10دستور برای مصرف دارو
هر ساله شرکت‌های دارویی، داروهای جدیدی را به پزشکان معرفی می‌کنند. این داروها به‌طور مجزا می‌توانند باعث بهبود بیماری‌ها شوند یا دردهای مختلف را تسکین دهند، اما استفاده همزمان از همین داروهای مفید می‌تواند مضر و حتی مرگبار باشد. بنابراین اگر می‌خواهید از داروهای بدون نسخه استفاده کنید بد نیست به موارد زیر نگاهی داشته باشید:
1- به پزشک خود بگویید چه داروهایی مصرف می‌کنید.
این مسئله به پزشک شما کمک میکند تا دیدگاه بهتری نسبت به تاریخچه پزشکی شما پیدا کند. فایده این قضیه پرهیز پزشک از تجویز داروهایی است که ممکن است با داروهای دیگر تداخل اثر داشته باشند، بخصوص اگر شما همزمان توسط چند پزشک مختلف تحت درمان باشید.
در این موارد هم برای شما و هم برای پزشکتان لازم است که درباره داروهای تجویز و مصرف شده اطلاعات مورد نیاز را رد و بدل کنید.
2- برنامه مصرف داروها را بنویسید.
در یک برگه، تعداد و مقدار داروهای مصرفی خود در شبانه روز را بنویسید. سعی کنید همه چیز دقیقا مشخص باشد.
در این برگه، عوارض جانبی شایع و روش نگهداری هر دارو را نیز از روی بروشور مشخصات دارو یادداشت کنید. البته اغلب داروها را باید در محیط خشک و خنک و به دور از یخ زدگی نگهداری کنید.
جالب اینکه بر خلاف تصور رایج، حمام و آشپزخانه برای نگهداری داروها محیط مناسبی نیستند چرا که حرارت و رطوبت می‌تواند باعث فساد داروها و کاهش تأثیر آنها شود.
3- پرهیز آگاهانه
می دانید چطور ممکن است آب گریپ فروت با آن همه خاصیت، برایتان مضر باشد؟ آب گریپ فروت با اثر برخی داروها تداخل می کند و به همین دلیل مصرف همزمان آنها با هم، می تواند مضر باشد، مثلا مصرف هم زمان داروهای ضد کلسترول از خانواده‌ی استاتین‌ها (مثل لواستاتین و آتروواستاتین)، با آب گریپ‌فروت تداخل ایجاد میکند.
مصرف الکل و کافئین، بلند کردن بارهای سنگین و مصرف داروهای مسکن از قبیل استامینوفن و ایبوپروفن درصورت همزمانی با مصرف برخی داروها می‌توانند خطرناک باشد.
حتما با پزشک خود رو راست باشید و دستورات او را برای پرهیز از برخی غذاها، داروها و فعالیت های مضر رعایت کنید.
4- داروهایتان را با کسی شریک نشوید.
در مدرسه به ما آموزش داده‌اند که اموالتان را با دیگران تقسیم کنید، چون باعث دوستی و محبت می‌شود. اما وقتی پای دارو به میان می‌آید بهتر است به آموزش های دوران مدرسه بی‌توجه باشیم!
دو بیمار می‌توانند دقیقا مقدار مساوی از یک دارو را مصرف کنند، ولی یک نفر از آنها کمی خواب آلود می‌شود و دومی به کُما می‌رود.
نحوه عملکرد دارو در بدن، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دارو برای هر فرد به‌طور اختصاصی تجویز می‌شود، بنابراین هرگز داروی خود را با کسی شریک نشوید و از داروی افراد دیگر استفاده نکنید، چون ممکن است عوارض مرگباری داشته باشد. اگر هم عوارضی بروز نکند، مطمئنا تأثیر درمانی دارو به طرز چشمگیری کم خواهد شد.
5- صبور باشید.
