نقش حجامت در تقویت سیستم ایمنی بدن

یکی از اثرات منحصر به فرد و قوی حجامت، پیشگیری از سرماخوردگی  های مکرر و انواع آلرژی  است. توضیحات ذیل در این مورد قابل دقت است :

قسمتی از بدن که حجامت در آنجا انجام می شود، ارتباط بسیار نزدیکى با محل تجمّع سیستم لنفویید و غدد لنفاوى دارد. در صورت نفوذ میکروب‏ها و هرگونه آنتى‏ژن، سلول‏هاى ایمنى موجود در غدد لنفاوی به صورت بسیار قوى و شدید با عامل مهاجم به نبرد پرداخته، آن را مغلوب مى‏کنند. بنابراین وجود غنى‏ترین و قوى‏ترین سیستم لنفاوى در کنار مواضع حجامت باعث مى‏شود که احتمال ابتلاء به عفونت و غلبه‏ى میکروب بر بدن از طریق موضع حجامت در حدّ صفر باشد و بر عکس تحریک سیستم ایمنى به وسیله‏ى حجامت باعث تقویت این سیستم حیاتى شود.

در طب رایج نه تنها هیچ روشى براى تقویت سیستم ایمنى بدن وجود ندارد، بلکه بسیارى از درمان‏هاى موجود از جمله تجویز داروهاى کورتونى باعث تضعیف عملکرد آن مى‏شود. بنابراین اثبات نقش حجامت در تقویت سیستم ایمنى از اهمیت زیادى برخوردار بوده و تأثیر آن را در درمان بسیارى از بیمارى‏ها توجیه مى‏کند.

شواهدى که به اثبات این مدّعا کمک مى‏کند، عبارتند از:

1- ائمه‏ى معصوم ‏علیهم السلام در روایات متعدد حجامت را به عنوان وسیله‏اى براى پیشگیرى از بیمارى‏هاى مختلف مطرح فرموده‏اند. بدیهى است، بدن موقعی در پیشگیرى از بیمارى‏ها موفق است که از سیستم دفاعى قوى برخوردار باشد.

2- زکریاى رازى در فصل پنجم کتاب جُدرى و حصبه، براى حجامت تأثیرى پیشگیرانه شبیه واکسیناسیون قائل شده و مى‏گوید:

« در احتراز از آبله قبل از ظهور و جلوگیرى از ازدیاد آن بعد از بروز، مقتضى است کودکان و نوباوگان و جوانانى را که آبله در نیاورده‏اند یا آنکه آبله مرغان گرفته‏اند و هم‏چنین کسانى که مزاج آن‏ها مستعد قبول آبله است، فصد و کودکان کمتر از چهارده سال را حجامت کنند.»

وى، هم‏چنین مى‏گوید:

«...اما شیرخواران متجاوز از پنج ماه که بدن آن‏ها تر و تازه و سفید و سرخ باشد را باید حجامت کرد.»

این نظر رازى که براى پیشگیرى از ابتلاى کودکان زیر چهارده سال به آبله، حجامت را توصیه کرده است، با فرضیه‏اى که مکانیسم اثر حجامت را تقویت سیستم ایمنى بدن مى‏داند، کاملاً مطابقت دارد و چه خوب است که امروزه با ریشه‏کن شدن بیمارى آبله، به تحقیق و بررسى اثر حجامت در پیشگیرى از ابتلا به سایر بیمارى‏هاى عفونى بپردازیم.

3- درمان زکام و آلرژى به وسیله‏ى حجامت:

از زکریاى رازى رساله‏اى باقى مانده که در آن سؤال شهید بلخى را در مورد فردى که مبتلا به زکام بوده، پاسخ داده است. رازى در این رساله بعد از بیان فهرست طولانى از پرهیزهایى که باید مراعات شود و نیز بیان داروهاى گیاهى مؤثر بر این بیمارى، می گوید در مواردى که بیمارى شدید باشد باید از حجامت نیز استفاده شود:

« اما کسانى که رنج آنان از این بیمارى افزون باشد، یعنى بدین گونه که سوراخ‏هاى بینى بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه‏ فراوان شده و آب از بینى فرو ریزد، باید از چیزهایى شبیه به آنچه یاد شد و نیز از راه رفتن و عرق کردن در حمام و حجامت از فرو رفتگى پشت استفاده کنند...»

