میانی منتهی می شود ، ایجاد می گردد و با باز کردن راهی به درون گوش میانی و سپس از قاعده مجرای حلزونی شکل قسمت داخلی پروتز حلزونی در مجرای حلزونی شکل قرار داده می شود و گیرنده داخلی در استخوان پشت گوش ثابت می شود. در این روش عمل جراحی لازم می شود 1 یا چند روز بیمار در بیمارستان بستری شود که این مسئله بستگی به دستگاه مورد استفاده و آناتومی (ساختار) گوش داخلی دارد.
آیا بعد از عمل مراقبت و آموزشهای خاصی وجود دارد؟
حدود 1 ماه تا 45 روز بعد از عمل جراحی شما، پردازنده سیگنالها، میکروفون و دستگاه تفسیر و معنی کننده اصوات درخارج از گوش شما قرار داده شده و تنظیم می شود. به شما یاد میدهند که چگونه از این دستگاهها مراقبت کنید و چگونه از این طریق به صداها گوش بدهید. بعضی از کاشتها زمان طولانی تری برای تنظیم شدن و آموزش مربوطه نیاز دارند. همچنین ممکن است تیم توانبخشی از شما بخواهند تا برای انجام معاینات دوره ای و در صورت لزوم تنظیم دوباره پردازنده گویایی به کلینیک مراجعه کنید.
من چه انتظاراتی می توانم از کاشت حلزون شنوایی داشته باشم؟
دستگاه کاشت حلزون شنوایی نمی تواند شنوایی کاملاً عادی شما را باز گرداند و میزان مفید بودن آن از فردی به فرد دیگر فرق می کند، بیشتر استفاده کنندگان به این نتیجه رسیده اند که این دستگاه به آنها کمک می کند تا با کمک لب خوانی تکامل یافته تری بتوانند ارتباط بهتری برقرار سازند و البته بیش از نیمی از آنها قادر شده اند که بدون نیاز به نشانه های بینایی صحبتها را تشخیص دهند و بچه هایی که در حدود سن 2 سالگی به کاشت حلزون شنوایی اقدام کرده اند ، شنوایی بهتر و نزدیک تری به حالت طبیعی پیدا کرده اند. عوامل گوناگونی هستند که میزان استفاده مفید از این دستگاه را در کاربرهای مختلف مشخص می کنند، شامل:
مدت زمانی که شخص ناشنوا بوده است.
تعداد رشته های عصب شنوایی موجود .
و انگیزش بیمار برای یادگیری شنیدن.
تیم جراحی شما برایتان توضیح خواهند داد که چه انتظارات معقول و منطقی می توانید ازاین دستگاه داشته باشید. قبل از اینکه بدانید آیا دستگاه شما خوب کار می کند یا نه، لازم است که به روشنی بدانید که چقدر باید وقت صرف کنید تا به نتیجه برسید. این دستگاه تنها برای تعداد معدودی از بیماران مفید نبوده است.
چگونه دستگاههای کاشت حلزون جدید مجوز استفاده کسب می کنند؟
سازمان نظارت بر مواد غذائی و دارو(FAD) ( در آمریکا) قوانینی را برای استفاده این دستگاه در بزرگسالان و کودکان، تنظیم کرده است و فقط پس از انجام تحقیقات بالینی کامل جهت دستگاههای جدید مجوز صادر می کند.
متخصص گوش و حلق و بینی شما باید اطلاعات کاملی شامل بروشور کارخانه سازنده دستگاه مورد استفاده در اختیار شما قرار بدهد. شما باید در مورد خطرات و مزایای این دستگاه کاملاً آگاه باشید ، مثلا اینکه کاربرد این دستگاه چقدر ایمن، قابل اعتماد و موثر بوده و هر چند وقت یکبار شما باید برای انجام معاینات دوره ای به کلینیک مراجعه کنید و آیا سازمان بیمه شما هزینه عمل شما را پرداخت خواهد کرد؟
