فشارخون بالا عارضه ای که باید از آن ترسید!

فشارخون فشاری است که خون ، موقع عبور از رگ های خونی به دیواره آنها وارد می کند.

نوسانات فشار خون طبیعی اند. مثلاً فشار خون وقتی استراحت می کنید یا خوابیده اید افت می کند، وقتی فعالیت یا ورزش می کنید بالا می رود؛ اما اگر فشارخون بالا باقی بماند طبیعی نیست.

فشارخون بالا یک بیماری طبی وخیم است که "هیپرتانسیون" نیز نامیده می شود. این بیماری باعث می شود قلب شما فشار کاری بیشتری تحمل کند.

فشارخون را بشناسید؛زیرا فشار خون شما برای سلامت عمومی شما حائز اهمیت است! اگر بدانید که فشارخون طبیعی دارید، خیالتان راحت می شود. به علاوه می توانید با اطمینان ، برنامه های خود را برای یک زندگی طولانی تر و سالم تر دنبال کنید.

ابتلا به فشارخون بالاخطری برای سلامتی محسوب می شود. این بیماری می تواند باعث آسیب به اعضای زیر شود: شریان ها، قلب، مغز ، کلیه ها ، چشمها

اما می توانید اقداماتی برای کنترل فشار خون بالا انجام دهید.

آگاهی شما نسبت به فشار خونتان می تواند زندگی شما را نجات دهد! پس سعی کنید بیشتر بدانید...

اندازه گیری  فشارخونکار ساده و بدون درد است.یک وسیله خاص برای اندازه گیری فشارخون استفاده می شود. این وسیله شامل دوچیز است:

بازوبندی که باد می شود و یک درجه ی فشار . بازوبند دور بازو پیچیده می شود و باد می شود. این کار باعث می شود برای مدت کوتاهی جریان خون در رگ اصلی دست متوقف شود. باد بازوبند به آرامی تخلیه می شود.

پزشک یا پرستار به کمک گوشی به صدای بازگشت جریان خون گوش می کند.

درجه فشار را می خواند.

از فشارسنج الکترونیکی نیز برای اندازه گیری فشارخون استفاده می کنند.

معنای رقم فشار خون :فشار خون با دو رقم گفته می شود مثلاً 8/12.

رقم بالا، فشار سیستولیک( زمان انقباضی) را نشان می دهد. یعنی فشاری که ضربان قلب برای جلو راندن خون در رگ ها ایجاد می کند.

رقم پایین فشار دیاستولیک ( زمان شل شدن) را نشان می دهد. یعنی فشاری که خون بین دو ضربان دارد. فشار خون طبیعی برای هر انسانی متفاوت است.

به طور کلی:

فشار کمتر از 8/14سالم تلقی می شود.

فشار 8/14 یا بالاتر، فشار بالا تلقی می شود.

در افراد مبتلا به دیابت، بیماری قلبی عروقی یا سایر بیماری ها، ممکن است رقم های دیگری را طبیعی قلمداد کنیم. قبل از تشخیص فشار خون بالا باید فشارخون را چندین نوبت اندازه گیری نمود. آزمایش های دیگری هم ممکن است لازم شوند.

علل فشارخون بالا

عوامل خطر زایی که می توانید کنترل کنید عبارت اند از :

وزن

رژیم غذایی

الکل

نداشتن فعالیت جسمی می تواند منجر به افزایش فشار خون و افزایش وزن شود.

استرس ( فشار روانی )

عوامل خطرزایی که شما نمی توانید کنترل کنید عبارت اند از :

با افزایش سن، شریان ها کم کم خاصیت ارتجاعی ( انعطاف پذیری) خود را از دست می دهند، که ممکن است باعث افزایش فشارخون شود.

توارث

جنس

زنان ممکن است در هنگام حاملگی یا موقع مصرف قرص های ضدبارداری دچار فشار خون شوند.

فشار خون بالا ممکن است ناشی از یک بیماری مانند دیابت یا بیماری کلیوی باشد.

اغلب به فشارخون بالا، " قاتل خاموش"، می گویند زیرا اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا ظاهراً هیچ علامتی ندارند.

اثرات فشارخون بالا

- تنگی نفس

- خون دماغ ( بدون علت مشخص)

- سردرد

- سرگیجه

این علائم فقط ناشی از فشار خون بالا نیستند.