لازم به ذکر است که براى درمان انواع آلرژى  از نوعى حجامت خاص استفاده مى‏کنیم و اینجانب بیماران متعددى داشته‏ام که بعد از سالیان متعدد مصرف داروهاى شیمیایى و مراجعه به کلینیک آلرژى، هیچ نتیجه‏اى نگرفته اند، لیکن با انجام چند نوبت حجامت آلرژى، کاملاً بهبود یافته‏اند.

4- نقش حجامت در پیشگیرى از سرماخوردگى:

افرادى که به طور منظم حجامت مى‏شوند، یا دچار سرماخوردگى  نمى‏شوند و یا در صورت ابتلاء، بیمارى‏شان بسیار خفیف و زودگذر خواهد بود. این حقیقتى است که بسیارى از بیماران، شخصاً متوجه آن شده و به ما اعلام کرده‏اند که اگر مثلاً سال گذشته چندین نوبت سرماخوردگى  شدید داشته‏اند، زمستان امسال که حجامت کرده‏اند اصلاً سرما نخورده و یا بیمارى‏شان ظرف یک یا دو روز کاملاً خوب شده و علائمى چون تب و درد بدن نیز نداشته‏اند. پرونده‏ى بیماران درمان شده گواه روشنى است بر این ادّعا که حجامت با افزایش توان ایمنى فرد باعث غلبه‏ى زودرس وى بر انواع ویروس‏هاى سرماخوردگى مى‏شود.

حال دقت بفرمایید که اگر تنها همین یک خاصیت حجامت را در نظر بگیریم، فراگیر شدن این سنت اسلامى تا چه حد مى‏تواند مصرف انواع آنتى‏بیوتیک، آمپول‏هاى پنى‏سیلین، داروهاى مسکّن و تب‏بر و انواع شربت‏هاى سینه را که به وفور خصوصاً در فصل زمستان استفاده مى‏شوند، کاهش دهد و تا چه حد مى‏تواند بهره‏ى کارى دانش‏آموزان و شاغلین را که به دنبال آنفلوآنزا بعضاً به مدت یک هفته بسترى مى‏شوند، افزایش دهد.

لازم به ذکر است که فرزندان بنده که 8 و 5 سال دارند، از بدو تولد سرماخوردگى شدید نداشته و تاکنون هیچ یک از انواع داروهاى آنتى‏بیوتیک یا پنى‏سیلین را نیز دریافت نکرده‏اند. آن‏ها را صرفاً سالى دو نوبت حجامت مى‏کنم و در سلامت کامل به سر مى‏برند و تعجب مى‏کنید اگر بگویم، برنامه‏ى واکسیناسیون را که براى همه‏ى اطفال از بدو تولد انجام مى‏شود، براى آن دو انجام نداده‏ایم. فرزند اولم تا 9ماهگى واکسن دریافت کرده ولى دومى اصلاً واکسیناسیون نشده و از قضا از نظر تغذیه و رشد جسمى از اولى نیز سالم‏تر است.

5- تأثیر حجامت در افراد پیوند عضو شده:

یکى از معدود موارد ممنوعیت انجام حجامت، افرادى هستند که عضو پیوندى دارند. شرط موفق بودن عمل پیوند اعضاء، ضعیف نگاه داشتن سیستم ایمنى بیمار است. به همین منظور داروهاى متعددى به نام ایمونوساپرسیو را تجویز مى‏کنند تا سیستم ایمنى فرد همواره ضعیف بماند. اگر سیستم ایمنى بیمار به هر دلیل تقویت یا فعال شود، خطر پس زدن عضو پیوند شده وجود دارد. انجام حجامت، از آنجایى که باعث تقویت سیستم ایمنى مى‏شود، در بیماران پیوند شده خطرناک و ممنوع است.

به هر حال چنان چه فرضیه‏ى تقویت ایمنى صحیح باشد که شواهد زیادى هم براى آن وجود دارد، مى‏توان امیدوار بود که حجامت وسیله‏ى مناسبى براى درمان بسیارى از بیمارى‏هاى عفونى، سرطان‏ها و نیز بیمارى‏هاى اتوایمیون که طب رایج در مقابل آنها درمانده است، باشد.

