هیچ چیز به دست نمی آید مگر در سایه تلاش
اعتماد به نفس ، از فرآیندهای درونی انسان است که برای رسیدن او به اهدافش ضروری و حتمی است. از گذشته های بسیار دور تاکنون موضوع این بحث با ذکر نام افراد مشهور و موفق همراه بوده و هست. نگاهی به تاریخ انبیاء و بزرگان دین و علم، مبیّن این حقیقت است که اعتماد به نفس جوهر اصلی کار ایشان بوده، به شکلی که انسان های معاصر، آنها را به صورت الگو و مثال مورد استفاده مکرر قرار می دهند. مثلاً پشتکار و اعتماد به نفس افرادی چون ابن سینا و ابوریحان بیرونی و در دوران معاصر، اشخاصی چون هلن کلر و ادیسون مشهور و زبانزد است. بعضی از مردم این اصطلاح را مثل خیلی از اصطلاحات دیگر روان شناسی اشتباه تعبیر می کنند، در صورتی که معنای این موضوع در علم روان شناسی و علوم تربیتی چیز دیگری است.
اعتماد به نفس یک حس رضایت درونی است و ربطی به بیرون و ظاهر زندگی ندارد. افراد به اشتباه اعتماد به نفس را تکرار یک عمل و خبره شدن در آن می دانند، در صورتی که این طور نیست؛ بلکه «اعتماد به نفس» تلاش مداوم است، بدون در نظر گرفتن نتیجه منفی یا حتی مثبت. پس وقتی که کاری را شروع می کنیم و می دانیم که می توانیم آن را انجام دهیم اعتماد به نفس واقعی را در خود پرورش نداده ایم. احساس اعتماد به نفس واقعی از باور ما به استحکام شخصیت خود ناشی می شود. از تعهد ما به این که هر چه که بخواهیم فرقی نمی کند، تلاش فراوان می کنیم تا عاقبت به آن برسیم.
کلید اصلی اعتماد به نفس در یک کلمه خلاصه می شود: «تلاش»
(لیس للانسان الا ما سعی).دانش آموزی که از نتیجه شکست یا قبولی در کنکور نمی هراسد و کوشش فراوان به خرج می دهد، دارای اعتماد به نفس است و محققی که از نتیجه شکست یا رد شدن تحقیقاتش ترسی به دل راه نمی دهد و همواره در تکاپوست دارای اعتماد به نفس است؛ پس دوباره تکرار می کنیم که اعتماد به نفس یک رضایت درونی است، همراه با تلاش و کوشش مداوم.
بعد از «تلاش» که جوهر اصلی اعتماد به نفس است، مهمترین جزء دیگر اعتماد به نفس مسئله «تدریجی بودن» آن است. اصولاً اعتماد به نفس یک امر تدریجی است، نه دفعی و یک مرتبه ای. به این معنا که این حالت به مرور زمان در انسان شکل می گیرد. در هیچ موضوع روان شناسی و انسانی دارو یا ورد مخصوصی وجود ندارد که مثلاً یک حالت روانی محض را ایجاد یا کاملاً ضایع کند. هیچ ترس یا اختلال عاطفی یا شخصیتی یک دفعه بهبود پیدا نمی کند.
این مربوط به فیلم های تخیلی یا افسانه های باستانی است که جادوگری با یک ورد، موش را فیل، یا ترسویی را پهلوان کند. در عالم واقعیت چنین اموری وجود ندارند. کسب مراتب درجه درجه و تدریجی است، لذا اندوختن اراده قوی یا اعتماد به نفس بالا، قطره وار و آهسته است. ابتدا باید اهداف را مدنظر قرار دهید و سپس به مرور به تعقیب آنها بپردازید. بدون فکر شکست به سوی آن حرکت کنید، مطمئن باشید پیروزی با شماست.
