آستیگماتیسم چیست؟

براى خیلى از افراد که به اپتومتریست یا چشم پزشک مراجعه کرده اند و بعد از معاینه به آنها گفته شده که چشمشان آستیگمات است، این سؤال پیش مى آید که «آستیگماتیسم» چیست؟

در قـُدامى ترین قسمت چشم، بافت شفاف و نیمکره شکلى وجود دارد که به آن قرنیه مى گویند که نور هنگام عبور از آن دچار انکسار می گردد و وارد چشم مى شود. اگر قرنیه از حالت کروى خود خارج شود، به این حالت آستیگماتیسم مى گویند (همانند توپ فوتبالى که از دو سو کمى فشرده شود)، در نتیجه نورى که از یک قرنیه آستیگمات مى گذرد، به طرز صحیح روى شبکیه کانونى نمی شود و تصاویر تار دیده مى شوند. آستیگماتیسم بیمارى نیست، بلکه نوع خاصى از عیب هاى انکسارى محسوب می شود که بسیار شایع نیز هست.

علت ایجاد آستیگماتیسم چیست؟

فشار پلک روى قرنیه مى تواند منجر به آستیگماتیسم مختصرى شود، ولى در اغلب موارد آستیگماتیسم ریشه ارثى دارد. علاوه بر آن ضربات و صدمات وارده بر قرنیه، نیز مى توانند منجر به آستیگماتیسم به ویژه از نوع نامنظم آن شوند.

علائم آستیگماتیسم چیستند؟

افراد داراى نمره هاى بالاى آستیگماتیسم اغلب از تارى دید و تغییر شکل یافتگى تصویر اشیا شکایت دارند. آنهایى که مبتلا به درجات خفیف هستند، اغلب مشکل بینایى ندارند ولى ممکن است از خستگى و احساس ناراحتى در چشم ها و سردرد شکایت داشته باشند.

آیا اگر چشم هاى ما آستیگمات است، باید حتماً عینک بزنیم؟

در درجات متوسط و بالا، براى دستیابى به دید بهتر و راحت تر، لازم است فرد عینک بزند؛ ولى در نمرات کم، در صورت ناراحتى فرد یا براساس نیازهاى شغلى اقدام به تجویز عینک مى شود.

غیر از عینک، آیا راه دیگرى براى اصلاح آستیگماتیسم وجود دارد؟

در صورت عدم تمایل فرد به استفاده از عینک، وى مى تواند از کنتاکت لنز استفاده کند. جدیداً روش هاى جراحى انکسارى نیز کاربرد پیدا کرده اند.

آیا مقدار آستیگماتیسم به مرور تغییر مى کند؟

مقدار آستیگماتیسم و محور آن ممکن است به آهستگى تغییر کند. معاینات مکرر و منظم به شما کمک مى کند که در همه حال از یک بینایى کامل و دقیق برخوردار باشید.

فرید کیا (اپتومتریست)

با رایحه درمانى به استقبال نوروز برویم

استفاده از عطر و عصاره گل هاى خوش بو، ریشه در تاریخ اقوام و فرهنگ هاى باستانى دارد. در طول تاریخ، همواره تمدن هاى بزرگ و حتى جامعه هاى کوچک و قبایل بدوى از رایحه گل ها و گیاهان معطر و سایر مواد خوشبو در طبیعت به منظور حفظ سلامت و تقویت و تأمین قواى جسمانى و روحى خود و همچنین براى تسلط و نفوذ در انسان ها و نیروهاى طبیعت، در درمان هاى طبیعى استفاده مى کرده اند.

در مصر باستان از عصاره گیاهان معطر مانند گل سرخ، برگ درخت سدر، سرو کوهى، صمغ چوب صندل و کـُندُر و مواد معطر دیگرى مانند مشک عنبر، عود و ... براى مصارف آرایشى، حفظ بهداشت و سلامت عاطفى بهره مى گرفته اند. این مواد در آیین هاى مذهبى و مومیایى کردن اجساد مردگان نیز کاربرد داشته است. در هند باستان نیز گیاهان معطر در زندگى روزمره و در آیین ها و مراسم مذهبى جهت ارتقاى مدارج روحانى کاربرد داشته و از عطر گل هاى سرخ و یاسمن، و بخور صندل در معابد و مکان هاى مقدس استفاده مى شده است.