منبع :

ود بیماری بعد از درمان با حجامت

پاسخگوی سئوالات زیر آقای دکتر محمدعلی گوارا؛ پزشک عمومی می باشد.

1- در بسیاری از بیماری‌ها شاهد هستیم، حتی بعد از درمان ممکن است بیماری مجدداً عود کند. نظر شما در مورد عود مجدد بیماری توسط حجامت چیست؟

در درمان با حجامت عود به اندازه درمان‌های دیگر وجود ندارد و اگر بیمار سالی یک یا حداکثر دو بار حجامت را تکرار کند، به هیچ وجه عود مجدد تکرار نخواهد شد.

حجامت حتی بیماری‌های دیگر را پوشش می‌‌دهد. به عنوان مثال با انجام حجامت برای درمان میگرن، غلظت‌خون نیز متعادل می‌شود.

در درمان میگرن توسط روش‌های رایج از داروهایی مثل بتابلاکرها استفاده می‌شود که خود این آن‌ها، هیپر گلیسمی (افزایش قندخون) و هیپرلیپیدمی (افزایش چربی‌خون) ایجاد می‌کند و طول درمان با این‌ها معمولاً بالاتر از 6 ماه می‌باشد. ولی در درمان میگرن توسط حجامت، معمولاً با همان درمان اول، 90 درصد درد از بین می‌رود و فقط برای کامل شدن درمان که درد احیاناً عود نکند، درمان را ادامه می‌دهیم.

2- نظر شما در مورد پیش‌گیری از بیماری‌ها توسط حجامت چیست؟

اصولاً حجامت برای پیشگیری می‌باشد. به‌عنوان مثال خود پیامبر که چندین بار(527 بار) حجامت کرده بودند عنوان می‌کردند که حجامت برای پیش‌گیری از بیماری‌های روانی، بیماری‌های آرتریتی(التهابی)، بیماری‌های تب‌دار و عفونتی بوده و طبق تحقیقات انجام شده حدود 30 فاکتور را در بدن افزایش و کاهش می‌‌دهد.

حجامت انواع مختلف دارد و حدود چهارده نوع حجامت روی اعضای بدن انجام می‌شود و 27 نوع بادکش روی جاهای مختلف بدن قرار می‌گیرد که به فراخور بیماری‌های مختلف، پزشک متخصص حجامت از این روش‌ها استفاده می‌کند.

3- آیا بیمارانی که توسط حجامت درمان می‌شوند، بعد از انجام حجامت باید از دارو استفاده کنند؟

معمولاً بعد از انجام حجامت هیچ دارو و اقدام دیگری نیاز نمی‌باشد، غیراز این که گفته می‌شود بعد از حجامت نباید تا 24 ساعت فعالیت سنگین بکنند و بهتر است لبنیات نخورند. 12ساعت استحمام نکنند و در مورد مسائل شرعی هم می‌توانند از مراجع تقلید سئوال کنند. هیچ دارویی بعد از حجامت نیاز نمی‌باشد و بهتر است شربت عسل بخورند.

ضمناً حکما گفته‌اند که قبل از حجامت بهتر است تخم‌مرغ مصرف نشود، وعده غذایی کامل میل شود و سپس برای حجامت مراجعه کنند. مقدار خونی که در حجامت گرفته می‌شود حدود 50 الی 70 سی سی می‌باشد و ما روایت داریم که امام صادق(ع) می‌فرمایند: حتی بچه 4 ماهه را می‌شود حجامت کرد و این بدان معنی است که در طب اسلامی از 4 ماهگی به بعد انجام حجامت برای پیش‌گیری از بیماری‌ها لازم می‌باشد.

4- توصیه ی شما به این بیماران و دیگر افراد درباره استفاده از حجامت کدام است؟

توصیه می‌شود به‌طور کلی در درمان بیماری‌ها، روش‌های همراه با طب نوین را هم مدنظر داشته باشند و آن‌ها را قدیمی یا بدون پایه در نظر نگیرند. چنان که در چند ساله اخیر که از حجامت استفاده می‌کنیم در درمان خیلی از بیماری موفق عمل کرده‌ایم وهمان‌طور که در کشورهای پیشرفته رایج می‌باشد، بیمار باید راه درمانی را آزادانه انتخاب کند. بنا به روایات اسلامی حجامت «دواء لکل داء» می‌باشد. پیامبر(ص) نیز برای پیش‌گیری از بیماری‌ها، حجامت را توصیه کرده‌اند.

