کافئین چیست؟   کافئین پودر سفید کریستالی شکل با طعم تلخ است که در دانه های قهوه، برگهای چای، برگهای کاکائو و دانه های کولا و در نتیجه در شکلات، نوشیدنی های کولا، قهوه و چای وجود دارد. یک فنجان قهوه خوری شامل حدود 66 میلی گرم کافئین و یک فنجان چای 27 میلی گرم، یک قوطی کولا (280 میلی لیتری) 35 میلی گرم، یک پاره شکلات 20 میلی گرم و یک فنجان کاکائو یا شکلات داغ حدود 50 میلی گرم کافئین داد. کافئین در برخی از قرصهای خواب آور به مقدار 30 تا 65 میلی گرم یافت می شود و در قرصهایی – که بدون نسخه به فروش می رسد و به نام قرص های بیداری مصرف می شود- 100 تا 200 میلی گرم کافئین وجود دارد. قهوه برای نخستین بار در هزار سال قبل از آفریقا به اروپا برده شده و معرفی گردید و کافئین در 1820 م. از قهوه مجزا شد. کافئین به عنوان جز ترکیبی در بسیاری از داروهای با نسخه و بدون نسخه برای تسکین درد و سرماخوردگی و به عنوان محرک استفاده می شود.

دانه های قهوه

اثرات کوتاه مدت کافئین   پس از 5 دقیقه از نوشیدن قهوه به کلیه ساختمان بدن از طریق اعصاب و پس از 30 دقیقه به خون می رسد و در مدت 4 ساعت در بدن متابولیزه می گردد. اثرات آن بلافاصله پس از نوشیدن یک فنجان ظاهر می شود و تا چند ساعت ادامه دارد. پس از نوشیدن یک یا دو فنجان قهوه اثرات جسمی آن از جمله افزایش متابولیسم، افزایش فشار خون و درجه حرارت ظاهر می گردد. کافئین موجود در قهوه بر کلیه ها اثر گذاشته و موجب افزایش ادرار می شود. هم چنین باعث متابولیزه شدن گلوکزها می گردد و نتیجتا میزان قند خون افزایش می یابد. کافئین خواب را کم می کند و موجب تحریک ترشحات اسید معده شده و اشتها را کاهش می دهد، لرزش دستها و اختلال در هماهنگی صحیح در حرکت از دیگر عوارض مصرف کافئین است. مصرف مقدار زیاد کافئین می تواند ایجاد سردرد، دلیــریوم و عصبیت نماید. مقدار مصرف خطرناک و کشنده آن به صورت خالص و تزریق وریدی 2-3 گرم و به صورت خوراکی 10 گرم است. استفاده منظم و مرتب بیش از 600 میلی گرم کافئین در روز (تقریبا هشت فنجان قهوه) می تواند موجب بی خواب مزمن، حالات اضطراب، افسردگی و دردهای شکمی گردد. بررسی های در مورد رابطه مصرف قهوه و بیماریهای قلبی و هم چنین سرطان کلیه و مثانه انجام شده که صحت و سقم آن هنوز مشخص نگردیده است. از مصرف زیاد کافئین باید در مدت حاملگی خودداری کرد، زیرا تحقیقات جدید نشان داده است که رابطه احتمالی بین مصرف زیاد کافئین و مشکلات زایمان و نقیصه نوزادان وجود دارد. در یک بررسی مشخص شد، در مادرانی که در مدت بارداری شان قهوه زیاد می نوشند، احتمال سقط جنین و یا به دنیا آوردن نوزاد نارس بسیار است. امروزه پزشکان به مادران باردار توصیه می کنند که سعی کنند در روز بیش از 200 میلی گرم کافئین (حدود 2 تا 3 فنجان قهوه) به بدنشان نرسد.   تحمل و وابستگی تحمل در اثر افزایش مصرف ایجاد می شود. برخی از کسانی که به نوشیدن قهوه معتاد شده اند، به طور اجبار یا اشتیاق به مصرف خود ادامه می دهند و موجب افزایش تحمل در برخی اوقات موجب پیدایش نشانه های ترک می شوند. هنوز در مورد اینکه مصرف چه میزان کافئین موجب تحمل و اعتیاد می شود، مورد بحث و شک است ولی آنچه مسلم است مصرف مرتب و روزانه بیش از 350 میلی گرم کافئین (4 تا 5 فنجان قهوه در روز) می تواند ایجاد اعتیاد فیزیکی که مشخص ترین نشانه های ترک آن شامل سردرد شدید، تحریک پذیری، خستگی مفرط است. که با نوشیدن قهوه از بین می رود.