فشار خون بالا اگر درمان نشود می تواند منجر به مسائل زیر شود:

- سخت شدن و آسیب دیدن شریان ها

- سکته قلبی یا نارسایی قلبی

- سکته مغزی

- نارسایی کلیه

- فشار یا تورم در چشمها که ممکن است منجر به کوری شود.

- برای مبتلایان به فشار خون بالا راه نجات وجود دارد.

چگونه فشار خون بالا تشخیص داده می شود؟

- او ممکن است پرسش های زیر را بپرسد:

فشارخون های قبلی؛

داروهایی که مصرف می کنید؛

عادت های بهداشتی و سبک زندگی ؛

سابقه بیماری ها در والدین و بستگان شما؛

- معاینه فیزیکی انجام دهد؛

او ممکن است قلب، شکم، چشمها، پاها، ساقها و رفلکسهای شما را از نظر علائم فشارخون بالا بررسی کند. چندین بار فشارخون را اندازه گیری کند . این کار ممکن است ظرف چند روز انجام شود.

- دستور آزمایش بدهد.

این آزمایش ها عبارت ند از:

- آزمایش های  خون و ادرار؛

- نوارقلب؛

- آزمایشی که به تشخیص مشکلات قلبی کمک می کند.

درمان

تغذیه سالم

مصرف غذاهای پرنمک مثل کنسروها و غذاهای آماده را قطع کنید، برچسب غذا را از نظر میزان سدیم ( نمک) وارسی کنید.

از ادویه و چاشنی ها و آب لیمو به جای نمک استفاده کنید.

گوشت های چرب ( مثل گوشت قرمز) و فرآورده های شیر کامل ( مثل بستنی و کره ) را کمتر مصرف کنید.

میوه، سبزیجات، غلات سبوس دار و فرآوردهای شیر کم چرب را بیشتر مصرف کنید.

کاهش وزن

ورزش

سعی کنید اکثر روزهای هفته- ترجیحاً تمام روزها- 30 دقیقه ورزش ملایم انجام دهید.

فعالیت هایی انتخاب کنید که لذت بخش باشند مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری، یا باغبانی.

اگر سن بالای 40 سال یا نگرانی هایی راجع به سلامت خود دارید، پیش از شروع برنامه ورزش با پزشک خود مشورت کنید.

دارو

آب و سدیم زیادی از بدن دفع شود.

قلب راحت شود، به طوری که با نیروی کمتر و دفعات کمتری کار کند.

رگ های خونی کوچک باز شوند تا مقاومت در برابر جریان خون کم شود.

با پزشک یا پرستار خود همکاری نزدیکی داشته باشید. شما نقش مهمی در درمان موفق خود بازی می کنید.

چند نکته دیگر راجع به سلامتی

مصرف الکل نه تنها حرام است بلکه زیانبار است ؛ زیرا باعث افزایش فشارخون می شود.

سیگار نکشید.

تمام دستورات دارویی را رعایت کنید.

استرس را کم کنید.

چند پرسش و پاسخ

به طور کلی، بستگی به فشار خونتان دارد. در ابتدا ممکن است لازم باشد به طور هفتگی بررسی کنید. سپس ممکن است لازم شود هر چند ماه یکبار بررسی کنید. جزئیات را از پزشک خود بپرسید.

حاملگی چه اثری بر فشار خون دارد؟

آیا فشار خون بالا قابل ریشه کنی است؟

عوارض جانبی داروهای ضد فشار خون بالا چیست؟

اطلاعات بیشتر را از کجا کسب کنیم؟

اهدای خون سالم، اهدای زندگی

سخن اول

مهمترین هدف انتقال خون در ایران تأمین خون و فرآورده های سالم آن با بهترین کیفیت استاندارد مطابق با موازین تعیین شده بین المللی برای بیماران و نیازمندان و همچنین ترویج طب انتقال خون است.

اهداف این سازمان به شرح ذیل می باشد:

- تأمین خون سالم و کافی

- بسیج اهدا کنندگان داوطلب

- همکاری با بیمارستان ها در حل مشکلات انتقال خون

- گسترش شبکه پایگاههای انتقال خون و…

خدمات سازمان انتقال خون شامل : جمع آوری و توزیع خون و فرآورده های آن از طریق مراکز اهدا خون در سراسر کشور است. این سازمان تنها مرکز ارائه دهنده خون و فرآورده های خونی به بیمارستان ها و دیگر مراکز درمانی است.

