کاپوسی سارکوما یک نئوپلاسم بدخیم است که در کسانی که دچار ضعف سیستم ایمنی شده اند دیده می شود. در کاپوسی سارکوما سلولهای اندوتلیالی رگهای خونی حالت نئوپلاسمیک یافته شروع به تکثیر می کنند. به عقیده بعضی از محققین سیتومگالو- ویروسها سلولهای اندوتلیال را متاثر ساخته و آنان را وادار به تکثیر می نمایند. محل تظاهرات دهانی این تومور بدخیم در غدد بزاقی، مخاط لثه، کام سخت، کام نرم ، قاعده زبان و قسمت خلفی حلق می باشد. KS در پوست ، گره های لنفاوی ، دستگاه گوارش (بخصوص معده و روده ) ، و در اندامهای داخلی از جمله قلب، پانکراس، ششها و غدد آدرنال و طحال، استخوان و بیضه ها نیز گزارش شده است. اما تظاهرات دهانی این ضایعه نسبت به سایر اندامهای بدن شایعتر است.
ضایعه دهانی این تومور بدخیم در مراحل اولیه بصورت لکه های قرمز و گاهی متمایل به آبی می باشد که بمرور تیره تر، بزرگتر و برجسته شده و بسرعت اعضا» داخلی را نیز درگیر می سازد و معمولا حساس و دردناک می باشد.
لنفومای غیر هوچکینی
( Iymphoma Hobgkins Non ) ( L.H.N ) :
NHL در افراد مبتلا به Aids بطور فزاینده ای دیده شده است. این ضایعه بعد از سارکوم کاپوسی دومین بدخیمی شایع در مبتلایان به Aids می باشد. بیشترین محل بروز این ضایعه در دهان، کام و ریج آلوئولار می باشد. منشا آن cells.B ذکر شده است. نمای کلینیکی NHL شباهت زیادی به سارکوم کاپوسی دارد.
سایر تظاهرات این بیماری عبارتند از :
مایکوباکتریوم اویوم درون سلولی :
این میکروارگانیسم بعنوان عامل موضعی ایجاد کننده بیماریهای ریوی شناخته شده است. که با علائمی چون تب، کاهش وزن و ناتوانی مشخص می شود.
در این آلودگی پاسخ بافتی بدن بصورت آبسه است که با ضایعه گرانولوماتوز احاطه شده است.
نوکاردیا ( Nocarbiosis ) :
نوکاردیا یک باکتری مژکدار غیرهوازی در خاک است که قادر است در انسان بیماریهای ریوی و یا سیستمیک نوکاردیس ایجاد کند. این عفونت بسیار نادر است و بروز آن نشانه ای از ضعف سیستم ایمنی بدن است و در افراد Hiv مثبت نشانه پیشرفت بیماری به Aids است.
باکتریمی عود کننده سالمونلا :
سپتی سمی یا باکتریمی سالمونلا بسیار نادر است و چنانچه بروز کند بر اثر ضعف سیستم ایمنی بدن و در افراد Hiv مثبت دلیل پیشرفت بیماری به Aids است.
ضایعات چندجانبه هرپس زوستر :
هرپس زوستر که معمولا بصورت ضایعات یکطرفه در پوست دیده می شود ( عامل آن varicella است که عامل آبله مرغان نیز هست) . وجود ضایعات چند جانبه پوستی در افراد Hiv مثبت نشانه پیشرفت بیماری به Aids است.
راههای پیشگیری از انتقال ایدز :
پیشگیری از انتقال عفونت ایدز در مطبهای دندانپزشکی، کلینیکها و بیمارستانها با تمهیدات لازم جهت کنترل عفونت عملی خواهد بود.
حفاظت فردی برای بیمار و درمانگر و پرسنل خدمات درمانی بهداشتی، ضد عفونی نمودن کلیه ابزاری که با خون و ترشحات آلوده شده اند و استرلیزاسیون وسایل با استفاده از اتوکلاو در کارهای دندانپزشکی، مامائی، جراحیهای بزرگ و کوچک و رعایت اصول کامل سترون سازی در اعمالی نظیر خالکوبی، حجامت، سوراخ کردن گوش و استفاده از تیغ سلمانی و کنترل خون و فرآورده های خونی اعم از داخلی یا وارداتی و نظارت دقیق بر انجام آزمایشات تشخیص ویروس ایدز از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین دفع صحیح زباله های آلوده و Repac کردن کامل سرسوزن از خطر انتقال عفونت به افرادی که با زباله سر و کار دارند می کاهد.