  همه با هم بسوی دنیای بدون اعتیاد

  مقدمه:
   سوء مصرف مواد مخدر بعنوان یکی از مشکلات اجتماعی جامعه بشری را تهدید می‌کند به‌گونه‌ای که سلامت جسمی‌ و روانی و ارزشهای انسانی و معنوی را تحت تاثیر قرار داده است.
   استان فارس یکی از مناطق آلوده در کشور است (به همین دلیل مبارزه و موجه با این پدیده اجتناب‌ناپذیراست) یکی از مهمترین روشهای مبارزه با اعتیاد کاهش تقاضا برای مصرف مواد مخدر یعنی نوعی ایجاد مصونیت در فرد و خانواده و در نهایت در جامعه است.
  تعریف اعتیاد:
   سازگاری و عادت تدریجی ساختار جسمی و دوانی با نوعی ماده مخدر که منجر به وابستگی جسمی و روانی می‌گردد. و باعث افت شدید در فعالیتهای اجتماعی، خانوادگی و فردی می‌شود. و فرد به آسانی قادر نخواهد بود در مقابل وسوسه مصرف مواد مقاومت کند.
  مواد مخدر شایع در ایران 

 تریاک: ماده‌ای قهوه‌ای رنگ و دارای قوام خمیری است که به صورت کشیدنی و خوراکی مصرف می‌شود.
هروئین: پودر نرم و سفیدی که به‌صورت کشیدنی و استنشاقی و تزریقی مصرف می‌شود.
حشیش، بنگ، ماری جوانا: قسمت‌های مختلف گیاه شاهدانه که بصورت کشیدنی و خوراکی مصرف می‌شود.
قرص‌های شیمیایی قرصx (اکستازی): از ترکیبات مواد محرک
الکل: به صورت خالص یا ترکیب با مایعات دیگر و به صورت نوشیدنی مصرف می‌شود.

  عوامل مؤثر در گرایش به اعتیاد 
  عوامل فردی:
-کنجکاوی در نوجوانی
-صفات شخصیتی ضد اجتماعی
-اعتماد به نفس پایین
-اختلال جسمی یا روانی
-موقعیت مخاطره آفرین
-تاثیر مثبت مصرف مواد بر فرد
-فقر یاغنای زیاد
-محرومیت فرهنگی
  عوامل خانوادگی و محیطی  
- غفلت از فرزندان
- وجود الگوی نامناسب
- خانواده گسسته
- دوست مصرف کننده مواد
- فشار در مدرسه
- محل سکونت
- خشونت بر علیه فرزندان

  عوامل اجتماعی  
- وفور مواد مخدر
- فقدان قانون و مقررات ثابت
- جابجایی هنجارهای اجتماعی
- کمبود فعالیتهای جایگزین
- نبودن امکانات مشاوره‌ای و حمایتی
- توسعه صنعتی
- محرومیت اقتصادی-اجتماعی

  علایم هشدار دهنده برای خانواده 
- فرار از مدرسه
- غیبت از محیط کار
- بی خوابی
- دوستان جرید
- یافتن قرص، ته سیگار، سرنگ، کاغذ لوله شده در اتاق
- دوری از خانواده
- کاهش بهداشت فردی
- دزدی از منزل یا محیط کار
- کاهش عملکرد در زمینه‌های مختلف
- تنگی مردمک و قرمزی چشم، کبودی لب‌ها
- سرخوشی بیش از حد
- چرتهای مکرر روزانه
- دیرآمدن به منزل
- تغییرات رفتاری مثل پرخاشگری

