مسکّن نخورید، ضرر دارد

آسپیرین، ایبوپروفن و استامینوفن ممکن است فشار خون را بالا ببرند، بنابراین خطر بیماری قلبی را در مردان افزایش دهند. میلیون‌ها نفر هر روز برای درمان سردرد، التهاب مفاصل (آرتریت)، دردهای عضلانی و سایرها دردهای بدنی از این قرص‌های مسکن استفاده می ‌کنند.

پژوهشگران در یک تحقیق فشار خون 16000 مرد را برای مدت 4 سال بررسی کردند.

مردانی که شش یا هفت روز هفته استامینوفن (پاراستامول) مصرف می ‌کردند، نسبت به مردانی که این دارو را مصرف نمی ‌کردند با احتمال  34 درصد بیشتر فشار خون بالا داشتند.

در مورد آسپیرین و مسکن‌های شبه ‌آسپیرینی یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی(NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز یافته‌های مشابهی بدست آمد.

میزان مصرف داروهای آسپیرینی هم در بالا بردن فشار خون نقش داشت. مردانی که بیش از 15 عدد از این قرص‌ها را درهفته مصرف می ‌کردند، 48 درصد بیشتر در معرض فشار خون بالا بودند.

داروهای شبه‌ آسپیرینی هم بر توانایی عروق در گشاد شدن اثر می گذارند و هم باعث تجمع سدیم در بدن می ‌شوند( دو عاملی که می ‌تواند باعث بالا رفتن فشار خون شود).

این تحقیق نشان می دهد مردانی که امروزه تعداد بیشتری مسکن نسبت به گذشته مصرف می کنند، خطر بیشتری در مورد مشکلات قلبی از جمله حملات قلبی برای آنان پدید آمده است.

منبع : همشهری

قرص‌ آهن فقط با تجویز پزشک

در حالی که کم‌خونی، به‌خصوص کم‌خونی ناشی از فقر آهن یکی از اساسی‌ترین مشکلات زنان به‌خصوص در کشورهای جهان سوم تلقی می‌شود و با این‌که به گفته متخصصان، بیش از آن‌که مردم دنیا از پروتئین، قند و چربی آسیب ببینند، از فقر آهن آسیب می‌بینند، به‌تازگی محققان کشور دریافته‌اند چنانچه زنان سالم و آن گروهی که دچار کم‌خونی و فقر آهن نیستند در دوران بارداری به‌طور مرتب از قرص‌های مکمل آهن استفاده کنند، بیشتر در معرض فشار خون بالا و تولد جنین نارس قرار می‌گیرند.

بر اساس نتایج این تحقیقات که در مجله زنان و مامایی بریتانیا هم به چاپ رسیده‌، آهن اغلب برای مقابله با کم‌‌خونی در دوران حاملگی تجویز می‌شود، چرا که کم‌خونی اگر مهار نشود می‌تواند به زایمان پیش از موعد و تولد نوزادانی با وزن غیرعادی منجر شود، اما مطالعات نشان داده بسیاری از زنان قرص‌هایی مازاد بر نیاز مصرف می‌کنند.

در این مطالعه، محققان تاثیر قرص‌های آهن را بر زنان بارداری که میزان گلبول‌های قرمز خون آنها عادی بود(یعنی کم خونی نداشتند)، ارزیابی کردند. محققان این خانم های باردار را به دو گروه 370 نفری تقسیم کردند.

گروه اول روزانه 150 میلی‌گرم فروس سولفات که معادل 30 میلی گرم آهن است، مصرف کردند. گروه دوم قرص‌های بدون خاصیت که حاوی هیچ آهنی نبود، دریافت کردند.

دکتر سعیده ضیایی، دانشیار دانشکده علوم پزشکی تربیت مدرس و متخصص زنان و زایمان و نازایی، در مورد نتایج این مطالعات می‌گوید: شمار زنانی که فشار خون آنها بالا بود، در گروهی که قرص‌های آهن مصرف کرده بودند، بیشتر بود. نتیجه این تحقیق نشان داد فشار خون بالا می‌تواند هم برای زن و هم برای کودک دردسر‌آفرین باشد.

همچنین مصرف قرص آهن در دوران بارداری در زنان با هموگلوبین بیش از 2/13 گرم در دسی‌لیتر، آن‌ها را در معرض خطر تولد نوزاد کم ‌وزن قرار می‌دهد.