در دیگر کشورهاى باستانى مانند یونان و روم نیز استفاده از رایحه هاى طبیعى کاربرد فراوان داشته است. در این کشورها علاوه بر مصارف آرایشى و بهداشتى، از روغن هاى گیاهى براى معطر نمودن بدن، همچنین براى ماساژ درمانى و حمام ها و بخورهاى آرامش بخش جهت تقویت و حفظ انرژى و دستیابى به سلامت جسمانى و عاطفى بهره مى گرفته اند. در ایران باستان نیز علاوه بر موارد گفته شده، از انواع مواد معطر در مراسم آیینى - مذهبى و در عبادتگاه ها استفاده مى کرده اند.

برخى از انسان شناسان معتقدند که ظهور فرهنگ هاى باستانى را مى توان با تولد انواع آیین ها مرتبط دانست و جالب آن که استفاده از انواع رایحه هاى خوشبو نیز همزمان با پیدایش آیین ها متداول گردیده است. در مراسم و مناسک آیینى که براى پرستش خداوند یا برگزارى جشن هاى شکرگزارى و نیز شفاى بیماران برگزار مى شده است، سوزاندن مواد معطر بخشى از آیین ها بوده، که چنین کارى براساس این باور شکل گرفته که رایحه هاى معطر پخش شده در فضا، باعث تلطیف هوا، کسب انرژى هاى مثبت، و از بین رفتن انرژى هاى منفى و عوامل بیمارى زا مى گردد و حالتى از آرامش و خلسه روحانى و معنوى را در افراد به وجود مى آورد. به علت همین اثرات آرام بخش، رفته رفته زمینه هاى استفاده از مواد معطر در اجتماعات و خانواده ها همگانى شده است.

چگونگى اثربخشى رایحه ها بر سیستم هاى بدن

رایحه ها (عطر گل ها و سایر مواد طبیعى معطر)، گیرنده هاى عصبى بویایى را تحریک مى کنند و پیام هاى دریافت شده توسط این گیرنده ها (احساس بوى خوش) به منطقه «لیمبیک» در مغز مى رسد. در این منطقه پیام هاى بویایى درک و کدبندى شده و در حافظه مربوط به هر بو ذخیره مى شود و بر رفتار جسمانى و عاطفى ما اثر مى گذارد.

تأثیر بو بر سیستم هاى هورمونى و دفاعى

«بوها» مى توانند بر روند ساخته شدن هورمون ها، گرایش هاى شخصى، حرارت بدن، سطح هورمون ها، ساخته شدن انسولین، سوخت و ساز بدن، سطح هورمون استرس، هورمون هاى جنسى، سیستم دفاعى بدن، افکار و واکنش هاى آگاهانه اثر بگذارند. بوها با تحریک مغز، در ترشح انتقال دهنده هاى عصبى «نوروترنسمیترها*» باعث حالات روانى خاصى مى گردند. استفاده از مواد معطر در انسان احساس سلامت، سرخوشى و حالت خوشنودى و خرسندى به وجود مى آورد. این مواد مى توانند استرس و درد را کاهش دهند و باعث تعادل عاطفى شوند.

مواد خوشبو علاوه بر تحریک پیاز بویایى، به درون ریه ها رفته و به مولکول هاى اکسیژن مى چسبند و به تبع آن به درون خون راه یافته و باعث خود بهبودى و خود درمانى اعضا و بافت هاى بدن مى شوند.

علاوه بر اینها رایحه هاى معطر از طریق ماساژهاى موضعى پوستى به درون مایع بین سلولى زیرپوست نفوذ مى کنند و از این طریق وارد جریان خون می شوند؛ به اعضاى مختلف و سیستم هاى لنفاوى بدن مى رسند و بر سیستم دفاعى تأثیر مى گذارند.