ما امیدواریم که راه برای تحقیقات بیش‌تر در زمینه ی حجامت باز شود و افرادی که تجربه این کار را دارند روش‌های درمان با حجامت را ادامه دهند. با توجه به اینکه روش درمان با حجامت از نظر هزینه بسیار ارزان می‌باشد و در استفاده از حجامت هیچ محدودیتی نمی‌باشد توصیه می‌شود که عموم مردم برای پیش‌گیری از بیماری‌ها و درمان بیماری‌ها از این روش درمانی بیش‌تر استفاده کنند.

سیر تاریخی و علمی حجامت در تمدن بشری(1)

  

افراد زیادی در طی سالیان اخیر له یا علیه حجامت سخن گفته اند. عده ای گفته اند که حجامت یک امر اعتقادی است و چون سنّتِِ درمانی اسلام است نیاز به تحقیق و بررسی علمی ندارد و از سوی دیگر عده ای مخالفت خود را به آنجا رسانیده اند که می گویند، چون حجامت از آن طرف مرز نیامده و جایگاهی در طب رایج ندارد، اصلا نباید مورد دقت و بررسی قرار گیرد. بنابراین حجامت نیز مثل برخی مباحث دیگر گرفتار دین داران متحّجر و روشنفکران بی دین شده است. به نظر می رسد برای رسیدن به قضاوت صحیح چاره ای نداریم جز اینکه از سیر تاریخی حجامت و جایگاه آن در گذشته اطلاع پیدا کرده و در قدم بعد به بررسی اثرات درمانی آن بر اساس اصول علمی امروز بپردازیم.

برخی ذکر کرده‌اند که اصول طب سوزنی و حجامت از آنجا گرفته شد که در عصر ما قبل تاریخ، متفکران متوجه شدند که وقتی سربازی در میدان جنگ مورد اصابت سنگ،‌ چاقو یا شمشیر قرار می گیرد و زخمی برمی دارد، به علت همین زخم،‌ بسیاری از بیماری های قبلی او بهبود می ‌یابد. این کشف بزرگ به ‌آنها آموخت که با فرو بردن سوزن و تیغ زدن می توان برخی از امراض را شفا بخشید و به همین علت 2600 سال قبل از میلاد مسیح ،‌ سوزن های فلزی در چین و شاخ های حجامت در ایران وارد اصول درمان گردید و طب سوزنی و حجامت رواج پیدا کرد .

چینی ها در بدن 600 نقطه ی اسرار آمیز پیدا کرده بودند و اطبای سنتی ایران نیز نقاط متعددی از بدن را برای حجامت پیدا کرده و هر ناحیه را برای معالجه ی یک مرض به خصوص حجامت می کردند.

اوراق پاپیروس که از عصر باستان به دست آمده نیز نشان می دهد که حدود 2200 سال قبل از میلاد مسیح ، حجامت امری رایج بوده است. هم چنین در کتاب آیورودا (طب سنتی هند) که مربوط به 1500 سال قبل از میلاد مسیح است، در مورد حجامت و اثرات درمانی آن بحث شده است.

بقراط که حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح زندگی می کرده است، با روش های مختلف حجامت کاملا آشنا بوده و در آثار خود به موارد استفاده و منع استفاده ی آن اشاره کرده است. جالینوس نیز 120 سال بعد از میلاد مسیح مطالب متنوعی در مورد حجامت در آثار خود بیان کرده است. بنابراین حجامت در جهان سابقه ای دیرینه دارد.

پیامبر اکرم در روایتی که در نهج الفصاحه آمده، پنج چیز را از سنت های پیامبران الهی معرفی کرده اند که عبارتند از :

حیاء ، حلم ، حجامت ، مسواک و عطر زدن.

در روایت دیگری امام علی علیه السلام می فرماید:

"ان الحجامه تصح البدن و تشد العقل." بدرستی که حجامت بدن را سالم و عقل را نیرومند می گرداند .

در قرن 16 میلادی ، حجامت امری رایج در کشورهای اروپایی بود. پزشکان معروفی در این قرن از جمله FALLOPIO، DALLACROCE و VIDIUS هر کدام ابزار خاصی برای آن ابداع کرده بودند .