تحقیقات محققان دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس حاکی از آن است که مصرف مکمل آهن در زنان باردار با کند کردن جریان افت فیزیولوژیک غلظت هموگلوبین و هماتوکریت و فریتین در طی سه ماهه دوم بارداری، که احتمالاً با افزایش نامناسب حجم پلاسما مواجه هستند، به دلیل عدم رقیق شدگی مناسب خون و در نهایت صدمه به گردش خون رحمی جفتی، آنها را در معرض افزایش خطر تولد نوزاد کم‌وزن قرار می‌دهد.

به گفته دکتر ضیایی زنان بارداری که کم‌خون نیستند و تا حدی هم مبتلا به پرخونی هستند، اصلاً نیازی به قرص آهن ندارند و به این افراد فقط مصرف اسید فولیک و مولتی‌ویتامین‌ها را توصیه می‌کنند.

در حال حاضر حدود نیمی از زنان جهان مبتلا به کمبود آهن و یک‌ چهارم زنان جهان مبتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن هستند.

دکتر فاطمه قائم مقامی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و متخصص زنان در رابطه با میزان آهن مصرفی زنان باردار می‌گوید: برای خانمی که هموگلوبین بین 11 تا 12 دارد، نیاز به آهن بسیار ضروری است. البته کسانی که هموگلوبین آنها 5/13 است نیازی به دریافت آهن ندارند و افت هموگلوبین در این افراد در دوران بارداری به حدی نیست که به آنها مصرف آهن را توصیه کنیم ولی متاسفانه بیش از نیمی از زنان کشور ما مبتلا به نوعی کم خونی هستند که در نتیجه آن هموگلوبین خونشان پایین‌تر از 11 تا 12 است.

کسی که باردار می‌شود به علت افزایش حجم پلاسما هموگلوبینش رقیق می‌شود که همین امر کاهش هموگلوبین را نیز به همراه دارد، در نتیجه کسانی که کم خونی دارند، عوارض زایمان در آنها شامل تولد جنین نارس و زایمان زودرس به علت ایجاد هایپوکسی (فقر اکسیژن) است. به همین دلیل این زنان حتماً باید قرص آهن را از چهار ماهگی به بعد مصرف کنند، چون افزایش حجم خون از این زمان به‌وجود می‌آید و ترکیبات آهن از این به بعد به بهبود اختلالات گوارشی خانم‌ها کمک می‌کند.

سمیه شرافتی

ماده مخدر استامینوفن نصف شد

مدیر کل داروی وزارت بهداشت گفت: "برای جلوگیری از سوء استفاده از استامینوفن کدئین میزان کدئین این قرص از 20 میلی گرم به 10 میلی گرم در هر قرص کاهش یافت."

به گزارش خبرگزاری فارس محمدرضا فاضلی ‌افزود: "داروی استامینوفن کدئین جزء داروهای مخدر و خارج از فهرست داروهای بدون نسخه است و فروش بدون نسخه ی آن ممنوع است، اما با توجه به فروش بدون نسخه ی این دارو در داروخانه‌ها (ضمن برخورد با داروخانه های متخلف)، میزان کدئین این قرص ها به نصف کاهش یافته است تا امکان سوء استفاده از این قرص‌ها کمتر شود."

وی اضافه کرد: "علاوه بر استامینوفن کدئین، قرص ترامادول نیز به عنوان یک مسکن قوی جزء داروهای مخدر است که متاسفانه مصرف این داروی مخدر طی یک سال گذشته حدود 5/2 برابر افزایش یافته است."

وی اضافه کرد: "فروش این دو دارو، بدون نسخه ی پزشک در همه داروخانه‌ها ممنوع است و به همه دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ شده است تا نظارت بیشتر و برخورد شدیدتری با داروخانه‌هایی که این داروها را بدون نسخه می‌فروشند داشته باشند و جرایم سنگینی برای این داروخانه‌ها اعمال ‌شود."

20 درصد داروها دور ریخته می‌شوند

در حالی‌که نتایج یک پژوهش دانشگاهی بر روی جمعیت یک‌هزار نفری در کشور نشان می‌دهد، بیش از 18 درصد داروهایی که به دست مردم می‌رسد، بدون استفاده دور ریخته می‌شوند، دبیر انجمن داروسازان ایران می‌گوید: مسئولان داروخانه‌ها حق ندارند داروهای خارج شده را دوباره پس بگیرند.

دکتر سعید واقفی، با اشاره به فاسد شدن سریع برخی اقلام دارویی، به خبرنگار مهر می‌گوید: برخی داروها فقط باید در یخچال نگهداری شوند، لذا پس گرفتن چنین داروهایی می‌تواند مشکلاتی به وجود بیاورد.

دبیر انجمن داروسازان ایران معتقد است هیچ سیستم آماری در این خصوص وجود ندارد که بخواهد مقدار داروهای دور ریز را تخمین بزند.