خون به اجزاء متفاوتی قابل تجزیه است که ممکن است به تنهایی یا به طور کامل در شرایط مختلفی به بیماران تزریق گردد. اجزاء خون به طور عمده عبارت اند از:

گلبول های قرمز ( برای کم خونی ها یا خونریزی ها) ،پلاکت ها ( برای بیماری های خونریزی دهنده، هنگامی که شمارش پلاکتی کاهش یافته است)  وپلاسما ( که برای تأمین پروتئین های خون به کار می رود).

?ضربان قلب

?فشار خون

?دمای بدن

?تشخیص کم خونی و نوع گروه خونی.

آیا انتقال خون ایمن است؟

سازمان انتقال خون در ایران کلیه اهداء کنندگان را مورد بررسی قرار می دهد تا ایمنی اهداء کنندگان و دریافت کنندگان تأمین گردد. تمامی خون های اهداء شده ، در آزمایشگاههای سازمان برای اطمینان از سلامت تحت آزمایشات ذیل قرار می گیرد:

1-HIV ( ایدز)

2- هپاتیتB

3- هپاتیتC

4- سیفلیس

5- گروه بندی خون

هنگام اهداء خون ، اهداء کننده باید به سؤالاتی که در مورد وضعیت سلامت وی پرسیده می شود پاسخ دهد. این سؤالات برای تشخیص و بررسی اهداء کنندگان پر خطر طرح شده است.

- حداقل وزن 50 کیلوگرم

- فواصل اهداء خون هر 8 هفته یک بار است؛ مشروط بر این که تعداد دفعات اهداء در طول یک سال از 4 بار تجاوز ننماید.

- عدم کم خونی که با انجام آزمایش مشخص می شود.

- در صورت وجود سابقه موارد زیر در فرد اهداء کننده ، حتماً پزشک انتقال خون باید در جریان امر قرار بگیرد:

?مصرف برخی داروها

?آلرژی های مهم مانند آسم، تب یونجه و ...

?فشارخون بالا

?دیابت

?بیماری های قلبی، ریوی، کلیوی و کبدی

?سابقه تزریق خون و فرآورده های آن

? خالکوبی و حجامت

?سابقه اعتیاد به مواد مخدر تزریقی

?سابقه صرع یا تشنج

?سابقه تماس جنسی مشکوک

?سابقه جراحی در شش ماه اخیر

?دوران حاملگی و شیردهی

قبل از اهدای خون ، اهداء کنندگان چه کارهایی باید انجام دهند؟

نام و مقدار داروهای مصرفی خود را به یاد داشته باشید. خوردن دارو از اهدای خون جلوگیری نمی کند ولی علت مصرف آن ممکن است از اهدای خون جلوگیری نماید.

مراحل اهدای خون:

2 – بیماران مبتلا به انواع هموفیلی

3 – بیماران دیالیزی

4 – بیماران نیازمند به جراحی های بزرگ ( قلب ، کلیه ، مغز استخوان ، و زنان )

5 – مبتلایان به بیماری های خونریزی دهنده

6 – نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین

7 – پیوند اعضاء

8 – سوختگی های شدید

9 – کم خونی های مزمن

10 – انواع سرطان ، به خصوص در مرحله شیمی درمانی

دستورالعمل برای اهداء کنندگان بعد از اهدای خون :

2 – بعد از اهدای خون غذای سالمی میل کنید.

3 – برای نیم الی یک ساعت بعد از اهدای خون سیگار نکشید.

4 – اگر در محل اهدای خون خود ( بازو) خونریزی وجود دارد دست خود را 3 تا 5 دقیقه بالا بگیرید و فشار دهید.

5 – اگر حالت غش یا گیجی دارید به صورتی بنشینید که سر شما بین زانوهایتان قرار گیرید. و یا به نحوی دراز بکشید که سر شما پایین تر از بدنتان قرار بگیرد.

6 – فعالیت های معمول خود را می توانید بعد از نیم ساعت از سر بگیرید. در هر حال از هرگونه فعالیت شدید در ادامه روز خودداری کنید.

7 – اگر بعد از اهدای خون حال خوبی نداشتید ،  می توانید با مرکز انتقال خون محل خود تماس بگیرید و با پزشک یا پرستار حاضر در مرکز مشاوره کنید.

