بخاری‌های غیر استاندارد کشنده اند

دکتر شاهین‌ شادنیا، رئیس بخش مسمومین بیمارستان لقمان تهران با بیان این که گاز مونواکسید کربن (CO) بی‌رنگ و بی‌بو است و در اثر احتراق ناقص انواع سوخت‌های کربن‌دار ایجاد می‌شود، می‌گوید: هر گونه احتراق ناقص در مواد سوختی کربن‌دار مثل زغال، نفت، چوب و... در حالی‌که اکسیژن کافی نداشته باشند، به جای دی‌اکسید‌کربن، COاکسید‌کربن ایجاد می‌کند.

گاز شهری، بر خلاف CO از روی رنگ و بو و سایر علائم هشدار ‌دهنده ما را از خطر آگاه می‌کند، ولی CO هیچ‌کدام از این علائم را ندارد. اثرات این گاز در مرحله اول به این گونه است که انتقال اکسیژن خون را مختل می‌کند، یعنی چون میل ترکیبی گاز CO با هموگلوبین 250 برابر بیشتر از اکسیژن است، به جای این که اکسیژن وارد بدن شود و به هموگلوبین متصل گردد، CO جای آن را می‌گیرد.

به گفته وی حتی اگر اکسیژن کمی هم وارد بدن شود، به راحتی در بافت آزاد‌سازی نخواهد شد.

در این شرایط، بیمار از خودش چه علائمی را نشان می‌دهد؟
رئیس بخش مراقبت‌های ویژه مسمومیت‌های بیمارستان لقمان می‌گوید: این علائم از سردرد‌های خفیف و سنگینی سر شروع می‌شوند. در این زمان افراد تا زمانی که در محیط کارشان هستند، مشکلی را احساس نمی‌کنند، اما به محض این که وارد خانه می‌شوند، سردرد می‌گیرند که این خود یک علامت هشدار‌دهنده است.

البته عوارض گاز CO به همین‌جا ختم نمی‌شود، چون به گفته دکتر شاد‌نیا در فصل زمستان همیشه 3 یا 4 نفر از اعضای خانواده با علائم شبه‌ آنفلو‌آنزا به پزشک مراجعه می‌کنند و مسمومیت با این گاز را با بیماری آنفلو‌آنزا اشتباه می‌گیرند که این نیز خود یک علامت هشدار‌دهنده است.

البته تمام این علائم مربوط به زمانی است که فرد با مقدار کمی از گاز CO در تماس است، چون اگر میزان تماس با این گاز طولانی شود، علائم نیز پیشرفته‌تر خواهند شد.

دکتر شادنیا در تشریح علائم‌ پیشرفته‌تر می‌گوید: این علائم شامل تهوع، استفراغ، کسلی، خواب‌آلودگی، ضعف عضلات و خیلی از علائم دیگر است؛ همچنین خیلی از این بیماران وقتی از منزل بیرون می‌آیند، توان باز کردن درب منزل را هم ندارند و در بسیاری از موارد در همان نزدیک در، هوشیاری‌شان را از دست داده و بعد از چند دقیقه فوت می‌کنند.

رانندگان جاده‌ها که داخل ماشین از گاز پیک‌نیک استفاده می‌کنند، افرادی که برای استراحت در ماشین روشن تمام شیشه‌ها را هم بالا می‌برند، همچنین کارگران ساختمان‌های نیمه‌ساز که داخل ساختمان برای گرم‌ کردن محیط چوب می‌سوزانند، باید بدانند که احتراق سوخت در این شرایط منجر به تولید گاز CO خواهد شد.

این توصیه‌های دکتر شادنیاست، اما حتی افراد معمولی که برای گرم کردن منزل از بخاری استفاده می‌کنند را هم باید جزو گروه پرخطر به حساب آورد.

چون به گفته رئیس بخش مسمومین بیمارستان لقمان، در اغلب موارد دود‌کش این بخاری‌ها به درستی نصب نمی‌شوند و در حالی‌که با آغاز فصل سرما این بخاری‌ها باید توسط کارشناسان شرکت‌ها و نمایندگی‌ها سرویس کامل شوند، اغلب به علت سهل‌انگاری و صرفه‌جویی اقتصادی این اتفاق نمی‌افتد.

این‌آخرین توصیه دکتر شادنیاست: استفاده از بخاری‌های بدون دودکش باید در فضاهای باز مانند کارخانجات صنعتی صورت گیرد، اما در فضاهای کوچک مانند منازل به هیچ عنوان استفاده از بخاری‌های بدون دودکش توصیه نمی‌شود، زیرا به هر حال درصدی از مونواکسید‌کربن تولید‌شده باید توسط دودکش خارج شود که این بخاری‌ها چنین امکانی را ندارند.

استانداردها اختیاری هستند!

براتی، معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران، با بیان این که مناطق سردسیر ایران که از وسایل گرمایشی بیشتر استفاده می‌کنند، آمار‌ مسمومیت‌شان بالاست، ولی تهران همچنان در صدر است، خاطر ‌نشان می‌کند: اگر بخواهیم آمار تلفات امسال را نسبت به سال‌های گذشته مقایسه کنیم، بهتر است اول بدانیم که هر سال نسبت به سال گذشته این آمار‌ها در حال افزایش هستند و این روند هر سال تکرار می‌شود، به‌طوری که تنها از اول مهر‌ماه تا الان، 100 مورد تلفات ناشی از مسمومیت با این گاز گزارش شده است.

در حالی‌که به عقیده کارشناسان استانداردهای وسایل گرمایشی ما در کشور و در حال حاضر بر اساس مرجع های معتبر و استاندارد‌های کشورهای پیشرفته است، به گفته معاون حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران، وسایل گاز‌سوز حرارتی، چه بخاری‌های دود‌کش‌دار و چه بدون دود‌کش، نیاز به بازنگری دارند، چون هنوز در خیلی از موارد و به‌خصوص در رابطه با وسایل پر‌خطر این استانداردها رعایت نمی‌شوند و این وظیفه مؤسسه استاندارد است که بر اجرای این استانداردها نظارت دقیق داشته باشد.

وی ادامه می‌دهد: علاوه بر بی‌احتیاطی مردم در استفاده از این وسایل، استانداردی هم برای آن‌ها وجود ندارد و نظارت بر کیفیت محصولات گاز‌سوز یا کنترل کیفی آن‌ها به هیچ‌وجه در حد مطلوب نیست، در حالی‌که مسئولان مؤسسه استاندارد باید بدانند که این استانداردها اجباری هستند نه اختیا‌ری.

براتی در این رابطه توضیح می‌دهد: طی 2 یا 3 سال اخیر بخاری‌های بدون دود‌کش خیلی تبلیغ می‌شوند، در حالی‌که تا‌کنون هیچ‌گونه آموزشی به مصرف‌کننده مبنی بر این که این محصولات در مکان‌های خاص خود و در فضاهای عمومی‌تر باید استفاده شوند نه در خانه، داده نشده است. این در حالی است که به گفته وی، بخاری‌های دود‌کش‌دار صادراتی از بخاری‌های مورد استفاده در داخل کشور، کیفیت بالاتری دارند و این مایه ی تأسف است.

سمیه شرافتی

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]