عده ای تصور می کنند که اعتیاد یعنی استفاده مداوم از مواد مخدر نظیر تریاک یا هرویین وامثال اینها . ومتاسفانه با این تصور که مصرف الکل موجب اعتیاد نمی شود ،از این ماده بالقوه اعتیاد آور برای رفع اضطراب یا ایجاد شادی  استفاد ه می کنند.

آمارهای رسمی وغیر رسمی هم نشان می دهد که استفاده از الکل در مناطق مرزی از جمله شهر آستارا ،بالاتر از حد متوسط کشوری است.

در این مقاله با توجه به اهمیت موضوع اشاره ای به علایم وعوارض اعتیاد به الکل ومختصرتوضیحی درباره  ترک این عادت خواهیم داشت:

 هرنوع آسیب ناشی از الکل را در علم روانپزشکی ،ناتوانی وابسته به الکل می گویند.این آسیب یا آسیبها ممکن است جسمی (عوارض کوتاه وبلند مدت الکل مثل تهوع واستفراغ واغما تاسیروز و سرطان و..)،یا روانی(کاهش اعتماد به نفس ،ایجاد اضطراب وافسردگی به دنبال مصرف مداوم الکل)یا اجتماعی باشد(اخراج از محل کار ،دستگیری،محکومیت به حدٌ و..)

ناتوانی وابسته به الکل را بر اساس شدت درگیری به سه دسته تقسیم می کنند:

مصرف مساله ساز :نوعی از مصرف است که در عموم مشروبخواران غیر حرفه ای دیده می شود.این افراد اگرچه هنوز وابسته نشده اند ولی هر سه نوع اصلی آسیب را خواهند داشت(روانی،جسمی،اجتماعی)

مصرف خطرناک:نوعی از مصرف است که احتمال ایجاد آسیب های بعدی را بالا می برد.

مصرف زیان بخش :نوع شدید مصرف الکل که موجب آسیب های چشمگیر روانی وجسمی می شود.

 چه مقدار از الکل برای بدن مفید است؟

بعضی ازدانشمندان معتقدند که مصرف تا 168 گرم اتانول در هفته برای مردان و112 گرم اتانول در هفته برای زنان موجب آسیب های جدی نمی شود.

در پاره ای موارد حتی پزشکان مصرف الکل را برای بیماران خود تجویز می کنند.

جالب است بدانیم که بسیاری از داروهای مصرفی ما دارای الکل هستند(از جمله الگزیر ها)ودر اوایل انقلاب این سوال هم مطرح شده بود که آیا مصرف این ماده به عنوان ترکیب دارویی از نظر شرعی مجاز است یا خیر.

والبته نظر قاطبه علما بر این بود که در صورت ضرورت ،منع شرعی ندارد.

( این قبیل موارد که بیمار واقعا برای زنده ماندن نیازمند این ماده خطرناک باشد بسیار بسیار معدود ومحدود به تعداد قلیلی از بیماری های جسمی است.

بنابراین نباید منافع پزشکی را بهانه ای برای مصرف این سم مهلک قرار داد.هر چند اکثر الکلی ها برای توجیه رفتار ناپسند خود از پزشکان مایه می گذارند و معلوم نیست در روز قیامت تاوان این همه گناه را پزشکان چگونه پرداخت خواهند کرد!)

 با وجود اختلاف نظر درحداقل میزان الکلی که موجب آسیب نمی شود،مقدار خطرناک این ماده بطور دقیق تعیین شده وعبارت است از:

بیش از 400 گرم در هفته برای آقایان

بیش از 280 گرم در هفته برای خانم ها.

 یعنی مصرف الکل بیش از این مقادیر به طور قطع موجب بیماری در انسان خواهدشد.