8 – اگر خونمردگی یا خونریزی در زیر پوست مشاهده شد ، در 24 ساعت اول بعد از اهداء ، از کمپرس سرد برای محل مذکور استفاده کنید. بعد از 24 ساعت اول ، استفاده از کمپرس گرم در رفع علائم کمک می کند

سرخی خون ، زنده ترین رنگ طبیعت

خون سیالی است اعجاب آور که شادمانه در رگ ها می دود و حیات و زندگی را به تساوی بیم همه سلولها تقسیم می کند ، سرخی آن  پیام آور زندگی و زنده ترین رنگ طبیعت است . بی آن زندگی می میرد و در نقصان آن حیات می پژمرد ، و با آن زندگی به شکوفه می نشیند. ولی تا مدتها این مایع حیاتی برای بشر معمایی بزرگ و لاینحل بود ، اهدای خون ناشناخته بود و پس از اثبات آن به لحاظ پزشکی با مقاومت پیروان بعضی ادیان روبرو شد که اهدای خون از فردی به فرد دیگر را گناهی نابخشودنی می دانستند . ولی امروزه هر کودک دبستانی با گروههای خونی آشناست ، هر نوجوان  نحوه انتقال خون  را در کتب درسی خود مطالعه کرده است و هر جوان حداقل یک بار اهدای خون را تجربه کرده است . ولی آیا در گذشته نه چندان دور قریب به یکصد سال قبل نیز چنین بود ؟ در این مقال می کوشیم به پیشینه انتقال خون در جهان و سپس ایران بپردازیم .

در فرهنگ های باستانی نشانه هایی از عقاید آنان نسبت به خون می یابیم به عنوان مثال :" گلادیاتورها خون سربازان مغلوب را به منظور تقویت می آشامیدند . " ویا مغولان معتقد بودند که نباید خون شاهزادگان مغول در معرض آسمان و خورشید قرار گیرد . لذا شاهزادگان خاطی را یا به وسیله زه کمان خفه می کردند ویا اینکه او را در نمد پیچیده و آنقدر می مالیدند تا جان ببازد  ." سران مغول به سربازان خود دستور می دادند که برای تقویت ، از خون اسبان خود بنوشند . "و همچنین " شاهزادگان مصر (باستان) برای رفع عوارض پیری و خستگی به دستور ساحران ،خون حیوانات را آشامیده و حمام خون می گرفتند " این همه در کنار اعتقاد و باور به اینکه خون را نشانه شجاعت ، سلامتی وجوانی ابدی می دانستند ، از فرهنگ مردم گذشته حکایت می کند و هیچ نشانی از انتقال خون ندارد. اولین اشاره به انتقال خون را در میان افسانه ها می توان یافت " در حکایت اوید (Ovid) آمده که مدآ (Medea) برای بازگشت جوانی به پدرش خون از رگ های او گرفته و به جایش خون فرد جوان ویا به روایت دیگر معجون عجیبی که با خون ساخته بود جایگرین نمود." البته بی شک این تنها افسانه ایی است که بازهم به خواص جوانی آفرینی خون اشاره دارد ؛ ولی نخستین اشاره به انتقال خون برای درمان بیماری " در یک نوشته قدیمی عبری ...مندرج است که برای درمان جذام پادشاه خون او را عوض کردند " مورد دومی که در این باره موجود است " در سال 1492 ...جادوگری برای بهبود پاپ هشتم که از بیماری مزمن کلیه و پیری رنج می برد اقدام به تعویض خون وی با خون سه جوان نمود "

ولی هنوز بررسی علمی درباره خون انجام نمی گرفت . نخستین کسی که جریان خون و چگونگی آن را توضیح داد پزشکی دمشقی بود " جریان خون ریوی به وسیله پزشکی از اهالی دمشق در اواسط قرن 13 میلادی کشف گردید . علاءالدین علی ابی الحزم قریشی معروف به ابن النفیس (1210- 1280 م ) ." وی معتقد بود که خون برای تصفیه از بطن راست به وسیله شریان های ریوی به ریه ها رفته و درآنجا منتشر و با هوا مخلوط و تا قطره آخر پاک شده و سپس از طریق ورید ریوی به بطن چپ قلب باز می گردد. چنان که به نظر می رسد ابن النفیس تا حدودی جریان خون از قلب به شش ها را برای مبادله گازهای تنفسی ( دفعco2 و جذبo2) را به درستی توضیح داده است .

