پارو کردن برفک دهان
شاید آشناترین خاطره ی ما از برفک، بچه‌های خوشگل و کوچولویی باشند که دهانشان سفید سفید شده و هر از چند گاهی به آن ماده ی بنفش رنگی می زنند تا آن را درمان کنند. بچه‌های دچار برفک، کمی بی قرار و عصبی هستند و هر از چند گاهی بداخلاق می شوند، اما حال عمومی آنها معمولا خوب است و خیلی بد حال نیستند. به عبارتی برفک یک بیماری سبک محسوب می شود، مگر آنکه کسی که به آن دچار شده است، مبتلا به نوعی بیماری زمینه‌ای باشد و نتواند آن را به خوبی تحمل کند.
برفک دهان به دلیل فعالیت بیش از حد قارچی به نام "کاندیدا آلبیکانس"( Candida Albicans) اتفاق می افتد. همه ی افراد به صورت طبیعی مقداری از این قارچ را به عنوان موجود همزیست با بدن، در دهان، پوست و دستگاه گوارش خود دارند. شما این مقدار از قارچ طبیعی بدن را نه می بینید و نه احساس خواهید کرد، زیرا این قارچ در مقدار کم خود مشکلی ایجاد نمی کند و شما علامتی از وجود آن نخواهید دید و بدن مقدار آن را مرتب کنترل می کند. اما اگر به دلیلی مثل بیماری‌ها یا داروها کاندیدا (قارچ) رشد بیش از حد پیدا کند، بیماری برفک دهانی در دهان و یا اگر در ناحیه ی تناسلی خانم‌ها اتفاق بیفتد، قارچ واژینال ایجاد می شود.
هر چند برفک دهان ممکن است همه ی افراد را درگیر کند، اما بیشتر افرادی که دچار این بیماری می شوند نوزادان و بچه‌های کوچک ، سالمندان و به خصوص کسانی هستند که سیستم ایمنی بدنی آنها به خوبی کامل نشده است.
برفک دهان چه شکلی است؟
شکل رایج این بیماری به صورت لکه‌های سفید با قوامی شبیه به خامه است که ممکن است روی زبان، داخل گونه‌ها و بعضی وقت‌ها در سقف دهان ایجاد شود. لثه‌ها و لوزه‌ها هم ممکن است، درگیر شوند. شکل ضایعه‌های قارچی مثل تکه‌های پنیر است و اگر بخواهیم آنها را از روی مخاط پاک کنیم، دردناک می شوند و ممکن است ناحیه ی زیر آن خونریزی کند. قارچ‌ها ممکن است خیلی سریع پیشرفت کنند، اما تا مدت طولانی باقی بمانند و از بین نروند.
بعضی از اوقات، برفک دهان پیشرفت زیادی می کند و حتی تا ناحیه ی مری و معده هم پیش می رود. اگر برفک تا ناحیه ی مری پیشرفت کند، ممکن است در هنگام بلع احساس درد ایجاد کند. از طرفی اگر بیمار لقمه‌ای ببلعد، احساسی شبیه به این پیدا خواهد کرد که لقمه در گلو یا جایی در سینه‌اش گیر افتاده است.
در نوزادان، معمولا برفک در چند هفته ی اول تولد اتفاق می افتد. علاوه بر ضایعاتی که در دهان بروز می کنند نوزاد ممکن است، بی قرار باشد و نتواند به خوبی شیر بخورد. نکته ی مهم در برفک نوزادان این است که این کوچولوها هنگام شیر خوردن، برفک را از دهان خود به پستان مادر هم منتقل می کنند.
مادرانی که به دنبال برفک دهان نوزادان، دچار قارچ نوک پستان شوند، این علامت‌ها را تجربه می کنند:
- نوک پستان‌ها به طور غیر طبیعی قرمز و حساس و پوست آن ظریف و براق خواهد شد.
- پستان‌ها در هنگام شیردادن دردناک هستند و حتی در زمانی که نوزاد، شیر نمی‌خورد، نیز نوک پستان مادر دردناک است.