اعتیاد خانمانسوز است. زندگی‌ها و جوامع را به مخاطره می‌اندازد و خانواده‌های بسیاری را از هم  پاشیده است

 این شاید واضح‌ترین تعریفی باشد که تا به حال در مورد اعتیاد ارائه شده که به همین خاطر به محض شنیدن نام اعتیاد ما از ترس به خود می‌لرزیم و آرزوی دور بودنش از خانواده‌ها را می‌کنیم. اما بد نیست بدانیم از لحاظ علمی چه اتفاقی در بدن رخ می‌دهد که اعتیاد خودنمایی می‌کند. شاید با دانستن آن بتوانیم از بروز آن جلوگیری کنیم.

اعتیاد چیست؟
در مورد اعتیاد سوالات بسیاری در ذهن‌ها وجود دارد و هنوز اینکه مصرف بعضی از قرص‌ها می‌توانند در بدن اعتیاد ایجاد کنند یا خیر جای سئوال دارد و محققان در مورد این موضوع که یکی از بزرگترین معضلات جوامع است در حال تحقیق هستند.

 آنچه که در طی سالیان سال کشف شده است آن است که اعتیاد تنها به مواد خاص نیست بلکه تکرار هر آنچه که ضروری نیست می‌تواند در بدن فرد تبدیل به اعتیاد شود. مانند اعتیاد به پرخوری و در پی آن چاقی، سیگار کشیدن و یا حتی استفاده از اینترنت.

اعتقاد اولیه در سالیان سال قبل در مورد مصرف الکل و مواد مخدر آن بود که استفاده از این مواد می‌تواند در بدن عادتی بوجود آورد که ترک آن سخت است. اما بعدها مشخص شد که اعتیاد بخشی از شخصیت فرد می‌شود.

 به این معنا که وقتی فرد از آن استفاد نکند دچار مشکلات روحی و جسمی می‌شود و نمی‌تواند درست عمل کند و ماده کم‌کم تبدیل به بخشی از زندگی می‌شود که زجر آور است. دقیقا مثل بیماری‌های لاعلاج.

اینکه برخی از مواد تاثیر مستقیم روی مغز می‌گذارند کاملا مشخص است و سالهاست که به اثبات رسیده است. تاثیر این مواد این طور است که مصرف کننده مدام می‌خواهد که بار دیگر آنها را امتحان کند و این مصرف مدام ادامه می‌یابد.

اعتیاد یک بیماری مغزی
ما به همان دلیل به ماده‌ای معتاد می‌شویم که از آن برای اولین بار استفاده می‌کنیم. دلیل آن مطمئنا لذتی است که از استفاده از آن برده‌ایم. بسیاری از افراد مواد مخدر را تنها یک بار تجربه کرده‌اند و دیگر به طرف آنها نرفته‌اند اما تمامی آنها احتمال معتاد شدن را با خود داشته‌اند.

آخرین تحقیقات علمی اعتیاد را یک بیماری مغزی خوانده است. هنگام مصرف مواد و یا هر کاری که لذت بسیاری در ما می‌آفریند مغرماده ای به نام "دوپامین" را از خود آزاد می‌کند. این ماده دقیقا همانی است که باعث لذت بردن ما می‌شود که هر چه مقدار مصرف ما از مواد لذت بخش بیشتر باشد این ماده بیشتر ترشح می‌شود و در نهایت هم می‌تواند "اور دوز" یا شوک ناشی از مصرف را سبب شود که بسیاری اوقات کشنده است.

تاثیر "دوپامین" در مغز است که سبب می‌شود ما به مصرف دوباره ماده کشیده شویم. حتی اگر این لذت، ورزش کردن و یا خوردن غذا باشد ممکن است احساس اشتیاق برای مصرف مجدد در ما بوجود آید.

ترشح بیش از حد "دوپامین" اختلالی در مغز بوجود می‌آورد که برای رفع آن مغز مجبور به تحرک بیشتر است که به همین خاطر موادی را بیش از حد ترشح می‌کند که حالات مختلف رفتاری عجیب و حتی افسردگی در فرد مصرف کننده بوجود می‌‌آورند.