امروزه روان شناسان، در درمان بیمارى هاى روانى، استفاده از روغن هاى گیاهى معطر را به شکل هاى مختلف توصیه مى کنند؛ حتى در درمانگاه ها و بیمارستان ها مواد خوشبو کننده فضا را به صورت اسپرى در هوا مى پاشند تا باعث آرامش و آسایش روانى بیماران شود.

رایحه درمانى، به طور طبیعى، انرژى هاى درمانى و شفادهنده بدن را به فعالیت واداشته و باعث سلامت جسمى و فکرى مى شود و از این طریق به کارایى بهتر و بیشتر ذهن و سیستم دفاعى کمک کرده و موجب بهبود کیفیت زندگى مى شود.

*NEUROTRANSMITTER : واسطه هاى الکتروشیمیایى میان سلول هاى عصبى

دکتر معصومه رفیقى مرند – روان شناس بالینى وپژوهشگر

آیا ماهی های قرمز خطرناکند

چندی پیش انتشار خبری مبنی بر این که ماهی های قرمز ناقل بیماری «سالمونلا» هستند، منجر به نگرانی بسیاری از هموطنان ما شد. در تشریح این موضوع مهم «داود امان اللهی» مدیر آموزشی روابط عمومی اداره کل دامپزشکی تهران چنین گفت: از آنجا که انجمن حمایت از حیوانات، جهت کاهش بیماری های مشترک انسان و حیوان درصدد پیگیری سیستمی هستند که پرورش و عرضه ماهی ها را به صورت بهداشتی انجام دهند، سازمان دامپزشکی طی نامه ای به سازمان میادین و تره بار خواستار عدم عرضه ماهی های زینتی شد، چرا که هر ساله در ایام نوروز دست فروشان اقدام به عرضه ماهی های زینتی می کنند که به دلیل رعایت نکردن شرایط بهداشتی موجب برخی مخاطرات و بیماری های مشترک بین انسان و ماهی می شوند. در واقع قصد ما پیشگیری و سامان دهی به چنین موردی بود و نگرانی وجود ندارد.

بنا بر اظهارات وی، در بسیاری از موارد ماهی های قرمز به صورت های غیربهداشتی تهیه و در محل هایی عرضه می شوند که با گوشت و مرغ در تماس هستند؛ در نتیجه می توانند آنها را نیز آلوده کنند و حتی آبی که این ماهی های آلوده در آن قرار می گیرند خطرناک بوده و در صورت تماس با میوه و غذا و... آنها را نیز آلوده می کنند که از این میکروب های فرصت طلب می توان «سالمونلا» را نام برد که 2500 زیرگونه آن منجر به عفونت دستگاه گوارشی انسان می شوند. این گونه های سالمونلا که در خانواده آنترو باکتریاسه قرار دارند منجر به آلودگی های گوارشی می شوند که بیشتر از طریق میوه و سبزی، گوشت پرندگان، گوشت قرمز و آب آلوده قابل انتقال هستند که در صورت ایجاد بیماری، فرد علائمی چون اسهال خونی، استفراغ، تب شدید، درد بدن، تضعیف سیستم ایمنی بدن و... را از خود بروز می دهد.

اکنون با توجه به اهمیت این قضیه، مدیر آموزش روابط عمومی سازمان کل دامپزشکی تهران اعلام کرد به منظور پیشگیری از این بیماری و دیگر بیماری های مشترک بین انسان و حیوان، به ویژه در ایام نوروز که تماس مردم با ماهی های قرمز زیاد است، بهتر است افراد ماهی ها را با توری تهیه کنند و حتی الامکان از دست زدن به آنها خودداری نمایند و آب پارچ این ماهی ها را داخل فاضلاب هایی رها کنند که در تماس با مواد غذایی نیست. همچنین فروشنده ها سعی کنند هنگام عرضه ماهی ها نهایت دقت را داشته باشند و نکات بهداشتی را در این زمینه رعایت کنند.

افسانه بهرامی

خوب بخوابید

برخوردارى از یک خواب آرام و کافى نقش فوق العاده اى در ایجاد آرامش و انرژى و رهایى از خستگى هاى روزانه ایفا مى کند ولى متأسفانه بیش از 40 درصد مردم جهان از این نعمت بی بهره اند. بى خوابى مشکلى شایع در همه سنین است که بیش از همه زنان را هدف قرار داده است.