- ممکن است دردهای عمیقی در پستان‌ها احساس شود.
علاج واقعه قبل از وقوع
این کارها به پیشگیری از ایجاد برفک کمک می کند:
- مرتب ماست بخورید.
-اگر باردار هستید و دچار قارچ واژینال شده‌اید، هر چه سریع تر آن را درمان کنید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید.
- هر 6 تا 12 ماه یک بار، به دندان پزشک تان سری بزنید، به خصوص اگر دیابت دارید، یا از دندان مصنوعی استفاده می کنید. مسواک و نخ دندان مرتب را فراموش نکنید.
- به نظر می آید سیر، خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچ دارد. برای جلوگیری از ابتلا به قارچ، به طور مرتب سیر مصرف کنید. اگر مزه ی سیر را دوست ندارید، می توانید قرص سیر را جایگزین آن کنید.
اگر برفک به سراغتان آمد...
اجرای این روش‌ها به بهبود وضع شما کمک می کند. در هر حال مشورت با پزشک را نیز فراموش نکنید:
- بهداشت دهان را رعایت کنید:
دندان‌پزشکان لااقل روزی دو بار مسواک و روزی یک بار نخ دندان را توصیه می کنند. بهداشت دهانتان را به خوبی رعایت کنید و اگر مشکلات جسمی و حرکتی دارید، از مسواک‌های برقی کمک بگیرید. استفاده از دهان شویه‌های ضد باکتری را محدود کنید، چون استفاده ی طولانی مدت از آن تعادل میکروبی دهان شما را به هم می زند.
- آب نمک گرم استفاده کنید:
اگر دچار برفک شده‌اید، دهانتان را به کمک دهان شویه ی آب نمک (نصف قاشق چای خوری نمک در یک لیوان آب گرم) یا دهان شویه ی جوش شیرین (یک قاشق چای خوری جوش شیرین در آب گرم) شست‌وشو دهید. دهان شویه را نبلعید.
- اگر نوزاد شما دچار برفک شده است، احتمالا نوک پستان شما هم درگیر شده است. ضمن درمان دارویی، بین پستان و لباس زیر خود یک لایه دستمال پارچه‌ای یا کاغذی تمیز قرار دهید تا قارچ از بدن شما به لباس‌ها‌یتان انتقال پیدا نکند.
چاره ی کار کجاست؟
بهترین کار این است که از انتقال و انتشار سریع قارچ جلوگیری کنیم. برای درمان قارچ در هر گروه سنی، راه حل خاصی لازم است:
- برفک در بچه‌ها:
اگر برفک مختصر باشد، شاید به هیچ گونه درمانی احتیاج نباشد. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل طبیعی باکتری‌های بدن را به هم می ریزند و ممکن است، زمینه را برای ایجاد برفک دردهان بچه‌ها فراهم کنند. برای جلوگیری یا بهبود برفک در این حالت، در دوران مصرف آنتی بیوتیک به بچه‌ها ماست بدهید. ماست به حفظ تعادل باکتری‌های بدن کمک می کند.
- برفک دهان نوزادان و مادران شیرده:
اگر نوزادی که به آن شیر می دهید دچار برفک دهان شده، باید هم شما و هم نوزادتان درمان شوید. در غیر این صورت بیماری را مرتب به هم منتقل می کنید. پزشک معمولا یک ضد قارچ ملایم برای درمان کودک و یک ضد قارچ معمول برای سینه ی شما تجویز خواهد کرد. اگر نوزاد شما از پستانک یا شیشه ی شیر استفاده می کند آنها را مرتب بشویید و بجوشانید تا زمانی که برفک برطرف شود.
- برفک در بزرگسالان:
اگر بیماری عمومی ندارید و دچار برفک شده‌اید، ماست بخورید تا عدم تعادل میکروب‌های بدن‌تان برطرف شود. اگر شرایط بهتر نشد، برای دریافت دارو به پزشک مراجعه کنید.