  راهکارها برای خانواده‌ 
• اطلاعات خود و فرزندان را در زمینه‌های مختلف و از جمله اعتیاد افزایش دهید.
• سعی کنید نوجوانان جهت کسب آگاهی از مسائل مختلف به شما روی آورند نه همسالان خود
• صمیمیت را در خانواده حفظ کنید و به کودکان علاقه نشان دهید.
• نظم و قانون را بطور نسبی در خانه اجرا کنید.
• مهارتهای مختلف را به فرزندان بیاموزید.
• در دوست‌یابی به فرزندان کمک کنید
• اعتماد به نفس و توان تصمیم گیری را در آنها تقویت کنید.
• به فعالیت‌های جنبی مثل تفریح و ورزش اهمیت دهید
• زمینه‌های پرورش فکر و رفتار درست را در خانه فراهم کنید.
• یک الگوی مناسب باشید.
• به شخصیت کودکانتان احترام بگذارید.
• به خواسته‌های منطقی جوانان توجه نمایید.
• فرزندانتان را به پایبندی به اصول اخلاقی و مذهبی تشویق کنید.
توجه داشته باشید:
? پرورش انسان سالم نیاز به اطلاعات کافی صرف وقت لازم و تمرین رفتارهای صحیح در محیط خانه مدرسه و اجتماع دارد.
? در حل مشکلات اجتماعی مثل اعتیاد همه افراد باید همکاری کنند
? در مواردی که اطلاعات و آگاهی‌های شما کافی نیست از روانپزشک (متخصص اعصاب و روان) و روانشناس کمک بگیرید.

آیا امکان دارد یک نفر به مصرف حشیش معتاد شود؟

بله .چه دلیلی وجود دارد که ما فردی را که حشیش مصرف می کند،معتاد نخوانیم ؟ وقتی که یک فرد با اولین مصرف احساس کند که برای حفظ روحیه خود نیاز دارد تا مصرف حشیش را ادامه دهد این فرد به حشیش وابسته شده و یا به عبارتی دیگر به حشیش معتاد است.

در کشور ما 15%از معتادان اظهار داشته اند  که مصرف مواد اعتیاد آوری همچون هروئین وتریاک را ابتدا با مصرف حشیش آغز نمودهند واین خود دلیلی برای پیشگیری از سو مصرف این ماده است .بعضی از سو ء مصرف کنندگان حشیش که مقادیر زیادی حشیش مصرف می کرده اند بعد از ترک این ماده دچار علائم ترک شدند. این علائم عبارت بودنداز: بی قراری ،از دست دادن اشتها، مشکلات خواب،کاهش وزن ولرزش دستها.

پدیده تحمل در مصرف حشیش به چه معنا است؟

پدیده تحمل عبارتست از اینکه فرد به مرور زمان برای اینکه به حالت نشئگی همیشه خود برسد نیاز دارد تا مقدار حشیش مصرفی خود را افزایش دهد.

آیا برای کمک به مصرف کنندگان حشیش درمانی وجود دارد؟

تاچند سال گذشته پیدا کردن یک روش درمانی ویژه مصرف کنندگان حشیش بسیار مشکل بود و درمان آن به درمان سایر مواد اعتیاد آور شباهت داشت. مراحل درمان عبارت بودنداز:

سم زدایی،رفتار درمانی و حضور منظم در جلسات گروههای خودیاری مثل گروه معتادان گمنام. اخیراً محققین راههای متفاوتی را برای گرایش مصرف کنندگان حشیش به درمان وکمک به آنان در جهت پرهیز از مصرف مواد اعتیاد آور ،تحت آزمایش قرار داده اند.

درمان پزشکی رایجی برای وابستگان به مصرف حشیش وجود ندارد. برنامه های درمانی این افراد بیشتر بر روی گروههای حمایت کننده ومشاوره متمرکز شده است.

براساس تحقیقات به عمل آمده،متخصصین در پی کشف این مسئله هستند که درمان در کدام شخصیت ها موفق تر است وکدام روش درمان برای این افراد مناسب است.