«خواب» جزء لاینفک یک زندگى سالم است؛ همان طور که داشتن رژیم غذایى نامناسب باعث بروز انواع بیمارى ها مى شود کم خوابى نیز در طولانى مدت سیستم ایمنى را ضعیف مى کند، از میزان ترشح هورمون رشد مى کاهد و تولید گلبول قرمز توسط مغز استخوان را افزایش مى دهد.بى خوابى انواع مختلفى دارد و به سه گروه عمده تقسیم مى شود: بى خوابى اولیه، مرکزى و ثانویه.

بى خوابى اولیه به مواردى اطلاق مى شود که فرد در آن با دشوارى به خواب مى رود و پس از یک خواب عمیق، بیدار و ناخواب مى شود.

بی خوابیمرکزى نوعى بى خوابى است که در اثر بیدار شدن هاى متوالى در حین خواب به سراغ فرد مى آید.

بى خوابى ثانویه نیز که در نتیجه بیدارشدن هاى پى در پى حاصل مى شود نوعى بیدارى زودرس شبانه است که در بسیارى موارد زندگى معمولى فرد را دچار اختلال مى کند.

بى خوابى اولیه که مبتلایان فراوانى نیز دارد اغلب به دلایل روانى و محیطى بروز مى کند. استرس ، افسردگى  و دلواپسى همگى در بروز این نوع بى خوابى مؤثر هستند. اغلب این بیماران به دلیل افکار و توهماتى که در ذهن خود دارند به سختى به خواب مى روند و معمولاً نیز به سختى مى توانند به ادامه استراحت بپردازند. آنچه باعث بروز بى خوابى ثانویه مى شود بروز انواع بیمارى هاى متفاوت است و در حقیقت مى توان گفت در این موارد، بى خوابى نوعى علامت است که باید جدى گرفته شود. آپنه شبانه (توقف تنفس در حین خواب)، نارسایى کلیوى، اختلالات گوارشى، یائسگى، کم کارى یا پرکارى غده تیروئید، بزرگ شدن پروستات، آنژین صدرى و افسردگى بیمارى هایى هستند که بى خوابى شایع ترین علامت آن ها به شمار مى رود.

قرار داشتن در ماه هاى آخر باردارى یا سیکل قاعدگى و همین طور هواپیمازدگى (JETLAG) از دیگر علت هاى بروز بى خوابى ثانویه به شمار مى روند.

اما چه باید کرد: اگر بى خوابى شما از نوع اولیه است و ناراحتى هاى روانى نقش مهمى در بروز آن ایفا مى کنند، حتماً به روان پزشک مراجعه کنید تا از طریق روان درمانى مشکل تان رفع شود. گذشته از آن انجام برخى تکنیک هاى ریلکسیشن  و نوشیدن دم کرده گیاهان دارویى  کمک مؤثرى در بهبود خواب و رفع اختلالات خلق و خوى مى کند.

در صورت ابتلا به بى خوابى شکل دوم نیز توصیه مى شود براى انجام یک چکاپ کامل به پزشک بروید و از پیشرفت بیمارى جلوگیرى نمایید.

علاوه بر این، چند راه نیز به شما توصیه مى شود که به کارگیرى آنها کمک بزرگى به رفع بى خوابى مى کند.

1 – مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید. گوشت قرمز حاوى نوعى اسیدآمینه به نام تیروسین است که باعث برهم زدن خلق و خو، و ایجاد آشوب هاى فکرى مى شود.

2 - وعده شام را به غذاهاى گیاهى و آمیدها (برنج و ماکارونى) اختصاص دهید.

3 - اگر به شیر آلرژى ندارید، نوشیدن یک لیوان گرم آن را فراموش نکنید.

4 - قبل از خواب حتماً یک عدد موز بخورید. موز داراى مقادیر زیادى سروتونین است. افزایش سروتونین در مغز تأثیراتی مشابه مصرف مسکن و آرام بخش دارد. لذا موز به عنوان مسکن طبیعى مى تواند عامل مؤثرى در به خواب رفتن شما باشد.