با آگاه نمودن مردم از خطرات مرگبار بی بند و باریهای جنسی و تزریق مواد مخدر و آموزش همگانی در زمینه راههای سرایت و روشهای پیشگیری از ابتلا» به عفونت ایدز می توان از انتقال ایدز پیشگیری کرد. زیرا که ایدز درمان ندارد، واکسن ندارد و آگاهی می تواند راههای انتقال بیماری را مسدود کند. برای جلوگیری از گسترش آلودگی ویروس Hiv لازم است بر این فرض باشید که تمام افراد جامعه ممکن است عفونت زا باشند. در افراد مبتلا به این بیماری بعلت اختلال در سیستم ایمنی ، اختلال ایجاد پوسیدگی دندانها و عفونت نسج نرم بیشتر از افراد سالم است. بنابراین این افراد نیازمند کنترل بهداشت دهان و دندان و درمانهای دندانپزشکی بیشتری هستند. با معاینات دهانی و کشف اولین علائم پیشرفت بیماری بسادگی می توان افراد Hiv مثبت را شناسائی کرده تدابیر لازم جهت تشکیل پرونده محرمانه و مراحل ارسال بیمار به مراجع ذیصلاح را بکاربست. یک دندانپزشک می تواند با در نظر گرفتن اصول اخلاقی، درمانی مناسب را برای همه افراد، چه سالم و چه مبتلا به ایدز انجام دهد و در مورد مبتلایان به عفونت ایدز، لازم است در تمام مراحل درمان، کلیه نکات ایمنی در رابطه با پیشگیری از انتقال عفونت را مراعات نماید.
وحشت بیماران از انتقال ایدز در مطب دندانپزشکی ( بیمورد است ) :
مدتی است مشاهده می کنیم که تعدادی از رفتن به مطب های دندانپزشکی خودداری می کنند و زمانی که به ضایعات پیشرفته دهان و دندان مبتلا شدند بناچار به مطب دندانپزشکی مراجعه می کنند. آنان علت تاخیر خود را وحشت از ایدز عنوان می کنند.
میدانیم از آغاز ورود ویروس Hiv به بدن میزبان تا تغییرات سرمی و تولید آنتی بادی ممکنست بین 4 هفته تا یکسال طول بکشد و پیشرفت بیماری تا مرحله ایدز تا 15 سال تاخیر داشته باشد. همچنین می دانیم در فاصله ای که هنوز وجود آنتی بادی قابل تشخیص نیست شخص آلوده قادر به انتقال ویروس است. بنابراین یک دندانپزشک اگر حتی همه بیمارانش را پیشاپیش به آزمایشگاه بفرستد در رابطه با شناسائی بیماران مبتلا به Hiv نتیجه دقیقی نخواهد گرفت. مطمئنا دندانپزشک برای حفظ جان خود و خانواده اش و بیمارانش همه بیماران را آلوده به عفونت Hiv فرض کرده و بمنظور پیشگیری از احتمال بروز هرگونه آلودگی تمهیدات مربوط به حفاظت فردی و سترون سازی را کاملا رعایت می کند.
در اعمال دندانپزشکی خطر انتقال بسیاری از عفونتهای دیگر وجود دارد که از ویروس ایدز بسیار مقاوم ترند. مثلا هپاتیت B که تعداد ناقلین سالم ویروس این عفونت در جامعه کم نیستند. این ویروس بمراتب مقاوم تر و خطرناک تر از ویروس ایدز است و رعایت دقیق سترون سازی در مطب عمدتا برای از بین بردن خطر هپاتیت B و C و سل و اسپور باکتریهای دیگری است که بسیار مقاوم تر از ویروس ایدز هستند. بنابراین رعایت اصول سترون سازی در مطبهای دندانپزشکی تنها بخاطر ویروس ایدز نیست. ویروس ایدز ویروس ضعیفی است که با ضد عفونی کننده های متوسط از بین می رود چون لایه خارجی ویروس ایدز از مواد چربی است و براحتی بوسیله مواد حلال چربی و مواد ضدعفونی کننده و حرارت از بین می رود، این ویروس در همان مراحل اولیه ضدعفونی کردن از بین خواهد رفت.
تذکر:
1- بزاق دهان در صورتی که به خون آلوده نباشد از انتشار Hiv جلوگیری می کند. موسین بزاق بمحض برخورد با Hiv بآن جسبیده و ویروس را غیرفعال می سازد. ویروس غیرفعال Hiv همراه با بزاق وارد معده شده و در آنجا توسط اسید معده از بین می رود.
2-علائم اصلی آماس عبارتند ازقرمزی (rudor) و تورم، قرمزی نتیجه پرخونی و تورم نتیجه تراوش اکسودا می باشد.
3- در بیماران مبتلا به ایدز ضایعات عود کننده HSV درناحیه دهان و دستگاه تناسلی مکررا بوجود می آید.
4- تظاهرات بالینی ناشی از فعالیت این ویروس در اواخر سیر بیماری Hiv رخ می دهد. CMV گرایش شدیدی به غدد بزاقی دارد و احتمالا علت خشکی دهان در افراد مبتلا به ایدز ناشی از التهاب غدد بزاقی تحت تاثیر این ویروس است.
5 -در بیماران مبتلا به ایدز عامل ایجاد منونوکلئوز عفونی می باشد. این ویروس علاوه بر ایجاد لنفوم در ایجاد لکوپلاکیای مودار هم نقش دارد.
6- معمولا اینگونه بیماران در نواحی تناسلی و مقعدی نیز تظاهراتی از این بیماری را دارند.
منبع:روزنامه آفرینش