از اوایل قرن بیستم تا کنون نیز حجامت عمدتاً از سوی مراکز درمان طبیعی ( HILPRACTIKER ) در آلمان انجام می شود و بعضی از پزشکان طب جدید هم به این امر مبادرت می ورزند .

ادامه دارد ...

دکتر رضا منتظر- عضو هیئت علمی موسسه ی تحقیقات حجامت ایران

منابع :

1- JOHANN ABELE,DASCHROPFEN.EINE BE WAHRTE HEIL METHODE , 1997

2 ـ جزایری غیاث الدین ، زبان خوراکی ها، انتشارات امیر کبیر ، 1354

3 ـ ابن سینا ، قانون در طب ، ترجمه ی عبدالرحمن شرفکندی ج اول

4 ـ محقق مهدی ، تاریخ پزشکی در اسلام و ایران ، انتشارات سروش 1374

5 ـ پایان نامه ی دکتر رضا منتظر با عنوان مقایسه ی ترکیب بیوشیمیایی خون وریدی با خون حجامت ، دانشگاه شهید بهشتی شماره 7522

6 ـ جرجانی سید اسماعیل ، ذخیره ی خوارزمشاهی ، انتشارات انجمن آثار ملی

7 ـ پولاک یا کوب ادوارد ، ایران و ایرانیان ، انتشارات خوارزمی، 1361

8 ـ خیراندیش حسین، حجامت از دیدگاه اسلام ، انتشارات اسلامی ، چاپ اول 1377

9 ـ طباطبائی علامه ، تفسیر المیزان ترجمه ی سید محمد باقر موسوی

10 ـ زکریای رازی ، جدری و حصبه

11-الگود سیریل ، تاریخ پزشکی ایران ، انتشارات امیر کبیر ،

تاریخچه ی حجامت در ایران

حجامت در ایران جایگاهی ویژه در فرهنگ مردم داشته و به عنوان سنتی موکد، جزء اعتقادات مردم بوده است. بزرگسالان خود حجامت کرده و در بهار کودکان خود را ملزم به انجام حجامت می کرده اند.

ابوعلی سینا در کتاب قانون، حجامت را از ارکان درمان محسوب کرده و تقریباً‌ برای درمان تمام بیماری ها حجامت و بادکش (CUPPING) را تجویز کرده است. وی می گوید :

"اگر حجامت بین دو کتف انجام گیرد، فوائد زیر را در بردارد: گرانباری دو ابرو و سنگینی پلک ها را از بین می برد و گرمی چشم را رفع می کند، چرک کنار چشم را از میان برمی دارد وبوی بد دهان را می زداید. اگر حجامت بر یکی از دو رگ پشت گردن انجام شود، در زدودن حالت لرزه در سر و برای رخسار، گوش ها و چشم ها، گلو و بینی فوائدی در بردارد.

حجامت بر ساق پا خون را تصفیه می کند و اگر خون حیض بند آمده باشد ( آمنوره) آن را باز می کند. حجامت در زیر زنخ (چانه) برای دندان ها،‌ رخسار و گلو مفید است و دماغ و آرواره ها را تصفیه می کند.

حجامت اگر در پایین زانو انجام شود، جهت دمل های بدخیم و زخم های مزمن در ساق و پا فایده دارد. حجامت بر قوزک پا برای بند آوردن خون حیض، عرق النساء (عصب سیاتیک ) ونقرس مفید است. "

زکریای رازی حجامت را به عنوان روش درمانزکام و آلرژی معرفی کرده و می گوید:

" اما کسانی که رنج آنان از این بیماری افزون باشد، یعنی بدین گونه که سوراخ های بینی بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه فراوان گردیده و آب از بینی فرو ریزد، باید از داروهایی که قبلاً معرفی کردم و نیز از راه رفتن و عرق کردن در حمام و حجامت از ناحیه ی پشت استفاده کنند. "

حکیم جرجانی نیز در کتاب ذخیره ی خوارزمشاهی که اولین و مهم ترین کتاب طب سنتی به زبان فارسی است، فصل مشخصی را به حجامت اختصاص داده و پیرامون قواعد و زمان مناسب آن سخن می گوید.