ولی با این حال "افتخار کشف جریان خون نصیب ویلیام هاروی گردید . وی دراثر تجربیات خود درسال 1616 جریان خون را کشف نمود ." اما اولین جرقه انتقال خون در فکر فردی دیگری زده شد " فرانسیس پوتر(Francis Poter) به نقل از یکی از معاصران وی ...شاید اولین کسی باشد که از سال 1639 به فکر انتقال خون بوده و بالاخره ده سال بعد با یک لوله و پر در مرغ انتقال خون انجام داده است . " در تمام این سالها وقتی بحث انتقال خون در میان است تنها به یک شکل و آن هم  انتقال خون حیوان به انسان مورد قبول و یا عملی است .

"ریچارد لوور (Richard Lower ) در 14 نوامبر 1666 در انگلستان ابتدا تا سر حد امکان خون یک سگ را خارج نمود و با انتقال خون سگ دیگر آن را از مرگ نجات داد . لذا ویاولین کسی است که نشان داده است در خونریزی های شدید مناسب ترین راه برای درمان انتقال خون می باشد" ولیدر قرن 17 به غیر از لوور کسی از مفید بودن انتقال خون در موارد خونریزی شدید صحبت ننمود و تنهااز انتقال خون برای درمان جنون ، بازگشت جوانی و یا حتی رفع اختلاف زن وشوهر استفاده می کردند!!. علاوه بر این در همین ایام به دلیل آنکه تنها انتقال خون حیوان به انسان به کار می رفت ، بعضی را نظر بر این بود که انتقال خون حیوانی نظیر گاو موجب انتقال صفات آن حیوان مانند شاخ درآوردن در فرد گیرنده می شود .

در همین ایام مخالفت نسبت به انتقال خون چنان بالا گرفت که  پرو( pro)نماینده آکادمی علوم (فرانسه ) گفت مگر می شود خون را مانند پیراهن تعویض نمود ؟ بالاخره در اثر پیدا شدن عوارض عفونی که در آن زمان ناشناخته بود پارلمان فرانسه درسال 1675 و به دنبال آن انجمن پادشاهی پزشکی لندن و سال بعد همپاپ عمل انتقال خون را ممنوع و حرام اعلام کرد. ادامه قرن 17 و تمام قرن 18 با رکود در تحقیقات انتقال خون همراه بود؛  بسیاری از پزشکان دراین مدت عمل انتقال خون را کار غیر دانشمندان تلقی کرده و عوارض روحی را از عواقب انتقال خون می دانستند .ولی همین دوره رکود سبب علمی شدن کار انتقال خون شد و " در اواخر قرن 18 دوران ماجراجویی انتقال خون سپری شد و با کارهای جیمز بلاندل (James Blundell) وارد مرحله نوینی گردید. " از نتایج تحقیقات و کوشش های بلاندل می توان به دو مورد زیر اشاره کرد :

به جای پیوند شریان به ورید ( که تا آن هنگام انجام می شد ) انتقال خون در دو مرحله انجام گرفت .

با انتقال خون بین دو حیوان از دو نوع مختلف مخالفت شد .

اولین انتقال خون انسان به انسان به وسیله بلاندل

پزشکان در این قرن هنوز به دنبال جایگرینی برای خون در موارد اضطراری می گشتند لذا " در اواخر قرن 19 یک حرکت کوتاه مدت برای استفاده از شیر به جای انتقال خون به وجود آمد ( 80-1873 ) و به خصوص در آمریکا مورد قبول قرار گرفت . ازشیر گاو ، بز وانسان استفاده می نمودند ولی در اواخر 1880 به علت عوارض مختلفی که می داد متروک و نوبت به استفاده از محلول نمکی فیزیولوژیکی رسید " ولی چون این محلول کمبود گلبول های قرمز را جبران نمی کرد بازهم انتقال خون و استفاده از آن مطرح شد .