او در عین حال تصریح می‌کند بر اساس آنچه که می‌توان استنباط کرد، بین 10 تا 20 درصد داروهایی که مردم از داروخانه‌ها تهیه می‌کنند، دور ریز و اضافه است.

اما در روزهای اخیر خبری به نقل از مهدی محمدزاده، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین منتشر شد که به پژوهشی در این رابطه اشاره می‌کرد. بر اساس این پژوهش همچنین از 5 قلم داروی تجویز شده از سوی پزشک، یک قلم آن توسط بیمار مصرف نمی‌شود.

محمدزاده با اشاره به ارزانی قیمت دارو در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای پیشرفته، یادآور شد: قیمت داروی ایرانی یک دهم قیمت داروهای خارجی است.

وی اضافه کرد: در حال حاضر همه خانه‌ها پر از انواع داروست و فرهنگ نادرست، در کنار ارزان بودن بهای دارو، سبب شده است که دارو به عنوان یک کالای بی‌ارزش در نزد مردم جلوه کند.

مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، ارزان بودن دارو و نداشتن یک سیستم قوی و علمی نظارتی در سیستم دارویی کشور را موجب شرایطی دانست که سبب شده است داروی ایرانی به حراج گذاشته شود.

محمدزاده با بیان این که مرز دارو و سم تنها یک قدم است و نباید سم را ارزان و فراوان در دسترس افراد قرار داد، گفت: در حال حاضر نمی‌دانیم، حجم انبوه دارو که به مردم عرضه می‌کنیم تا چه حد به سلامت جامعه صدمه زده است.

مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین، با اشاره به اینکه تولید یک میلیارد و 200 میلیون دلاری دارو در کشور، سالانه 5 میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی به همراه دارد، افزود: به غیر از موارد نادر، تقریباً تمام اشکال دارویی در کشور تولید می‌شوند، هر چند در زمینه تولید داروهای بیوتکنولوژیک در کشور، تاکنون فعال عمل نکرده‌ایم، اما صنعت دارویی کشور در ردیف کشورهای نسبتاً پیشرفته قرار دارد.

وی همچنین گفت: ادعا نمی‌کنیم کیفیت داروی ایران هم سطح کشورهایی همچون آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس است، اما به طور یقین داروهای تولیدی ایرانی، بنابر اظهار نظرهای شرکت‌های تولید کننده دارو در خارج از کشور ، از بسیاری از کشورهای جهان مانند کره، دانمارک، مجارستان، یوگسلاوی و هند که داروهای آنها هم اینک در بازارهای داخلی ایران فراوان یافت می‌شود، برتر است.

با داروهای تقلبی چه کنیم؟

بحث مبارزه با داروهای قاچاق و تقلبی در کشور، از مواردی است که هر از چند گاهی با درجات مختلف قدرت و ضعف تکرار می‌شود. با این وجود با نگاهی به عملکرد وزارت بهداشت در دوره فعلی به نظر می‌رسد این مبارزه وارد مرحله‌ای جدی‌تر شده است.

در این مقاله کوتاه سعی شده است با نگاهی به بیرون از مرزها، وضعیت داروهای تقلبی در کشورهای دیگر به تصویر درآید تا شاید از این رهگذر بابی جدید بر این موضوع گشوده شود.

باید پذیرفت که تولید و توزیع داروهای تقلبی، مشکلی جهانی است. بسیاری از محموله‌های دارویی که در دنیا خرید و فروش می‌شوند تقلبی هستند. با وجود اینکه محاسبه سهم واقعی داروهای تقلبی از تجارت جهانی دارو دشوار است، اما تخمین زده می‌شود که به طور میانگین حدود 10 درصد تجارت جهانی دارو را داروهای تقلبی شکل می‌دهند.

هر چند که تمامی‌ کشورهای دنیا هر یک به نوعی با این پدیده مواجه هستند، اما کشورهای در حال توسعه لطمات بیشتری را از این بابت متحمل می‌شوند. بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت، متأسفانه حدود 25 درصد از داروهای مورد استفاده در کشورهای در حال توسعه را داروهای تقلبی تشکیل می‌دهند. در بعضی از کشورها این رقم حتی به بیش از 50درصد از سهم بازار مصرف دارو می‌رسد.

داروی تقلبی چیست؟

برای اینکه بتوانیم دید درستی نسبت به تجارت داروهای تقلبی داشته باشیم در ابتدا لازم است تعریف مناسب و یکپارچه‌ای از آن ارائه نماییم. بر همین اساس سازمان بهداشت جهانی داروهای تقلبی را اینگونه تعریف می‌کند: «داروهایی که به صورت عمدی، به لحاظ هویت و منشأ دارای برچسب اشتباه هستند.»