در طول زمان و مصرف بیش از حد، مغز دیگر به اندازه قبل "دوپامین" را ترشح نمی‌کند و به همین خاطر لذت مصرف پائین می‌آید. وقتی مصرف بیشتر شود کم‌کم ماده کنترل مغز را به دست می‌گیرد و آنگاه است که دیگر رفتارهای فرد کاملا غیر عادی می‌شود.

علائم اعتیاد:

علائم فیزیکی: فرد معتاد قبل یا بعد از مصرف به شدت عرق می‌کند. دستانش می‌لرزد و اختلال در خواب پیدا می‌کند. بسیاری از معتادان حالات اضطراب شدید را تجربه می‌کنند و تا زمانی که ماده را مصرف نکنند در همین حال باقی می‌مانند.

علائم رفتاری: بسیاری از معتادان تجربه‌های بسیاری برای ترک مواد داشته‌اند. مصرف مواد کم‌کم سبب می‌شود فرد نسبت به گذشته‌اش وقت بیشتری را برای مصرف مواد بگذارد. هیچکدام از لذاتی که قبل از اعتیاد در فرد وجود داشته دیگر جذابیتی ندارند و فرد با اینکه می‌داند مصرف مواد به شدت به او ضرر خواهد زد باز هم به مصرف آن ادامه می‌دهد.

نظریه‌های جدید:

اعتیاد از چندین منظر مورد بررسی قرار گرفته است و برخی محققان معتقدند که زمینه معتاد شدن در افراد متفاوت است و به طور مثال ژنتیک و فشارهای روحی از جمله اضطراب و استرس تمایل به اعتیاد را بیشتر می‌کند.

کسی که دچار افسردگی است ممکن است برای از بین بردن احساس بدی که نسبت به خودش داد به مصرف بی رویه مواد الکی یا مخدر رو آورد و به سرعت به آنها معتاد شود.

چند ماده مخدری که بیشترین آمار مصرف را دارند از قرار زیرند:

1- متامفتامین: استفاده از این ماده رفتارهای بسیار عجیبی را در پی خواهد داشت. اثر این ماده روی مغز تا حدی است که فرد پس از مدت زیاد مصرف حتی ممکن است 50 درصد سلولهای زنده مغزش را کم کار کند . این ماده از سال 2001 در بازارها دیده شده است.

2-  داروهای مسکن. مصرف داروهای ضد درد که حاوی مخدر است رشد بی رویه مصرف در کشورهای اورپایی و آمریکایی را داشته است که اعتیاد به آنها بسیار بالاست.

3- هروئین: سال 2005 حدود 2.4 درصد مردم آمریکا ادعا کردند که حتی یک بار هم که شده مصرف هروئین را تجربه کرده‌اند. ترک هروئین بسیار درد آور است و باید به طور مرتب مصرف شود. مرگ برای معتادان به این ماده بسیار زیاد است.

4- الکل: اشکالاتی که اعتیاد به الکل در افراد به وجود می آورد از هروئین هم بیشتر است و اثرات مخرب روی مغز بر اثر این ماده چنان زیاد است که به مرور فرد کاملا اختیارش از دست می‌دهد.

5- این فقط مواد نیستند که در فرد اعتیاد به وجود می آوردند. امروزه اعتیاد به خوردن غذا 2 درصد مردم آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است و بسیاری از افراد در کشورهای غربی به قمار بازی کردن اعتیاد پیدا کرده‌اند.

مبارزه با اعتیاد:
 محققان با در نظر گرفتن عوامل ژنتیکی در افراد در تلاشند تا احتمال اعتیاد را پائین بیاوردند. گرچه هنوز گفته نشده است که برای اعتیاد یک ژن مخصوص وجود دارد اما آنچه اثبات شده آن است که کار چند ژن با یکدیگر در بدن افراد می‌تواند احتمال اعتیاد را بالا ببرد.