دراین زمان روش انتقال خون به صورت مستقیم وبازو به بازو بود . " ولی این روش باعث از بین رفتن عروق بیمار و اهداکننده خون شده و به علاوه گاهی عمل اتصال دو رگ برای انتقال خون مشکل تر از عمل اصلی درمان بیماربود و همچنین مقدار خون منتقل شده را نمی توانستند تعیین کنند و اغلب انتقال خون را تا زمانی که اهدا کننده رنگ پریده می شد ادامه می دادند. " در این زمان به دلیل ناشناخته بودن گروههای خونی اغلب انتقال خون ها با عدم موفقیت همراه بود . تااینکه"کارل لاندشتاینر و همکارانش در سال 1900 چهار گروه خونیO, A,B,AB را کشف کردندو در سال 1930 فرد مزبور جایزه نوبل را به همین دلیل دریافت کرد . " با کشف گروههای خونی مشل دیگری رخ نمود و آن انعقاد خون بود چراکه انتقال خون مستقیم دیگر میسر نبود و در ذخیره سازی خون های اهدایی خون منعقد می شد " ژودن (Judin)در 1939 در مسکو پیشنهاد استفاده از خون کسانی که در اثر جراحی و حادثه فوت نموده اند (را) مطرح نمود . مزیت آن این است که با یک سوزن در حدود 2 تا 4 لیتر خون به دست می آید که نیازی به مایع ضد انعقاد ندارد زیرا در اثر پدیده فیبرینولیز که از 30 تا 90 دقیقه بعد از مرگ پیش می آید خون قابلیت انعقاد خود را از دست می دهد . در مدت دو سال در حدود 2500 مورد انتقال خون از این طریق انجام گرفت ولی به علل روانشناسی و اشکالات دیگر رونق به دست نیاورد. " تمام این رویدادها به تاسیس اولین بانک خون در آمریکا به سال 1937 منجر شد .

و اما از پیشینه انتقال خون در گذشته ایران اطلاعی در دست نیست ولی می توان عمل حجامت را که هم اکنون نیز رواج دارد به نوعی درمان از طریق دریافت خون نامید ؛ در این روش معتقد بودن که خون آلوده از این طریق خارج شده و بهبودی را به دنبال دارد . و اما در دوره معاصر : از سال 1324 به بعد انتقال خون های پراکنده در بیمارستان های مختلف انجام می گرفته است و " در سال 1331 به طور همزمان مرکزخون ارتش توسط مرحوم دکتر محمدعلی شمس و مرکز انتقال خون شیر خورشید سرخ (سابق) توسط مرحوم آقای دکتر احمد آژیر تاسیس و شروع به کارکردند ." در طی این مدت تا تاسیس سازمان انتقال خون اهدا کننده خون وجود نداشت و تنها افراد مستمند اقدام به فروش خون خویش می کردند ( که البته این روش در تمام نقاط دنیا مرسوم بود وهنوز در بعضی کشورها،  فروش خون وجود دارد و نه اهدای آن ) و درنهایتبه همت آقای دکتر فریدون علا در سال 1353 سازمان انتقال خون ایران تاسیس و شروع به کار کرد .

امروزه عمل اهدا خون ازسوی مردم کشورمان کاری خداپسندانه و انسانی تلقی می شود . در شبهای قدر و همچنین در روز عاشورا و دیگر مراسم مذهبی خیل عظیم مردمی که برای اهدای خون خود به مراکز انتقال خون مراجعه می کنند ، و یا در حوادث غیر مترقبه نظیر زلزله بم صف های طولانی اهداکنندگان خون که در سرمای زمستان منتظر نوبت می ایستند ، خود نشانگر شعور ، نوع دوستی و آزادگی مردم کشورمان دارد. خون سالم در این زمان گوهری بس ارزشمند است . قطرات این مایع حیات را از هم وطنانمان که نیازمند خون سالمند دریغ نداریم .

منبع :

با استفاده از جلد اول درس نامه سازمان انتقال خون ایران

کم خونی ( Anaemia )

نشانه ها

- خستگی، بیحالی، ضعف

- تنگی نفس فعالیتی

- سرگیجه

- افزایش تعداد نبض

کم خونی (آنمی) یک بیماری ضعیف کننده بدن است که به دلیل کم شدن تعداد گلبولهای قرمز خون یا کاهش مقدارهموگلوبین به وجود می آید. هموگلوبین، پروتئینی رنگی است که اکسیژن را حمل می کند و از جمله ترکیبات آن آهن می باشد و رنگ قرمز گلبولها را نیز موجب می شود. تولید ناکافی گلبولهای قرمز در مغز استخوان، نبودن آهن و دیگر مواد تشکیل دهنده خون، بیماریهایی از قبیل لوسمی، کم خونی داسی شکل، و تالاسمی، از دست رفتن خون به مقدار زیاد و عفونتها، همگی از جمله علتهای به وجود آورنده کم خونی هستند.