داروهای مختلف از راه های متفاوتی در بدن تأثیر خود را اعمال می‌کنند. برخی از داروها بلافاصله بعد از مصرف جذب شده و خیلی سریع تأثیر خود را نشان می‌دهند؛ اما تعداد دیگری از داروها دیرتر تأثیر می‌کنند و بیمار دیرتر متوجه تأثیر دارو و بهبود بیماری خود می‌شود.
شاید خیلی از بیماران فکر کنند که به جای صبر کردن، باید دوز(مقدار) دارو را بیشتر کنند تا دارو سریع تر اثر کند. بیمار باید بداند که برخی از داروها دیرتر اثر می‌کنند و باید حتما برای دریافت بهترین نتیجه ی درمانی، کمی صبور باشد.
6- داروهای تاریخ مصرف گذشته را دور بریزید.
هرگز داروهای تاریخ مصرف گذشته را در جعبه ی داروها نگه ندارید و به‌محض انقضای تاریخ مصرف دارو، بدون تردید آن‌را دور بریزید.
برخی از داروها بعد از گذشت تاریخ مصرف، به دلیل واکنش‌های شیمیایی می‌توانند باعث مسمومیت بیمار شوند.
7- داروها را در تاریکی مصرف نکنید.
اگر نور محیط آنقدر کم است که نمی‌توانید برچسب روی دارو را بخوانید، دارو را مصرف نکنید، به خصوص اگر همه داروها را در یک محل نگهداری می‌کنید. در چنین شرایطی احتمال اشتباه داروها با هم بسیار زیاد است، مثلا ممکن است به جای 2 عدد استامینوفن، 2عدد از داروی دیگری مصرف شود که عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد داشت. پس هر زمان که خواستید دارویی را مصرف کنید، دقیقا مطمئن شوید که همان دارو را به دهان می‌برید.
8- قرص را نجوید، نشکنید و خرد نکنید.
بزرگ بودن برخی از قرص ها بیمار را به فکر شکستن یا خرد کردن قرص می‌اندازد تا مصرف آن راحت‌تر باشد، اما همین کار باعث می‌شود تا بخشی از دارو سریع تر از بخش‌های دیگر جذب شود و طبعا تأثیر دارو دچار اختلال خواهد شد. حتی احتمال دارد وضعیتی شبیه دوز بیش از حد دارو ایجاد شود.
9- لیست داروهای خود را همراه داشته باشید
اگر داروهای زیادی مصرف می‌کنید، فهرستی از نام و مقدار مصرف آنها را در جیب خود داشته باشید تا اگر احیانا بیرون از منزل دچار یک وضعیت اورژانسی شدید، بتوانید به تیم پزشکی درباره داروهایی که مصرف می‌کنید، توضیح دهید. چنین فهرستی در ملاقات با پزشک هم مفید خواهد بود چون بدین ترتیب، دیگر نام و دوز داروهای مصرفی را فراموش نخواهید کرد.
10- بیشتر، همیشه بهتر نیست.
بعضی وقت ها که خیلی بدحال هستید، شاید استفاده از مقدار بیشتر دارو شما را وسوسه کند، اما به یاد داشته باشید که این کار مفید نبوده و حتی در برخی موارد خطرناک خواهد بود. به این نکته مهم توجه داشته باشید که بسیاری از اوقات، بدحالی و ضعف شما به دلیل استرس یا تغذیه نادرست است.
در چنین شرایطی شاید بهبود تغذیه و شرایط روحی و ذهنی مفیدتر از مصرف انواع و اقسام قرص و دارو باشد، بنابراین همواره در اولین گزینه به سراغ دارو نروید.
اگر هم وضعیت بیماری شما به گونه‌ای است که باید از داروهای خاصی استفاده کنید، بهترین کار مشورت با پزشک است. اما اگر امکان چنین مشورتی وجود ندارد و شما درباره مقدار دارو اطمینان دارید، دوز دارو را بیشتر نکنید.
ترجمه: دکتر علیرضا آشوری
منبع