"متادون" سالهاست که برای درمان اعتیاد به هروئین استفاده می‌شود  و می‌تواند حالات روحی و جسمی معتاد به هروئین را کم کم التیام بخشد.

"نالمفن" در حال آزمایش روی افراد معتاد به الکل است اما آنچه ثابت شده آن است که روی افراد معتاد به قمار بازی اثر مثبت گذاشته است.

فاکتور دیگری که امروزه در نظر گرفته می‌شود حالت روحی افراد است. اگر احساس افسردگی و حالات بد روحی کم شود ، تعداد افراد مبتلا به اعتیاد هم کم خواهد شد.

بنابراین کار کردن روی افرادی که مستعد افسردگی و یا دچار آن هستند می‌تواند از اعتیاد آنها جلوگیری کند.

منبع: همشهری آنلاین

متاسفانه آسیب ها و پیامدهای ناشی از مصرف سیگار ، بسیار جدی و بعضاً جبران ناپذیر هستند و اغلب سیگاری ها با اینکه از مضرات سیگار با خبرند ، ولی از روی عادت و به بهانه کسب آرامش و رفع خستگی ، اقدام به مصرف این ماده خطرناک می کنند و سلامت جسم و جان خود را به خطر می اندازند...
امروزه علی رغم هشدارهای پیاپی مجامع پزشکی و فرهنگی ، مصرف سیگاربه طور روز افزون در جامعه بالا می رود .
متاسفانه آسیب ها و پیامدهای ناشی از مصرف سیگار ، بسیار جدی و بعضاً جبران ناپذیر هستند و اغلب سیگاری ها با اینکه از مضرات سیگار با خبرند ، ولی از روی عادت و به بهانه کسب آرامش و رفع خستگی ، اقدام به مصرف این ماده خطرناک می کنند و سلامت جسم و جان خود را به خطر می اندازند . میزان مصرف افراد سیگاری ، با ایجاد تشدید مسائل روانی افزایش می یابد و گاه به حدی می رسد که جای خواب و خوراک را نیز می گیرد.
دوری از خانواده ، بیکاری ، محرکهای روانی ، اصرار دوستان و خویشان و حتی علاقه شخصی ، کسب لذت و تقلید و خودنمایی ، از عوامل موثر در روی آوری به سیگار است . استعمال سیگار در نوجوانان ، بیشتر جنبه خود نمایی دارد و آرام آرام برای کسب لذت صورت می گیرد .
آغاز مصرف سیگار در سنین جوانی و میانسالی ممکن است تاثیر چندانی بر خلقیات فرد نداشته باشد ؛ ولی تجربه استعمال سیگار تا قبل از بیست سالگی یعنی در بحرانی ترین سنین نوجوانی ، به این سبب که دوران شخصیت سازی نوجوان است و هر تجربه ای را تا آخر عمر فرا راه خود قرار می دهد ، بسیار خطرناک است .
یکی از دلایل اصلی روی آوری نوجوانان به سیگار، کنجکاوی در امتحان کردن آن است که اغلب ازطریق دوستان و همسالان تبلیغ می شود و آرام آرام برای ادامه این تجربه ، بهانه های دیگری نیز فراهم می شود . برخی از نوجوانان برای مخالفت با خانواده و رفع حقارتها به این کار دست می زنند و می خواهند از این طریق اعتماد به نفس بیشتری کسب کنند . رقابت با گروه همسالان از طریق خود نمایی ، بزرگترین دلیل شایع برای آغاز کشیدن سیگار است .
بسیاری از پسران نوجوان سیگاری ، عقیده دارند که با هر پکی که به سیگارمی زنند ، احساس مردانگی می کنند و این شیوه به زودی جزئی از شخصیت آنها می شود . تقلید از پدر و مادر و اطرافیان نیز تاثیر زیادی در سیگاری شدن نوجوان دارد .
اضطراب ، تنش ، محرکهای شدید روانی و ناراحتی های خانوادگی عوامل عمده زمینه ساز برای روی آوردن به سیگار هستند .
مسأله تاسف بار این است که نوجوان سیگاری که ازطریق سیگار به آرامش کاذب دست می یابد و با پنهان کردن مشکل خود از خانواده هر روز بیش از پیش به دوستان هم دردش روی می آورد ، بهترین طعمه عاملان پخش مواد مخدر نیز خواهد شد. در این میان خانواده ها بیش از دیگر گروههای اجتماعی در پیشگیری از سیگاری شدن نوجوانان نقش دارند .