آیا بیماری خطرناک است؟

ابتدا چه کار باید بکنید؟

فعالیت بیمار خود را با دیگران مقایسه کنید بعد از ورزش و تمرینات بدنی و بازی به تنفس او توجه کنید ببینید آیا تنگی نفس و یا سرگیجه دارد؟

آیا مشورت با دکتر لازم است؟

دکتر چه اقدامی انجام خواهد داد؟

اگر کم خونی به علت کمبود آهن باشد قرصهای آهن را تجویز خواهد کرد و به شما توصیه می کند از غذاهای سرشار از آن به بیمار خود بخورانید بعلاوه علت کمبود آهن باید توسط یک متخصص اطفال روشن شود. برای این کار بستری کردن بیمار در بیمارستان ضروریست.

شما چه کمکی می می توانید بکنید؟

اهدای خون سالم، اهدای زندگی

سؤال:

ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن، تشخیص کم خونی و نوع گروه خونی

سپس خون اهدا کننده در آزمایشگاههای سازمان انتقال خون برای اطمینان از سلامت مورد آزمایش قرار می گیرد.

آزمایشهای انجام شده به قرار زیر است:

Rh و سیستم ABO گروه بندی خون: شامل گروه بندی را نشان می دهد.

 B عفونت فعلی یا ناقلین ویروس هپاتیت: HBsAg  را نشان می دهد.

C آنتی بادی علیه عفونت ویروس هپاتیت:Anti-HCV

T فقط در استان خراسان انجام می شود و برای بررسی آنتی بادی علیه لوسمی لنفوسیتهای:Anti- HTLV I/II در بزرگسالان می باشد، عفونت با ویروس ایدز را نشان می دهد:Anti – HIV I/II

سیفیلس: جهت غربالگری بیماریهای مقاربتی می باشد.

اگر در آزمایشهای انجام شده مشکلی وجود داشته باشد نتایج بلافاصله به فرد اهدا کننده اطلاع داده خواهد شد تا برای انجام درمانهای مورد نیاز اقدام نماید.

سؤال:

جواب:

جواب:

جواب: هپاتیت:

خطرات دیگر انتقال خون:

جواب:

جواب:

جواب:

سؤال:

جواب:

جواب:

سؤال:

HIV-I&II، (فقط در استان خراسان)B،C،HTLV-I&IIبررسی بیماریهای عفونی مانند: سیفلیس، هپاتیت که در آزمایشگاههای انتقال خون انجام می پذیرد.

قبل از تزریق خون این آزمایشها توسط بیمارستانRh وABO گروه بندی خونی و انجام تستهای همخوانی مربوطه انجام می شود تا امکان ناسازگاری گروه های خونی کاهش یابد.

سؤال:

سؤال:

جواب:

اهمیت اهدای خون سالم

- آگاهی از سلامت جسمی و ارتقای سطح سلامتی و بهداشت جامعه.

یا 8902827-ibtoinf@ibto.irبرای اطلاعات بیشترخواهشمند است با روابط عمومی سازمان انتقال خون 21- 98+ تماس حاصل فرمایید.

چه کسانی می توانند خون اهدا کنند؟

- وزن حداقل 50 کیلوگرم باشد،

- دارای فشار خون متعادل باشند،

- کم خونی نداشته باشند،

- سابقه هپاتیت ویروسی و برخی دیگر از بیماریهای عفونی و بیماریهای مهم و جدی قلبی و ریوی را نداشته باشند،

- معتاد به مواد مخدر تزریقی و الکل نباشند،

- از آخرین زمان اهدای خون قبلی حداقل 8 هفته گذشته باشد.

کم خونی، عارضه ای همه گیر

ممکن است نشانه هایی مثل خستگی ، ضعف عمومی و ... برای شما هم بسیار عادی به نظر برسد و تصور کنید که نشانه ها تنها به خاطر خستگی شبه گذشته و یا بی خوابی  بروز کرده است. اما گاهی این کمبود انر‍ژی ها و عوارض ناشی از آن می تواند مشکلات عدیده ای را به همراه داشته باشد و شما را دچار مشکل کند.

کاهش شدید اکسیژن

با هر نفسی که می کشیم، اکسیژن از داخل ریه های ما جذب شده و به داخل خون انتقال داده می شود. سلول های قرمز خونی نوعی پروتئین موسوم به هموگلوبین دارند که اکسیژن خون را جذب کرده با خود حمل می کنند، به همین خاطر اکسیژن و هموگلوبین به آسانی می توانند به قسمت های مختلف بدن منتقل شوند. زمانی که اکسیژن به تمامی بافت ها و اندام های مختلف بدن رسید، خون آن را دوباره به ریه باز می گرداند تا دوباره این روند از نو آغاز شود.