لذا به خاطر تاکید پیامبر اکرم و ائمه ی معصومین علیهم السلام بر انجام حجامت و استفاده ی فراگیر طبیبان مشهور قدیمی از این شیوه ی درمانی، مردم ایران جایگاه ویژه ای برای آن قائل بودند، طوری که دکتر پولاک، طبیب ناصرالدین شاه در کتاب خود با عنوان " ایران و ایرانیان" که در سال 1865 در آلمان منتشر شد، می گوید:

" بین دو استخوان کتف اکثر ایرانیان، شیارهایی به چشم می خورد. در بدو امر خیال می کردم این ها آثار ضربه های چوب باشد. تا این که دیدم ضربه ی چوب را فقط بر کف پا می زنند و از این لحظه متوجه اثر حجامت شدم. جریان حجامت کردن در سراسر مشرق زمین یکسان است و همان است که در مصر قدیم رایج بوده است. به خصوص اغلب حجامت را در مورد کودکان به کار می برند.

غیر از بین دو کتف در سایر قسمت های بدن نیز حجامت می کنند، از جمله در پشت استخوان خاجی (حجامت کمر)، مفاصل، روی طحال و ... .

در اینجا ناگزیر از اعتراف به این مطلبم که من در مدت 30 سال اقامتم در ایران جز دو مورد، هیچ نتیجه ی زیانباری از حجامت ندیدم و در این دو مورد هم دلاک را متهم می کردند که ابزار کثیف به کار برده است."

لازم به ذکر است که تحقیقات اخیر نشان داده است که حجامت موجب تقویت سیستم ایمنی می شود و این مسئله به خصوص در مورد کودکان که مستعد ابتلا به انواع امراض عفونی هستند حائز اهمیت است. زکریای رازی نیز در کتاب خود با عنوان جدری و حصبه توصیه می کند، اطفال جهت پیش گیری از ابتلا بهآبله حجامت شوند که این خود نشان از اعتقاد اطبای سنتی برنقش ایمنی زای حجامت است .

اما حادثه ی مهم در مورد حجامت در ایران ، مربوط به سال 1344 هجری شمسی است . در این سال و هم زمان با وضع قانون نظارت بر درمان ، به شکل گسترده ای با حجامت مبارزه شد و ژاندارم ها ، حجّام ها را در سراسر کشور دستگیر می کردند و بدین ترتیب این سنت درمانی پرسابقه بدون هیچ بررسی و تحقیق علمی، از روند رفتارهای سنتی جامعه خارج شد و تنها در مناطقی از کشور که تحت تسلط کامل دولت نبود، اجرا می شد و بالاخره به تناسب فراگیر شدن طب شیمیایی در سراسر جهان و نفوذ فرهنگ استعماری در جوامع مختلف که همراه با زدودن باورهای دینی و فرهنگی جوامع بود، حجامت منسوخ شد و روش های درمان دینی و سنتی از رفتارهای اجتماعی حذف گردید و نسل های جدید نیز به تدریج آن را فراموش کردند.

تا اینکه در سال 1364 در جمعی که به انگیزه ی کشف یک روش درمانی ساده ، ارزان و فراگیر تشکیل شده بود تا از طریق آن بتوان بخش عمده ای از مشکلات درمانی مردم جهان را درمان کرد، سنت درمانی حجامت پیشنهاد و مورد توجه قرار گرفت و علیرغم جوّ فرهنگی و اجرایی نامناسب پیرامون حجامت، اطلاعات مربوط به آن سامان دهی و ابزارهای اجرایی آن متناسب با شرایط روز طراحی گردید و پس از طی مراحل مقدماتی پژوهشی در سال 1369 در قالب موسسه تحقیقات حجامت ایران به ثبت رسید.

به تدریج پزشکان عضو این موسسه شده و با مبانی و آثار درمانی حجامت آشنا شدند. سپس تعدادی از این پزشکان تحقیق پیرامون حجامت را موضوع پایان نامه ی خود قرار دادند. بعد از به دست آمدن نتایج علمی این پایان نامه ها، سایر پزشکان به صورت روز افزون به عضویت موسسه ی تحقیقات حجامت ایران درآمدند که این روند همچنان ادامه دارد.