? نقش خانواده در مراقبت از نوجوانان
دوره نوجوانی ، دوره ای حساس و شگرف و حد فاصل کودکی و جوانی است . خانواده های هوشیار باید با آگاهی از شرایط ویژه این دوره ، همواره مراقب فرزندان نوجوان خود باشند . موقعیت حساسشان را درک کنند و هرچه بیشتر آنها را در پناه خود بگیرند .
وقتی که مشکلات نوجوان در محیط خانه و در جمع صمیمی خانواده بدون ترس از تنبیه و شماتت مطرح شود ، و از طریق راه حلهای منطقی والدین رفع گردد ، دیگر نیازی به حضور و دخالت دوستان و همسالان نیست . نقش تربیتی خانه و خانواده به عنوان محیطی که فرزندان بیشترین وقت خود را در آن می گذرانند تا جایی مهم است که به جرأت می توان گفت ، منشاء تمام موفقیتها و شکستها را باید در شیوه تربیتی خانواده ها جستجو کرد .
والدین باید هوشیار باشند و ارتباطات ، رفتار و آمد و شدهای نوجوان خویش را تحت نظر بگیرند ، و اگر احساس کردند بلای مهلک سیگار ، گریبان فرزندانشان را گرفته با سعه صدر و بدون فوت وقت این نطفه شوم را خفه کنند .
آموزش قبل از سن ?? سالگی ، تلاش برای کاستن فشارهای روانی ، تشویق و تقویت به موقع موفقیتها ، فراهم کردن تفریحات سالم و سازنده و درونی کردن ارزشها در پیشگری از روی آوردن نوجوان به سیگار تاثیر زیادی دارد.

منبع: روزنامه هموطن سلام

آمار موجود از اوایل قرن نوزدهم نشان می دهد که کشیدن سیگار میان اقشار تحصیل کرده و مرفه بین سنین 35 تا 64 مرسوم بوده است اما امروزه کشیدن سیگار میان نوجوانان (18- 24 ساله) بخصوص آنها که از رفاه کامل برقرار نیستند رایج می باشد. همچنین رشد مصرف سیگار از دهه 1990 به بیش از 50 درصد رسیده است که عامل اصلی آن را تبلیغات می دانند. در ادامه مطلب قبل در این قسمت به گوشه ای از خطرات کشیدن سیگار اشاره می شود.

خطرات کشیدن سیگار برای سلامتی فرد
آزمایشها و شواهد پزشکی نشان داده است که تمامی محدوده هایی که در برخورد با دود سیگار در بدن قرار دارند مانند لب، دهان، گلو، حنجره، مری، ریه و ... در خطر ابتلا به سرطان می باشند. همچنین ارتباط بسیار نزدیکی میان کشیدن سیگار و سرطان لوزالمعده نیز وجود دارد. از دیگر خطرات مشخص شده که به سیگار مربوط می باشد انواع غیر سرطانی بیماری های ریوی و قلبی می باشند.

نکته بسیار مهم آن است که کشیدن مداوم تنها یک یا دو سیگار در طول روز احتمال مبتلا شدن به سرطان را در مقایسه با یک فرد عادی که سیگار نمیکشد تا دو برابر بیشتر می کند. بدتر از آن اینکه کشیدن سه یا چهار سیگار در روز بصورت مداوم احتمال ابتلا به سرطان را به هشت برابر یک فرد عادی افزایش می دهد.