روشهای درمانی برای کمک به مصرف کنندگان حشیش در دنیا بیشتر ویژه نوجوانان طراحی شده است.باید مشکل مصرف حشیش توسط نوجوانان را به مشاورین  ذیربط ارجاع داد تا آنها در حل این مشکل به افراد مذکور کمک کنند. معتادان خود معرف سازمان بهزیستی یکی از بهترین منابع کسب اطلاعات در این زمینه هستند.

آیا حشیش می تواند به عنوان دارو مصرف شود؟ 

خیر! در دارو های ژنریک کشورمان هنوز دارویی با ترکیب حشیش ساخته  نشده است و هیچگونه درمانی نیز با ترکیبی مشابه این ماده صورت نمی گیرد.

اگر فرض کنیم که سایر کشورهای  جهان از ترکیبات حشیش به عنوان دارو جهت درمان استفاده می کنند،(مانند قرصهای THC که برای جلوگیری از تهوع واستفراغ بیماران سرطانی (Nabilone) وحفظ وزن بیماران ایدزی استفاده می شود )، این را نیز باید بدانیم که ممکن است تنها یک یا چند ماده داخل حشیش آثار درمانی داشته باشند. در صورتی که در کنار این مواد صدها ماده دیگر نیز به چشم می خورد که خاصیت سرطان زایی وسمی دارند. عده ای تصور می کنند مصرف حشیش برای تسکین درد مؤثر است. در صورتیکه هیچگونه مدرک علمی در این زمینه وجود ندارد. تحقیقات بیشتر در خصوص آثار درمانی مواد داخل حشیش همچنان ادامه درد.

چگونه می توا نم فرزندم را از معتاد شدن به حشیش در امان نگاهدارم؟

برای پیشگیری از اعتیاد فرزندانتان هیچگونه فعالیت سحر آمیز وخارق العاده ای وجود ندارد.اما والدین می توانند با صحبت کردن در مورد خطرات مصرف مواد اعتیاد آور از جمله حشیش، روی فرزندان خود تاثیر بگذارند. بعداز اینکه بچه ها وارد دبیرستان شدند والدین باید همچنان در برنامه مدارس مداخله مثبت نمایند ، در فعالیت های اجتماعی و در کنار دوستانشان آنان را همراهی نمایند. تحقیقات نشان می دهد که کنترل مناسب و صحیح والدین می تواند احتمال مصرف مواد اعتیاد آور راتوسط فرزندان (در آینده )کاهش دهد. همچنین با کنترل مناسب و صحیح والدین مصرف مواد اعتیاد آور حتی در میان نوجوانانی که مستعد مصرف حشیش هستند(مانند نوجوانان سرکشی که نمی توانند هیجانات خود را کنترل کنند ویا نوجوانانی که با فشارهای درونی دست به گریبان هستند) نیز کاهش خواهد یافت. اغلب نوجوانان در مقابل پذیرش نصایح پدران ومادران مقاومت می کنند ، پس برای بر قراری ارتباط با آنها شیوه مناسبی را انتخاب کنید.

نکاتی برای والدین:

1-             شنونده خوبی باشید.

2-             مخالفت خود را با مصرف الکل ومواد اعتیاد آور صریحا" ابراز کنید.

3-             3-به فرزند خود کمک کنید تا بتواند در مقاتل فشار دوستا نش جهت مصرف مواد اعتیاد آور مقاومت کند.

4-       مطمئن باشید که فرزندتان روزی در معرض تعارف مصرف مواد اعتیاد آور قرار خواهد گرفت ،شما باید کاری کنید که وی از این آزمون سربلند خارج شود.

5-             دوستان فرزندانتان و والدینشان را بشناسید.

6-             بر فعالیتهای فرزندتان نظارت داشته باشید.

7-             با فرزند خود ارتباط کلام راحت وصادقانه بر قرار کنید.