به دنبال رواج انجام حجامت در مطب پزشکان و عدم وجود دیدگاه شفاف و واقع بینانه پیرامون آن در دستگاه اجرایی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، بخشنامه هایی مبنی بر ممنوعیت حجامت صادر و موجب برخوردها و ایجاد مشکلاتی گردید که منجر به تشکیل 7 پرونده قضایی علیه مجریان حجامت و محققین آن شد و تعداد زیادی از پزشکان نیز به دادگاه فراخوانده، ولی اکثرا تبرئه شدند.

سرانجام به دنبال خلاف شرع شناخته شدن بخشنامه های وزارت بهداشت و ابطال آنها توسط دیوان عدالت اداری، انجام حجامت در کشور رسمیت کامل یافت و به عنوان آخرین خبر، وزارت بهداشت نیز اعلام آمادگی کرده است تا برای پزشکان پروانه ی انجام حجامت صادر نماید .

دکتر رضا منتظر- عضو هیئت علمی موسسه ی تحقیقات حجامت ایران

تحقیقات جدید حجامت در آلمان

سیر تاریخی و علمی حجامت در تمدن بشری(2)

طی سال های اخیر و به دنبال تجدید حیات حجامت به عنوان یک شیوه ی درمانی، پزشکان و متخصصان متعددی درمورد آن تحقیق و اظهار نظر کرده اند که در این جا تنها دو مورد به عنوان نمونه ذکر می شود :

نقش حجامت در درمان عوارض جانبازان شیمیایی

آقای دکتر کدیور فوق تخصص در جراحی قلب و عروق می گوید :

"خود من موقع جنگ ایران و عراق در سال 1363 در مجروحین عزیز شیمیایی شده با گاز خردل و ادم حاد ریوی و تورم شدید نسوج اندام مختلف، عمل حجامت را توام با انداختن زالو به اندام های مبتلا به کار بردم و نتیجه موفقیت آمیز بود.

در جنگ ویتنام نیز عمل حجامت در مجروحین و مبتلایان به ادم حاد ریوی حاصل از  DIOXINS (عامل نارنجی ) نجات بخش بوده است."

تحقیقات جدید حجامت در آلمان

یوهان آبل (JOHANN ABELE ) پزشک آلمانی در کتاب خود با عنوان " حجامت شیوه ی درمان آزمون شده " که در سال 1997 چاپ شده، در مورد حجامت می گوید:

"من اعتقاد راسخ دارم که نه تنها امروز بلکه برای همیشه،‌ امر حجامت را در درمان بیماری ها نباید نادیده گرفت. حجامت پدیده ای است که در خود تنظیمی کردن عملکرد بدن انسان دخالت دارد. امری که هرگز با روش های دیگر نمی توان آن را جایگزین کرد... مطالعات ما نشان می دهد که در آلمان می توان 75 درصد بیماری ها را با شیوه های درمان طبیعی از جمله حجامت مداوا کرد. "

وی در کتاب خود از بیمارانی نام می برد که تنها با یک بار حجامت بیماری چندین ساله شان بهبود یافته است و می افزاید:

" جان کلام اینکه چگونه می توان شیوه ی درمانی حجامت را به دلیل اینکه متعلق به دوران قرون وسطی است، نادیده گرفت و از کاربرد آن صرف نظر کرد؟ در صورتی که می تواند در کوتاه ترین زمان ممکن، بدون ایجاد عوارض جانبی و هزینه ی گران و وقت گیر باعث بهبود بیماری در یک مرحله شود."

وی ضمن مقایسه حجامت با سایر روش های درمانی اظهار می دارد :

" پزشکی که با اثرات و کاربرد بادکش و حجامت در درمان بیماری های گوناگون آشناست، در برخورد با هر نوع بیماری بدون تردید،‌ ابتدا در اندیشه ی انجام حجامت است و بعد درمان های دیگر، زیرا در شرایط امروزی و با تعدد مراجعات، عملا ثابت شده که بادکش و حجامت آسان ترین و سریع ترین روش درمان است. "

یوهان آبل در کتاب خود به بررسی و تحقیق در مورد اثرات حجامت در مواضع مختلف بدن پرداخته است که در این قسمت بطور خلاصه به بیان برخی از نتایج تحقیقات وی می پردازیم:

الف ـ حجامت در ناحیه سه گوشه ی شانه:

از این ناحیه تمامی آسیب و التهابات سر را می توان معالجه نمود. همچنین حجامت در این نقطه موجب درمان التهاب حلق و عفونت لوزه می شود. حجامت در این ناحیه برای درمان EPICONDILITIS(التهاب استخوان بازو) و درد و تورم مفاصل  موثر است و موجب تسریع گردش خون در غده ی تیروئید می شود... کسانی را که دچار افسردگی بوده و خلق و خوی مساعدی ندارند، باید در این ناحیه تحت ماساژ و بادکش قرار داد.

