کاهش یا افزایش تلفات با گاز در امسال!
سرمای شدید روزهای اخیر، آمار مرگ و میر ناشی از خفگی با گاز مونواکسید کربن را بیش از همیشه افزایش داد.
آمارها نشان میدهند سال گذشته در کل کشور 900 نفر تلفات انسانی ناشی از خفگی با گاز مونواکسیدکربن داشتیم و امسال قبل از شروع فصل سرما 20 درصد بر میزان تلفات افزوده شده بود، اما پس از موج سرمای اخیر تنها در تهران 150 نفر تلفات ناشی از گاز گرفتگی گزارش شد.
سازمان آتشنشانی و همچنین اورژانس کشور نیز با اعلام روز به روز موارد مرگ و میر ناشی از گاز مونواکسیدکربن مدام هشدار میدهند که آمار امسال نسبت به سالهای گذشته رشد داشته است.
ضمن اینکه در لابهلای تمام این هشدارها، شایعاتی در مورد گاز طبیعی ناخالص حتی از زبان مردم شنیده میشود که به گفته کارشناسان سازمان آتشنشانی در دست بررسی است.
با این حال ظاهرا سازمان پزشکی قانونی که مهمترین مرجع اعلام آمار تمام این مرگ و میرهاست، هم در مورد رشد 3 برابری تعداد تلفات نسبت به سالهای گذشته و هم در مورد ناخالص بودن ترکیبات گاز شهری نظری کاملا مخالف دارد.
گفتوگو با دکتر محمد حسن عابدی، سرپرست سازمان پزشکی قانونی در همین رابطه، شاید رفع کننده ابهامات در رابطه با علل افزایش تلفات با گاز مونواکسیدکربن و یا برعکس، تشدید کننده این ابهامات باشد.
آقای دکتر، از آماری که سازمان پزشکی قانونی در مورد تعداد تلفات با گاز مونواکسید کربن دارد، شروع کنیم؟
برای شروع، 9 ماهه اول سال گذشته را با 9 ماه اول امسال مقایسه میکنم و آن هم به دلیل وضعیت خاصی است که دی ماه امسال از نظر افزایش تعداد آمار کشتهشدگان با گاز مونواکسیدکربن داشت. 9 ماه سال گذشته در کل کشور 486 نفر مورد فوت در اثر مسمومیت با گاز مونواکسید کربن داشتیم که در 9 ماه امسال این تعداد به 429 نفر کاهش یافت و این یعنی رشد منفی 7/11 درصدی نسبت به سال گذشته.
پس منظورتان از وضعیت خاص دیماه امسال چیست؟
ببینید، چون سال گذشته و آن هم در 6 ماه دوم سال تبلیغات زیادی برای ایمنی در برابر مسمومیت با گاز مونواکسید کربن داشتیم، این خود آگاهی مردم را هم در برداشت.
این روند یک روند خیلی خوب بود، اما در دیماه اخیر در کل کشور وضعیت خاصی ایجاد شد و این روند به کلی معکوس شد، به طوری که در سال گذشته در کل کشور و در این ماه 259 نفر با گاز مونواکسید کربن فوت کردند ولی امسال این آمار به 273 نفر رسید و رشد مثبت 4/5 درصدی داشت.
پس چرا میگویید 10 ماه اول امسال نسبت به سال گذشته، رشد منفی آمار کشتهشدگان را داشتیم؟
خب، این وضعیت خاص فقط مخصوص دیماه است. اما در کل و در 10ماه اول امسال هنوز رشدمان منفی است، چون در 10 ماه اول سال پیش و البته به غیر از دیماه 759 نفر فوتی داشتیم، ولی امسال 702 نفر.
مسئولان سازمان آتشنشانی از رشد 3 برابری این آمار نسبت به سالهای گذشته میگویند. همچنین در این چند وقت هیچ روزی نبود که در روزنامهها و خبرگزاریها، آماری از مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز مونواکسید کربن داده نشود. هنوز هم میگویید رشد آمار منفی است؟
بله، حرف من این است که پزشکی قانونی آمارش مستند است. شاهد این دلیل هم آن که ما جواز دفن داریم و علت فوتها برایمان مشخص هستند. علاوه بر این در این دو سه هفته اخیر در تهران یعنی در اواخر دیماه 82 نفر فوتی داشتیم، در حالیکه سال گذشته 89 نفر موارد فوت گزارش شد، یعنی آمارها تفاوت چندانی با هم ندارند و این نشاندهنده افزایش آگاهی مردم است.
از نظر پزشکی قانونی هم اینکه میگویند آمار مرگ و میر نسبت به سال گذشته رشد 3 برابری داشته اصلا درست نیست، چون به نظر ما این آمارها افزایش داشتهاند ولی نه به اندازه 3 برابر.
خب، سازمانهای دیگر هم بر اساس مشاهداتشان این آمار را اعلام میکنند نه بر اساس حدس و گمان.
من نه مشاهدات را تایید میکنم نه حدس و گمانها را و در این مورد 2 نظر دارم؛ یکی این که شاید افزایش حساسیت نسبت به موضوع مسمومیت با گاز مونواکسید کربن باعث شده تا این تصور بین مردم و حتی کارشناسان جا بیفتد که رشد مرگ و میر ناشی از گاز مونواکسید کربن امسال بیشتر بوده است و دیگر این که عدهای در این میان با جوسازی سعی در برجسته کردن آمارهایی دارند که کاملا غیر واقعی هستند.
اما چیزی که مهم است این است که در این میان رسانهها بهخصوص، در افزایش آگاهی مردم بسیار موثر بودند.
شما گفتید که آمارهای مرگ و میر امسال افزایش داشته، ولی نه به میزان 3 برابر. پس اگر آگاهی مردم با تبلیغات سالهای گذشته بالاتر رفته و اگر رسانهها این قدر در دادن آگاهی به مردم موثر هستند، چرا امسال شاهد همین افزایش آماری که به نظر شما زیاد هم چشمگیر نبود، بودیم؟
افزایش مرگ و میر امسال بیشتر به این دلیل بوده که گاز مونواکسیدکربن وضعیت خاصی دارد. الان مردم نمیدانند که این گاز بدون رنگ و بو است و هنوز تصور میکنند اگر دودی دیدند، آن دود، گاز مونواکسید کربن است.
در واقع استفاده از گاز شهری در حالیکه مردم منتظر علائم قابل مشاهده هستند، منجر به کاهش آگاهی آنها نسبت به خطرات این گاز شده است. این کاهش آگاهی مردم همراه با افزایش سرمای هوا باعث شد که استفاده از وسایل گرمایشی آن هم به طور ناصحیح، مرگ و میرهای ناشی از خفگی با گاز مونواکسید کربن را افزایش دهد.
ادامه دارد...