حشیش چگونه وی مغز تاثیر می گذارد؟

سم موجود در حشیش ،سلولهای عصبی موجود در قسمتی از مغز را که حافظه در آن شکل گرفته، از هم جدا می سازد. این مسئله باعث می شود تا فرد به سختی حوادثی را که اخیرا اتفاق افتاده است بهخاطر بیاورد (مثل اتفاقی که چند دقیقه پیش روی داده است) وهمچنین یادگیری در زمان سرخوشی (نسئگی)بسیار مشکل است.فرد حشیشی برای آنکه بتواند از حافظه کواه مدت بهره بگیرد باید آنچه را که می خواهد یاد بگیرد یا وظیفه ای ر که می خواهد انجام دهد،در بیش از دو مرحله عملی سازد. (آن راپله پله فراگیرد) بعضی از مطالعات نشان می دهند که مصرف مقادیر زیاد حشیش در طول زمان روی فعالیتهای مغزی از جمله حافظه تاثیر نامطلوبی خواهد گذاشت. طی مطالعه ای ، از مصرف کنندگان حشیش (با مقادیر زیاد) تست استاندار حافظه بعمل آمد .بدین شکل که لیست کوچکی از لغات در اختیار آنان قرار گرفت وسپس خواسته شد تا آن لغات را مجددا بیاد بیاورند. مشاهده گردیدگروه فوق الذکر در به یاد آوردن لغات بسیار دچار مشکل شدند . افراد حاضر در این گروه اغلب اظهار می داشتند که تمرکز نمودن روی لیست لغات برایشان بسیار مشکل بوده است. این مسئله احتمالا" ناشی از آسیب حشیش به سلولها ی مغزی است. در تحقیقات آزمایشگاهی به عمل آمده ،به موشهای جوان مقادیر بالایی سم حشیش (دلتا-9- تتراهیدرو کانا بینول) داده شد ومشاهده گردید که سلولهای مغزی آنان از بین رفت ودر سنین 11تا12 ماهگی (در حدود نصف سن طبیعی موشها )مغز آنان شبیه موشهای بسیار پیر شد.

تحقیقات در خصوص سایر راههای تاثیر حشیش بر مغز همچنان ادامه دارد.

آیا حشیش می تواند بیماری مغزی ایجاد کند؟

محققان هنوز نمی دانند که چگونه مصرف حشیش با بیماریها ی مغزی ارتباط دارد ولی بعضی از محققین در سوئد گزارش کردهاند که مصرف مداوم ودراز مدت حشیش وجذب سم حشیش (دلتا -9- تتراهیدرو کانا بینول) خطر پیشرفت بیماریهای مغزی از جمله اسکیزوفرنی را افزایش می دهد. هنوز عدهایبر این عقیدهاند که مصرف مداوم حشیش میتواند به اضطراب مزمن ، نوسانات شخصیتی وافسردگی منجر گردد.

آیا معتادان به حشیش انگیزه خود را ار دست می هند؟

بله ! اغلب مصرف کنندگان طولانی مدت حشیش ،علائم از دست دادن انگیزه را نشان می دهند . مشکلات آنها عبارتنداز:

 عدم آگاهی از آنچه پیرامون آنها اتفاق می افتد ،بی علا قگی نسبت به کار منظم،خستگیو بی توجهی به آراستگی ظاهر.  

در نهایت این غلائم باعث می گردد تا کار آیی افراد فوق در مدرسه ومحیط کار روز به روز کمتر شود. بررسی وتحقیق دانشمندان در این زمینه همچنان ادامه دارد.

اثرات دراز مدت  حشیش کدامند؟

هنوز تمامی اثرات دراز مدت حشیش شناخته نشده است.اما مطالعات نشان می دهد که مصرف حشیش با آسیب های جدی بر سلامت همراه است.

در تحقیقاتی که به عمل آمد 450 نفر از مصرف کنندگان روزانه حشیش که سیگار مصرف نمی کردند ، تحت مطالعه قرار گرفتند. مشاهده شد که این افراد بیش از سایر مردم عادی به پزشک مراجعه می کنند. یافته ها نشان می دهدند که مصرف مداوم حشیش در ایجاد سرطان ، مشکلات ریوی، بیماریهای سیستم دفاعی بدن ونازایی نقش دارد.