اگر در بدن یک فرد میزان سلول های قرمز خون یا هموگلوبین کم باشد، این به آن معناست که بدن شخص با کمبود اکسیژن مواجه شده است. کاهش میزان اکسیژن در بدن می تواند نشانه ای برای ابتلا به بیماری کم خونی محسوب شود.

به گفته محققان، برخی غذاها نسبت به دیگر موارد مشابه غنی تر هستند و اگر افراد این غذاها را مصرف کنند می توانند به میزان قابل ملاحظه ای احتمال بروز کم خونی را در خود کاهش دهند.

این غذاها شامل موارد زیر می شوند:

آهن: گوشت قرمز، سبزیجات  تازه، تخم مرغ ، برگه زردآلو، ماهی ساردین، اسفناج، صبحانه غنی و کامل، حبوبات ، نان های سبوس دار .

ویتامین B12 : گوشت قرمز، گوشت ماکیان، ماهی ، تخم مرغ، شیر ، پنیر، صبحانه غنی و کامل.

اسید فولیک: گندم، انواع گل کلم، آجیل ، عصاره مخمر و ...

ممکن است برخی مواقع بیماری کم خونی بدون هیچ علامت و نشانه ای در افراد بروز کند. در برخی مواقع ممکن است این نشانه ها به صورت ساده و معمولی بروز کند که مهمترین آنها شامل احساس خستگی و ضعف، بی حالی، و احساس سنگینی کردن، و سرگیجه  می شود. زمانی که بیماری کم خونی شدیدتر می شود، اختلال در تنفس، ضربان های شدید قلب، سردرد ، زخم های دهانی و ... شکننده شدن ناخن ها می تواند به عنوان نشانه های اصلی به حساب آید. افرادی که این نشانه ها را در خود دیده اند باید هرچه سریع تر به پزشکان متخصص مراجعه کنند تا از سلامتی خود مطمئن شوند.

کم خونی چه کسانی را بیشتر تهدید می کند؟

بیماری کم خونی ممکن است در طول دوران زندگی سراغ هر شخصی بیاید. در عین حال زنانی که در دوران بارداری  به سر می برند یا تازه بچه دار شده اند، زنان و مردان بالای 75 سال، کودکان در حال رشد و نوجوانان بیش از بقیه در خطر ابتلا به این عارضه قرار می گیرند. در بیشتر مواقع این اختلال به دنبال عدم مصرف کافی  آهن ، ویتامین B12  و اسید فولیک ایجاد می شود. زنان باردار باید همواره نگران ابتلا به بیماری کم خونی باشند و موادی نظیر سبزیجات تازه یا گوشت باید به صورت مرتب در برنامه غذایی آنها گنجانده شود تا به این بیماری مبتلا نشوند.

اثرات کم خونی

یکی از اثرات رایج کم خونی، از دست دادن خون به مقدار زیاد است که طی آن سلول های قرمز خون و هموگلوبین از بین می رود. این امر ممکن است به صورت اتفاقی رخ دهد. مثلاً زمانی که بیماری زخم معده بروز می کند ممکن است به میزان زیادی سلول های قرمز خون در فرد از بین بروند. در عین حال این عارضه ممکن است خیلی آهسته و کم کم بروز کند، مثلا زمانی که عادت ماهانه  در یک زن شدت می یابد و طی آن خون زیادی از فرد می رود ممکن است در طول زمان موجب بروز بیماری کم خونی شود.مهمترین اثراتی که بیماری کم خونی می تواند در پی داشته باشد شامل موارد زیر می شود:

- کاهش آهن در بدن: مصرف غذاهای نامناسب و غیر مقوی، خونریزی های شدید

- بیماری های مزمن: ورم مفاصل، بیماری های کلیوی

- از دست دادن ناگهانی خون به میزان زیاد: زخم ها و جراحات، زخم معده

- نارسایی های مغز استخوان: سرطان خون، کم خونی های مزمن

- کاهش مصرف ویتامین B12 و اسید فولیک

- ابتلا به برخی بیماری های ارثی

اگرچه این بیماری در مواقع سخت می تواند بسیار حاد شود باید توجه که به واسطه پیشرفت های قابل ملاحظه علم پزشکی این بیماری می تواند به آسانی درمان شود.

سید میثم لطفی

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]