فردی که به مدت 4 هفته دچار TONSILITIS (التهاب لوزه) و اکستراسیستول* بود و حتی با مصرف آنتی بیوتیک های زیاد بهبود نیافته بود ، یک روز بعد از حجامت در ناحیه ی سه گوشه ی شانه، به آرامش و بهبودی قلب خود دست یافت و یک هفته پس از آن ، عفونت وی برطرف شد.

ب ـ ناحیه ی صفرا و کبد:

حجامت در این ناحیه عبور صفرا در مسیر خود را تسهیل می کند و در مورد سندرم POST CHOLECYSTECTOMY (برداشتن کیسه ی صفرا ) سریعا موجب بهبودی می شود که کمتر روش درمانی از این نظر با حجامت قابل مقایسه است. حجامت دراین ناحیه هم چنین اثرات درمانی بر آب مروارید و سینوزیت مزمن  دارد.

ج ـ ناحیه ی ریه :

حجامت در این ناحیه موجب تسهیل گردش خون ریوی و آسان شدن عملکرد قلب شده و در مواردی مثل برونشیت، آسم و نیز عفونت ریه موثر است. کسانی که دچار عفونت های ریه هستند، با حجامت مداوا می شوند . تجربیات BOCHMANN-HUFELAND حاکی از موثر بودن حجامت در مبتلایان به پنومونی(ذات الریه) با تب بالا می باشد.

د ـ ناحیه ی کلیه و مثانه :

بعد از حجامت ناحیه ی صفرا، مهم ترین نقطه برای پاکیزه کردن بدن از مایعات مضر ، این ناحیه است. حجامت در این ناحیه انسداد در لوله های گلومرولار را برطرف می سازد و در نتیجه بیماری های کلیه  و بسیاری از بیماری های مرتبط با عملکرد کلیه ها درمان می شوند. برخی دیگر از اثرات درمانی حجامت در این ناحیه عبارتند از : اکلامپسی، آسم  و داغ شدن بدن هنگام یائسگی.

ه ـ ناحیه ی لگن خاصره کوچک و تخمدان ها :

برخی از اثرات حجامت در این ناحیه عبارتند از : تنظیم سیستم مثانه و کیسه ی صفرا ، تقویت جریان خون در لگن کوچک و تقویت غدد جنسی ، بهبود  آرتروز  کمر و‌ باسن و زانو ،‌ درمان ناراحتی های دوران یائسگی  ، فشار خون بالا ، دیسمنوره  (قائدگی دردناک) و آمنوره(قطع شدن خون حیض)، بیماری های پروستات  ، هموروئید .

و ـ ناحیه ی کنترل فشار خون بالا:

حجامت در این نقطه برای رفع درد کمر و فشار خون بالا مطلوب است. معمولا فشار خون بین 30-10 میلی متر جیوه کاهش می یابد و برای ماه ها بدون تغییر می ماند. لذا داروی مصرفی بیمار را می توان کم کرد. هم چنین با انجام حجامت در این ناحیه معمولاً سرگیجه ، وزوز گوش  و مشاهده ی اجسام فنری در جلوی چشم رفع می شوند.

دکتر یوهان آبل در کتاب خود هم چنین به بیان و توضیح موارد متعددی از بیمارانی که با حجامت درمان شده اند پرداخته که توضیح همه ی آنها در این جا میسر نمی باشد و علاقمندان می توانند به ترجمه ی این کتاب مراجعه کنند.

پی نوشت :

*اکستراسیستول: ضربه ی زودرس در ریتم بطن یا دهلیز قلب که ارتباطی با ریتم معمولی آن ندارد و به علت پیدایش تحریک در بعضی از قسمت های قلب در خارج از گره های آن تولید می شود.

دکتر رضا منتظر- عضو هیئت علمی موسسه ی تحقیقات حجامت ایران

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]