سرطان:  این مسئله که بگوییم حشیش به تنهایی عامل سرطان است،کمی غیر واقعی است. زیرا اکثر مصرف کنندگان حشیش ،سیگار و سایر مواد اعتیاد آور رانیز مصرف می کنند. هر چند حشیش از نظر نوع سرطانهایی که ایجاد می کند همانند سیگار است اما قدرت سرطان زایی آن بسیار بیشتر ازسیگار است. مطالعات نشان می دهد یک نفر که 5 نخ سیگاری حشیش در هفته مصرف می کند، ممکن است خیلی بیشتر از کسی که یک پاکت سیگار در روز می کشد به سرطان مبتلا شود. مصرف سیگاروحشیش با هم می توانند سبب تغییر بافت پوششی مجاری تنفس گردند. حشیش می تواند در شکل گیری اولیه سرطان های سرو گردن نقش داشته باشد.

دستگاه تولید مثل:  مصرف بیش از اندازه حشیش می تواند روی هورمونهای بدن مردان وزنان و در نتیجه رفتار جنسی وعملکرد دستگاه تولید مثل آنان تا ثیر بگذارد. مصرف مقادیر زیاد حشیش اغلب می تواند آغاز بلوغ را در مردان جوان به تاخیر بیندازد و همچنین روی میزان تشکیل سلولهای جنسی مردانهاثرات معکوس داشته باشد. در میان زنان،مصرف مداوم حشیش می تواند سیکل منظم قائدگی را قطع کند و آزاد سازی تخمک را برای تولید مثل از بین ببرد.

سیستم ایمنی :  سیستم ایمنی فبدن رادر مقابل بسیاری از عوامل بیماری زا حفظ می کند. البته هنوز بهطور یقین ثابت نشده که حشیش به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند،اما مطالعات نشان داده که در حیوانات و انسان مصرف حشیش توانایی بعضی از سلولهای(T-cell) را در دفاع بر علیه عوامل عفونی در ششها از بین می برد.

دستگاه تنفسی:  یک نفر که به بطور مرتب حشیش مصرف می کند نه نتها همانند یک فرد سیگاری با بسیاری از مشکلات تنفسی روبرو می شود ، بلکه علاوه بر آن علائم سرفه ودفع خلط روزانه را نیز که از علائم برونشیت مزمن میباشد،به همراه دارد وبارها به طور پیاپی دچار سرما خوردگی می شود. ادمه مصرف حشیش می تواند منجر به عملکرد نا صحیح مجاری تنفسی و ششها گردد. یافته های دانشمندان نشان می دهد مصرف حشیش، آسیب ها وتخریبهای بافت ریه را به دنبال دارد.

در مورد مصرف حین حاملگی چه می دانید؟ آیا مصرف حشیش به جنین آسیب می رساند؟

پزشکان به مادران باردار توصیه می کنند که از مصرف هرگونه دارو حین حاملگی خوداری نمایند ، زیرا این احتمال وجود دارد که به جنین در حال رشد آسیب برسد.بعضی از مطالعات توسط دانشمندان نشان داده است که بچه هایی که از سایر مادران متولد می شوند ،دارای قد کوتاهتر وزن کمتر واندازه جمجمه کوچکتر هستند.در بجه هایی که با ابعاد کوچک متولد می شوند. نیز ،احتمال بروز مشکلات وبیماریهای تکاملی،بیشتر است. سایر دانشمندان نیز در یافتهاند که مصرف حشیش می تواند لائمی رادر جنین ایجاد کند که انگار مادر وی درزمان حاملگی الکل زیادی مصف کرده است. سایر یافته ها نیز نشان می دهد کهفرزندان مادرن مصرف کننده حشیش دارای مشکلات سیستم عصبی هستند.

اگر مادر در حین نگهداری نوزاد خود ،حشیش مصرف کند چهاتفاقی خواهد افتاد؟

اگر مادری درحین نگهداری ومراقبت از نوزاد خود حشیش مصرف کند ،سم حاصل از ان (دلتا -9- تتراهیدرو کانا بینول) از طریق شیر مادر به بدن فرزند انتقال خواهد یافت،زیرا میزان سم موجود در شیر مادر در مقایسه با خون او بیشتر است. یک مطالعه نشان می دعد که مصرف حشیش توسط مادر در ماه اول شیردهی باعث اختلال در تکامل سیستم حرکتی کودک می شود

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]