افسردگى زمستانى
دور و بر ما آدم هاى متفاوتى دیده مى شوند. برخى چنان حساسند که حتى با کوچک ترین مسئله جزیى که شاید براى دیگران جالب و شادى آور باشد، دچار افسردگى مى شوند، همان موریانه اى که هر لحظه امکان دارد آدم را تا ته بجود.
آمدن زمستان یکى از همین مسائل پیش پاافتاده ایست که مى تواند به بروز واقعه اى بس ناگوار منجر شود. با آمدن فصل زمستان و کوتاه شدن طول روز، بسیارى افراد به افسردگى مبتلا مى شوند. این نوع افسردگى که «افسردگى فصلى» نامیده مى شود اغلب در پاییز و زمستان اتفاق مى افتد و بیش از همه جوانان و زنان را گرفتار مى کند. افسردگى فصلى تحت تأثیر ملاتونین بروز مى کند. ملاتونین هورمونى است که توسط غده پینه آل در مغز ساخته و ترشح مى شود و نقش مهمى در تنظیم ساعت بیولوژیک بدن ایفا مى کند.
ملاتونین در فصل سرما و به دلیل تاریکى زیاد، بیش از فصول دیگر سال ترشح مى شود و از آنجا که هرچه ترشح ملاتونین بیشتر باشد بروز اختلالات خلق و خو نیز بیشتر است، افراد زیادى در زمستان دچار افسردگى مى شوند.
ساعت بیولوژیک بدن انجام فعالیت هایى نظیر تولید پروتئین، رشد مو، میزان اشتها، تنظیم درجه حرارت بدن، و خواب و بیدارى را بر عهده دارد که همه تحت تأثیر هورمون ملاتونین دچار تغییرات مى شوند. ملاتونین در فصل سرما و به دلیل تاریکى زیاد، بیش از فصول دیگر سال ترشح مى شود و از آنجا که هرچه ترشح ملاتونین بیشتر باشد بروز اختلالات خلق و خو نیز بیشتر است، افراد زیادى در زمستان دچار افسردگى مى شوند. جوان هایى که ناخودآگاه به افسردگى مبتلا مى شوند، ابتدا آن را مشکلى جدى تلقى نمى کنند در حالى که این بیمارى اگر به طور صحیح درمان نشود، عوارض شدیدترى را به همراه مى آورد. احساس پوچى، یأس و ناامیدى، اضطراب ، تباهى، نفرت، اختلال در خواب، از دست دادن اشتها، عدم تمایل به انجام کارهاى روزانه و از دست دادن احساس شادمانى و نشاط، علائمى است که فرد مبتلا را درگیر مى سازد. گرچه این حالت ها به دلیل تغییرات بیولوژیک بدن طبیعى است ولى اگر روز به روز شدیدتر شود و فرد به تنهایى و انزوا کشیده شود، باید هرچه سریع تر دست به کار شد و فرد را از بحران موجود نجات داد. در صورتى که علائم ظاهرى این افسردگى در شما دیده مى شود، تلاش کنید تا دیر نشده و به ماه هاى آخر زمستان نرسیده ایم افسردگى را از خود دور کنید. دارو درمانى و روان درمانى دو راه متفاوت براى رفع افسردگى به شمار مى روند. اولى چندان توصیه نمى شود زیرا مصرف بیش از حد داروهاى ضدافسردگى علاوه بر این که سیکل معکوس ایجاد مى کند باعث بروز عوارض جانبى بسیارى خواهد شد. روان درمانى بیش از دیگر راه ها مورد توجه متخصصان علوم روان پزشکى است.
توصیه هایی براى جلوگیرى از پیشرفت افسردگى فصلى در روزهاى اولیه زمستان
1- صبح ها زودتر از خواب بلند شوید و به پیاده روى بروید. انجام فعالیت هاى ورزشى به ویژه پیاده روى در هواى آزاد و روشنایى روز سهم بسزایى در کاهش افسردگى دارد.
2- خود را در اتاق تاریک و بسته حبس نکنید. هرچه بیشتر در معرض تابش نور خورشید قرار بگیرید، زودتر از علائم افسردگى فصلى خلاص مى شوید.
صبح ها زودتر از خواب بلند شوید و به پیاده روى بروید. انجام فعالیت هاى ورزشى به ویژه پیاده روى در هواى آزاد و روشنایى روز سهم بسزایى در کاهش افسردگى دارد.
3- از گرفتن رژیم هاى کاهش وزن که بدون قواعد علمى است خوددارى کنید. براى رهایى از اختلالات خلق و خوى تا مى توانید از سبزى و میوه استفاده کنید و به میزان ویتامین گروه B که در گوشت قرمز، جگر، تخم مرغ ، غلات ، دانه هاى خوراکى و ماهى یافت مى شود، در رژیم غذایى تان بیفزایید.
4- مصرف قهوه و شکر را در روز کاهش دهید. شکر از تأثیر ویتامین گروه B در بدن مى کاهد و علائم افسردگى را شدت مى بخشد.
5- کمبود آهن، امگا ? ، و اسیدفولیک نیز تأثیر مستقیمى با بروز علائم افسردگى دارد، پس هر چه بیشتر از گذشته به رژیم غذایى تان اهمیت دهید.
6- از پیله تنهایى که در درون تان کشیده اید، خارج شوید و با دوستان خود صحبت کنید. براى تغییر حالت عمومى تان، بیشتر از روزهاى گذشته در اجتماع بچرخید و با دوستان و همفکران خود تبادل نظر کنید.اگر هم با تمام توصیه هاى فوق تغییرى در درون تان مشاهده نشد تا دیرتر شده به روان پزشک مراجعه کنید.
بهاره مهرنژاد
