فواید و خطرات آسپیرین برای خانم ها
آسپیرین می تواند به خانم های مسن 65 سال به بالا، هم در مورد سکته های مغزی و هم در مورد حملات قلبی کمک کند. در خانم های جوان تر، خطرات آن بیشتر از منافعش است.
از زمانی که یک تحقیق در پزشکان مرد در سال 1988 نشان داد که آسپیرین می تواند به پیشگیری از نخستین حمله قلبی کمک کند، همواره این پرسش مطرح بوده که آیا آسپیرین در مورد زنان نیز موثر است؟
بلافاصله تلاش هایی برای دادن پاسخ به این پرسش آغاز شد. گروه پژوهشی در بیمارستان بریگام و زنان وابسته به دانشگاه هاروارد که سرپرستی مطالعه بهداشت پزشکان را بر عهده داشت، انستیتوی سل، قلب، ریه و خون را متقاعد کرد که انجام آزمایش مشابهی در مورد زنان بسیار حیاتی است.
جولی بورینگ و همکارانش حدود 40 هزار نفر از کارکنان زن مشاغل بهداشتی را که حداقل 45 سال سن داشتند، جهت یک بررسی 10 ساله برگزیدند. نیمی از زنان یک روز در میان قرص های حاوی 100 میلی گرم آسپیرین دریافت کردند. نیم دیگر از دارونمایی که از نظر ظاهری و مزه کاملا مشابه قرص های آسپیرین 100 میلی گرمی بود، استفاده کردند. (در این بررسی منظور این بود که با یک تیر، دو نشان بزنند؛ برای همین ویتامین E نیز در این مطالعه مورد بررسی قرار می گرفت. در گروهی از زنان که نه آسپیرین و نه قرص های شبیه آسپیرین دریافت می کردند، نیمی از هر گروه ویتامین E و نیم دیگر دارونمایی کاملا مشابه آن مصرف می کردند.)
در طول مدت این بررسی، توصیه ها و رهنمودهای عملی، عمدتا رویکردی محافظه کارانه داشتند و از زنان می خواستند تا زمان روشن شدن نتایج مطالعه بهداشت زنان، دست نگه دارند. با توجه به فوایدی که از آسپیرین در نزد مردان آشکار شده بود، طبیعتا این کار چندان آسان نبود. میلیون ها زن، با تصور اینکه آنچه که برای مردها مفید است، لابد برای زن ها هم مفید خواهد بود، برای پیشگیری از حملات قلبی از آسپیرین استفاده می کردند. با این حال به نظر می رسد که انتظار گزینه بهتری می رفت.
نتایج یافته ها، آن طور که پژوهش گران انتظار داشتند، چندان واضح و قاطع نبودند. در یک جمله، مطالعه نشان داد که آسپیرین احتمالاً بر قلب زنان تاثیری متفاوت از مردان دارد و سن زنان از این لحاظ حقیقتاً مهم است.
نتایج کار این 40 هزار زن این طور بود: آسپیرین هیچ اثری بر حملات قلبی نداشت و تاثیری نیز بر مرگ های ناشی از بیماری قلبی یا سکته مغزی نگذاشته بود، البته تا حدی یعنی 17درصد خطر بروز برخی از موارد سکته های مغزی را کاهش داد.
این یافته ی مهمی است، چرا که همه ساله زنان بیشتری دچار سکته های مغزی می شوند تا سکته های قلبی و این، درست برعکس آن چیزی است که در مطالعه روی مردان حاصل شد؛ آسپیرین مانع حملات قلبی در مردان می شود، ولی به نظر می رسد که اثر کمی بر سکته های مغزی دارد. بیشتر داوطلبان در زمان شروع مطالعه، کمتر از 65سال عمر داشتند.
در این زنان جوان تر، نفع اندک آسپیرین با مشکلات ناشی از خطر خونریزی خنثی می شد و اما نکته جالب داستان، حدود 10درصد داوطلبان به هنگام شروع بررسی 65 ساله یا مسن تر بودند. در این گروه، آسپیرین جلوی تعداد زیادی از موارد سکته های مغزی یا حملات قلبی را گرفت. در واقع این تاثیر بر حملات قلبی درست در جهت همان نتیجه گیری های حاصل از مطالعه روی مردان در مطالعه بهداشت پزشکان بود.
آسپیرین به قدری ارزان قیمت است که اگر داروی کاملا بی خطری بود، دیگر مهم نبود چه کسی آن را مصرف می کند. اگر این طور بود، اگر سود نمی بردیم، دست کم چیزی را از دست نمی دادیم.
رویه تاریک آسپیرین
هنگامی که صحبت از قلب است، جادوی آسپیرین، همان توانایی آن در جلوگیری از لخته شدن خون است. با این انباشته شدن و به هم چسبیدن گلبول های قرمز خون، پلاکت ها و پروتئین های رشته ای می توانند رگ هایی را که به قلب و مغز، غذا و اکسیژن می رسانند، مسدود سازند. به همین دلیل، اینکه نگذاریم خون به آسانی لخته شود، می تواند موجب خونریزی شده و در کنار کمکی که به ما می کند، زیان نیز برساند. مصرف آسپیرین می تواند موجب خونریزی در لوله گوارش و سایر نقاط بدن شود. همچنین رابطه ای میان مصرف آسپیرین و افزایش خطر بروز سکته های حاصل از خونریزی داخل جمجمه وجود دارد. نتایج مطالعه بهداشت زنان این خطرات آسپیرین به ویژه در مورد زنان را برجسته می سازد.
خانم هایی که آسپیرین مصرف می کنند، اندکی بیشتر دچار سکته های ناشی از خونریزی مغزی می شوند.
خونریزی های گوارشی که گاه آنقدر جدی بودند که نیاز به انتقال خون پیدا کردند، همچنین خونریزی ها در کسانی که آسپیرین مصرف می کردند نسبت به کسانی که دارونما استفاده کرده بودند، بیشتر رخ داد و این تفاوت درخور توجه بود.
خون دماغ، خون در ادرار و کبود شدن پوست در اثر یک ضربه کوچک، در دو گروه گزارش شدند و در گروه مصرف کننده آسپیرین شایع تر بودند.
معنی همه این حرف ها چیست؟
اگر بخواهیم خیلی کلی صحبت کرده باشیم، باید بگوییم مصرف یک عدد آسپیرین در روز برای برخی از زنان سالم مسن تر از 65 سال فکر خوبی است، ولی نه در مورد زنان جوان تر.
باز هم به خاطر داشته باشید که در اینجا ما داریم صحبت از پیشگیری اولیه می کنیم، یعنی تلاش برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی در کسی که تا کنون موردی برایش پیش نیامده است.
در مورد کسانی که دچار بیماری قلبی هستند یا خصوصیاتی دارند که آنها را به این سمت سوق می دهد، آسپیرین توصیه می شود؛ خواه مرد باشد یا زن.
ترجمه: عبدالوهاب فخر یاسری