و یا به عبارت دیگر فراورده‌ای غیر استاندارد که با کیفیت، ایمنی و کارایی کمتر از نمونه‌های استاندارد تهیه و توزیع می‌شوند. تقلب دارویی، هم در مورد نام‌های تجاری و هم در مورد اشکال ژنریک صورت می‌گیرد.

بعضی از آنها دارای مواد موثره به صورت صحیح، اما در بسته‌بندی‌های جعلی (تقلید از بسته‌بندی یک مارک تجاری معتبر) هستند، بعضی دیگر مواد تشکیل‌دهنده اشتباه دارند و یا گاهی بدون ماده موثره و یا با مواد موثره ناکارآمد ارائه می‌شوند.

دامنه تجارت داروهای تقلبی

سازمان بهداشت جهانی در سال 1984 شروع به گردآوری اطلاعات مربوط به داروهای تقلبی نمود.

متأسفانه بسیاری از این گزارش‌ها از دقت لازم برخوردار نیستند. داده‌ها نشان می‌دهد، تعداد معدودی از کشورها، حاضر به در اختیار گذاشتن اطلاعات مربوط به موارد شناسایی شده ی داروهای تقلبی هستند.

این سکوت خود یکی از مهم ترین عوامل تشویق‌کننده تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان این فرآورده‌ها برای ادامه فعالیت است.

حتی در بریتانیا که قوانین مدون و نهادهای نظارتی مناسب در آن فعال است نیز سکوت رسانه‌ای در مورد میزان داروهای تقلبی از سوی دولت مشهود است. دلیل رسمی ‌که برای این سکوت اعلام می‌شود این است که با قطع مصرف دارو به خاطر ترس از تقلبی بودن آن،‌ خطرات بیشتری بیماران را تهدید می‌کند.

هر چند که سخنگوی انجمن صنایع دارویی بریتانیا (ABPI) دلیل اصلی این سکوت را به گونه دیگری توضیح می‌دهد. او می‌گوید: «کار دشواری است که بدون آسیب رسیدن به تجارت قانونی، یک مشکل اعلام ‌شود.» به بیان دیگر آنها معتقدند درآمد بیشتری از اختیار سکوت حاصل می‌شود!

طبیعی است که در کشورهایی که قوانین و دستگاه‌های اجرایی و نظارتی از قدرت کافی برخوردار نیستند، تجارت فرآورده‌های تقلبی گسترده‌تر است.

با این وجود با افزایش کیفیت بسته‌بندی و بهبود ظاهری محصولات تقلبی، این فرآورده‌ها به صورت گسترده‌ای در بازار دارویی کشورهای پیشرفته نیز عرضه می‌شوند.در مورد کشورهای در حال توسعه و جهان سوم نیز آمار نه‌چندان مستندی از وضعیت داروهای تقلبی در دسترس است.

به عنوان مثال: داروهای تقلبی 40 تا 50 درصد بازار دارویی نیجریه و پاکستان را به خود اختصاص داده‌اند.

گزارش‌ داروهای تقلبی در کشورهای صنعتی بیشتر مربوط به داروهای جدید و گران قیمت و داروهای موثر بر شیوه زندگی نظیر هورمون‌ها، استروئید‌ها و داروهای ضد حساسیت است.در حالی‌که در کشورهای در حال توسعه بیشتر موارد مربوط به داروهای مورد استفاده در درمان بیماری‌های خطرناک و تهدید‌کننده حیات است؛ بیماری‌هایی نظیر مالاریا، سل و ایدز.

پیامدهای مصرف داروهای غیراستاندارد و تقلبی

نتیجه مصرف مداوم داروهای غیراستاندارد می‌تواند منجر به ناکارآمدی و شکست درمان، مقاومت دارویی و در بعضی از موارد حتی مرگ شود.

برای مثال در سال 1995، 2500 نفر در کشور نیجریه در اثر دریافت واکسن مننژیت تقلبی فوت نمودند، و یا مصرف شربت استامینوفن که در داخل آن دی‌اتیلن گیکول بکار رفته بود، باعث مرگ بیش از 500 بیمار که اکثر آنها کودک بودند، در چند کشور از جمله هند، بنگلادش، هائیتی، نیجریه و آرژانتین شده است.