نگاه داشتن سیگار روی لب باعث تشدید خطرات آن می شود. بخصوص هنگامی که دود سیگار در بزاق دهان حل می شود و شما آنرا می بلعید، سموم و مواد سرطان زا با تمامی قسمت های جهاز هاضمه برخورد خواهد داشت.

تفاوت سیگار معمولی و برگ 
علاوه بر ابعاد که معمولا" سیگارهای برگ بزرگتر هستند نوع و میزان تنباکویی که در آنها بکار رفته نیز متفاوت می باشد. سیگارهای معمولی که معمولا" سایز واحدی دارند کمتر از یک گرم تنباکو را در خود دارند. در حالی که سیگار های برگ با توجه به ابعادشان می توانند بین 5 تا 17 گرم تنباکو را در خود داشته باشند. کشیدن سیگار های برگ بزرگ ممکن است تا یک ساعت هم بطول انجامد اما سیگار های معمولی حدود 10 دقیقه بیشتر عمر ندارند.

اینکه کدام نوع از سیگارها خطر بیشتری دارد به میزان مصرف و استنشاق دود و همچنین مقدار کشیدن دود به داخل ریه بستگی دارد. چرا که سموم و مواد سرطان زایی که در هر دو وجود دارند تقریبا" مشابه می باشد.

اغلب افرادی که به سیگار معمولی اعتیاد دارند، هر روز و به مقدار زیاد آنرا مصرف می کنند در حالی که آمار نشان می دهد افرادی که سیگار برگ می کشند بصورت گاه و بیگاه آنرا مصرف کرده و نیز کمتر از افراد معتاد به سیگار معمولی دود آنرا به درون ریه خود می کشانند بنابراین معمولا" افرادی که سیگار برگ می کشند در معرض خطر کمتری هستند. در هر صورت چه دود سیگار را به درون ریه خود بکشانیم چه نه، لب، زبان، دهان، گلو و حنجره در معرض خطر سرطان خواهند بود.

خطر استنشاق دود سیگار در محیط برای افراد غیر سیگاری
دود سیگاری که در محیط وجود دارد به Environmental tobacco smoke یا ETS معرف است. ETS ناشی از سیگار معمولی یا برگ همانند دود سیگاری که به دهان وارد می شود شامل همان سموم و مواد سرطان زا می باشد. تنها نکته آن است که سیگار برگ به علت دارا بودن میزان تنباکوی بیشتر ETS بیشتری طولید می کند.

با این حال میان ETS این دو نوع سیگار تفاوت هایی وجود دارد که به نحوه ساخت آنها بر می گردد. در قسمتی از پروسه ساخت سیگار برگ مرحله تخمیر وجود دارد که در این پروسه مواد سرطان زای تولید شده بگونه ای در می آیند که با روشن شدن سیگار برگ به راحتی می سوزند و بصورت گاز آزاد می شوند. اما در سیگارهای معمولی بخصوص آنهایی که لفاف کاغذی نا مرغوب دارند سوختن نا مناسب کاغذ باعث می شود که تنباکو بصورت ناقص بسوزد و این مواد خطرناک کمتر آزاد شوند. بنابراین در کل می توان گفت که ETS حاصل از سیگار برگ خطر بیشتری دارد.

نیکوتین
نیکوتین عاملی است که در تنباکو موجود است و نماینده خطر بسیار بزرگ سیگار یعنی اعتیاد می باشد. سیگارهای معمولی حدود 9 میلی گرم و سیگارهای برگ بین 100 تا 400 میلی گرم نیکوتین در بر دارند. نیکوتین به محض آنکه به داخل ریه کشیده شود جذب می شود و اثر اعتیاد آور خود را باعث می شود علت آنکه افراد کمتر به سیگار برگ معتاد هستند آن است که آنها دود سیگار را به داخل ریه خود نمی کشند. اما نیکوتینی که در دهان می ماند بیشتر حالت یک سم خطر دارد تا یک ماده اعتیاد آور.

منبع: www.senmerv.com