نرم و آهسته تهی می ‌شود

پوکی استخوان بیماری همه‌گیر دنیای امروز است. این بیماری با کاهش توده استخوانی و افزایش شکستگی استخوان همراه است و روند آن، چنان آهسته و تدریجی است که بیمار هیچگونه علایم هشدار دهنده‌ای را احساس نمی ‌کند تا زمانی که اولین شکستگی اتفاق بیفتد.

از عواقب این شکستگی‌ها نیز می ‌توان به درد، عدم توانایی حرکتی، ناتوانی در انجام امور روزمره، زمین‌ گیر شدن و بالاخره در بسیاری از موارد به مرگ اشاره کرد.

مطابق آمار منتشر شده از بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان، از هر3 زن و از هر 5 مرد بالای 50 سال، یک نفر حقیقت تلخ این بیماری را تجربه خواهد کرد. همچنین بـر اسـاس بـرآوردهـــای اخیر تقریباً 1 نفر از هر 4 زن و 1 نفر از هر 8 مرد بالای 50 ســال مبـتــــلا بــه بیماری پوکی استخوان هستند.

خانم دکتر زهره حمیدی، سرپرست کلینیک پوکی استخوان و سنجش تراکم استخوان در این باره توضیح می دهند:

مهم ترین علامت پوکی استخوان چیست؟

هنوز خیلی از مردم فکر می‌ کنند وقتی درد دارند، دچار پوکی استخوان شده‌اند، ولی اینطور نیست. پوکی استخوان درد ندارد. وقتی شکستگی‌ها آشکار شوند، فرد به وجود این بیماری پی می ‌برد، یعنی مرحله‌ای که دیگر کار زیادی برای بیمار نمی ‌توان انجام داد، چون پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و هیچ علامتی به غیر از شکستگی استخوان ندارد.

این یعنی، پیگیری‌های درمانی بی‌ فایده است؟

این یک باور غلط دیگر در میان مردم است که فکر می‌ کنند پوکی استخوان قابل درمان نیست، در حالی که این بیماری قابل درمان است و پیگیری‌های بعد از بیماری قابل ارزش هستند. البته پیشگیری اینجا هم مهم تر از درمان است.

فقط سنین بالای 65 سال در معرض خطرند؟

نه، ‌افرادی که به علت بیماری‌های خاص ناچار به استفاده از داروهای خاصی مثل کورتیکو‌استروئید‌ها هستند، هم جزو گروه‌های اصلی در معرض خطر قرار دارند.

معیار خاصی برای اصلی یا فرعی بودن تشخیص این بیماری وجود دارد؟

بله، گروه‌های در معرض خطر معیارهای خاصی دارند که این معیارها به فرعی و اصلی تقسیم می ‌شوند، یعنی اگر کسی یک معیار اصلی یا دو معیار فرعی داشته باشد، باید سنجش تراکم استخوان را حتماً انجام دهد.

معیارهای اصلی کدامند؟

سن بالای 65 سال،

سابقه مصرف کورتون،

زمین‌ خوردگی در اثر عدم تعادل در اثر مصرف بعضی از داروها،

یائسگی زودرس زیر 45 سال،

شکستگی با حداقل ضربه یا به ‌طور خود ‌به خودی در بستگان درجه یک

و پُرکاری تیروئید از معیارهای اصلی هستند.

یعنی ما دیگر به‌ دنبال معیار دیگری نمی ‌گردیم و این فرد را مستقیم به انجام تست تراکم استخوان راهنمایی می ‌کنیم.

معیارهای فرعی چطور؟

یک سری از عوامل فرعی هستند که باید دو تا از آنها را فرد داشته باشد تا جایگزین یکی از علائم اصلی شوند:

بی ‌تحرکی بیش از 6 ماه،

کمبود کلسیم،

کمی نور آفتاب،

کاهش وزن بیش از 10 درصد نسبت به دوران جوانی یا وزن زیر 57 کیلوگرم در هر سنی،

مصرف داروی هپارین (داروی ضد ‌انعقاد خون) و داروهای ضد‌ تشنج،

دیابت نوع یک در کودکان،

کوشینگ و پُرکاری تیروئید،

آرتریت روماتوئید و سندرم‌های سوء جذب از جمله این عوامل هستند.

اگر بیمار ناچار به مصرف داروهایی که به آنها اشاره کردید باشد، چاره چیست؟

یک سری از داروها خطر پوک شدن استخوان را تشدید می ‌کنند. البته ما به هیچ ‌وجه موافق نیستیم که این داروها قطع شوند، ولی چاره این است که این افراد کاملاً تحت نظر پزشک باشند، مثلا بیماران پیوندی که کورتون مصرف می‌ کنند باید در رژیم غذایی‌ شان کلسیم و ویتامین D حتماً رعایت شده باشد.

همچنین ما یک سری منابع مصرف کلسیم در کشور داریم که این منابع به وفور در کشورهای دیگر نیستند، مثل شیر، کشک، ماست یا دوغ. این منابع در دسترس هستند و می ‌توانند کلسیم بدن را به راحتی تأمین کنند.

کدامیک از این عوامل خطری که گفتید شیوع بیشتری دارند؟

بی‌ تحرکی یا عدم فعالیت در اوقات فراغت می‌ توانند خطر پوکی استخوان را تا دو برابر افزایش دهند. این موضوع را مطالعات ما در ایران ثابت کرده است. برای همین روزی نیم ‌ساعت پیاده‌ روی روزانه می‌ تواند در جلوگیری از  کاهش تراکم استخوان بسیار مؤثر باشد.

جلوگیری از خطر سقوط نیز بسیار مهم است. برای همین تأکید می‌ کنیم کسانی که دچار پوکی استخوان هستند، مراقب باشند که زمین نخورند، از راه رفتن بر سطوح لیز خودداری کنند و در حمام حتماً از دستگیره استفاده کنند، در جاهای روشن راه بروند، چون سقوط و در نتیجه شکستگی استخوان می‌ تواند فرد را برای همیشه ناتوان کند.

استفاده از کفش‌های مناسب نیز بسیار مهم است. حتی ممکن است داروی مصرفی نیز عدم تعادل در فرد ایجاد کند که فرد باید مراقب داروی مصرفی خود هم باشد و حتماً با پزشک خود در این باره مشورت کند.

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]