علاوه بر تبعات سنگین مصرف داروهای تقلبی برای بیماران، تبعات اجتماعی توزیع و عرضه این فرآورده‌ها در جامعه نیز بسیار مهم و قابل توجه است، از آن جمله می‌توان به بی‌اعتمادی کادر درمان نسبت به سلامت و کارآیی داروهای موجود در بازار دارویی و کاهش اعتماد عمومی ‌نسبت به اثربخشی و سلامت داروها و در نتیجه اثرات زیانبار اقتصادی این موضوع بر تولیدکنندگان قانونی دارو، اشاره نمود.

عوامل تشویق‌کننده تولیدکنندگان داروهای تقلبی

تولید محصولات غیراستاندارد و تقلبی، نیاز به امکانات و ابزارآلات گسترده‌ای ندارد. بیشتر تولیدکنندگان داروهای تقلبی این کار را در فضاهای کوچک و مخفی و کارگاه‌های غیر استاندارد انجام می‌دهند. تولید داروهای تقلبی، تجارتی پُرسود است.

تقاضای زیاد بازار از سویی و هزینه پایین تولید، دو عامل موثر بر تشویق افراد سودجو برای این کار است. در بسیاری از کشورها، نبود یک قانون بازدارنده مناسب و یک سیستم نظارتی دقیق و کارآمد باعث شده است که تولیدکنندگان داروهای تقلبی بدون ترس از عواقب توقیف و پیگرد قانونی به تولید این فرآورده‌ها اقدام نمایند.

برای مثال گزارشی از سوی سازمان بهداشت جهانی منشأ حدود 35 درصد از داروهای تقلبی جهان را کشور هند معرفی می‌کند و حداقل 11 ایالت در هند فاقد آزمایشگاه‌های کنترل کیفی دارو هستند.

راهکارهای شناسایی داروهای تقلبی

سازمان بهداشت جهانی به تمامی‌ کشورهای دنیا توصیه می‌کند اقدام به تنظیم قوانین مناسب و اجرای دقیق آن نمایند تا حتی‌المقدور راه برای سوءاستفاده افراد سودجو از خلأ  قانونی و نظارتی دستگاه‌های اجرایی، وجود نداشته باشد.

به علاوه هر یک از کشورهای درگیر با این معضل نیز شروع به تلاش برای کاهش عرضه داروهای تقلبی نموده‌اند. به عنوان مثال کشور نیجریه واردات دارو از 30 کشور دنیا را ممنوع کرده است و یا در پرو وزارت بهداشت فعالیت اطلاع‌رسانی را به منظور آگاه‌سازی مردم از خرید دارو از داروخانه‌های مجاز آغاز نموده است.

کشورهای صنعتی دنیا نیز راهکارهای گوناگونی را برای جلوگیری از ورود یا عرضه فرآورده‌های تقلبی تجربه نموده‌اند. بعضی از فناوری‌های مورد استفاده، ساده و قابل پیاده‌سازی در تمام کشورهای دنیا هستند از جمله روش ارزیابی رنگ‌سنجی که برای تشخیص نمونه اصل داروهای ضد مالاریا با موفقیت همراه بود و یا استفاده از هولوگرام و بارکد از دیگر راهکارهای مورد استفاده است.

سازمان غذا و داروی آمریکا نیز به کارخانه‌های داروسازی توصیه می‌کند تا از فناوری RFID (شناسایی از طریق امواج رادیویی) استفاده نمایند. اساس این فناوری بر قرار دادن یک ریز پردازنده بسیار کوچک در داخل بسته‌بندی دارویی است که بدون نیاز به باتری یا منبع انرژی درونی، اطلاعات مربوط به دارو (مانند مکان تولید و طریقه عرضه در بازار) را در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

علاوه بر تمام موارد ذکر شده، در سال 2005 ، دفتر منطقه‌ای سازمان جهانی بهداشت، در حاشیه غربی اقیانوس آرام، اولین سیستم شبکه‌ای ضد داروهای تقلبی را ایجاد نمود. این سامانه را به اختصار RAS (سامانه اعلام خطر سریع) می‌نامند.

وظیفه کشورهای عضو، پیگیری توزیع محصولات تقلبی در داخل کشور و ارائه سریع اطلاعات به شبکه RAS برای آگاهی سایر کشورها و جلوگیری از توزیع محموله‌های مشابه در آنهاست. سازمان بهداشت جهانی تصمیم دارد در آینده نزدیک سامانه‌های مشابه‌ای را در سایر مناطق نیز راه‌اندازی ‌نماید.

همانطور که گفته شد به نظر می‌رسد مسئله داروهای تقلبی و توزیع آنها پدیده‌ای جهان شمول و همه گیر است، پس عزمی‌ جهانی برای مبارزه با آن ضروری می‌باشد.

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]