5 - دم کرده بابونه ، اسطوخودوس  و سنبل الطیب  جزء نوشیدنى هاى خواب آور هستند؛ پس مصرف قهوه را کاهش دهید و در عوض از جوشانده هاى فوق استفاده کنید.

6 – «تختخواب» محل مطالعه، تماشاى تلویزیون و غذا خوردن نیست! براى خواب آرام، از تختخواب فقط براى خوابیدن استفاده کنید.

7 - در ساعات قبل از خواب، فعالیت فیزیکى و فکرى خود را کاهش دهید.

8 - اگر کودکتان نمى خواهد یا اجازه نمى دهد شما بخوابید، به جاى استفاده از روش هاى سنتى و تنبیه، او را در کنار خود قرار دهید و با صحبت کردن به او اعتماد دهید زیرا کودکان در بسیارى موارد به دلیل ترس از تاریکى از خوابیدن خوددارى مى کنند.

9 - وضعیت خوابیدن خود را تغییر دهید. اساتید علم مراقبه توصیه مى کنند براى خواب بهتر، تختخوابتان را در جهت شرق قرار دهید.

10 - در انتخاب بالش توجه کنید. بالش هاى خیلى نرم و سفت با وارد کردن فشار به عضلات گردن در درازمدت باعث درد ناحیه گردن، کتف و نهایتاً ایجاد بى خوابى مى شوند.

بهاره مهرنژاد

شروع بهار ، شیوع آلرژی

 «آلرژی» 

دردسرهای یک آلرژن:

آلرژن ماده ای است که باعث بروز واکنش های آلرژیک یا حساسیت زا در انسان می شود. سیسستم ایمنی بدن برخی افراد این مواد را به عنوان یک جسم خارجی و خطرناک شناسایی می کند و سریعاً نسبت به آن واکنش نشان می دهد. ازجمله متداول ترین آلرژن ها یا موادی که باعث بروز حساسیت می شوند می توان به برخی مواد شیمیایی مانند شوینده ها، گیاهان و گرده گل ها، برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها، برخی مواد غذایی مانند شیر،  شکلات توت فرنگی  ، گندم و غلات، برخی دانه ها مانند  کنجد،  باکتری ها و ویروس ها، مو و پشم حیوانات، گرد و غبار، عطریات، دود سیگار  و یا عوامل فیزیکی مانند سرما، گرما، نور و اشعه رادیواکتیو اشاره کرد.

افرادی که مستعد بروزحساسیت هستند، هنگامی که برای اولین بار در معرض آلرژن قرارمی گیرند سیستم دفاعی بدن آنها جسم خارجی را شناسایی می کند و نسبت به آن حساس می شود و واکنش شدید نشان می دهد. در اثر واکنش مذکور، سلول های خاصی، ماده ای به نام هیستامین و چند ماده شیمیایی دیگر را آزاد می کنند که باعث بروز خارش  و سوزش، التهابات پوستی، آبریزش بینی، اشک، جوش ، کهیر و ... می شود. این علائم به نوع آلرژن بستگی دارد و در افراد مختلف متفاوت است. درصورتی که آلرژن یک ماده غذایی یا دارو باشد، ازطریق بلعیدن باعث بروز استفراغ ، حالت تهوع ، دل درد، انقباض و گرفتگی عضلات شکمی، اسهال و یبوست  می شود. برخی بیماری ها ممکن است در اثر حاد شدن یک آلرژی ساده به وجود بیایند، مانند  آسم  و اگزمای پوستی  . این بیماری ها ممکن است در ابتدا یک حساسیت ساده بوده باشند که به مرور زمان تبدیل به یک مشکل حاد تنفسی و پوستی شده اند. گاهی اوقات نیش حشرات، استفاده از بدلی جات و زیور آلات و لوازم آرایشی  باعث بروز واکنش های آلرژیک پوستی می شوند.

برای تشخیص نوع آلرژی ، آزمایش پوستی و آزمایش خون انجام می شود. خوشبختانه آلرژی با تشخیص به موقع و حذف آلرژن، به راحتی قابل درمان است. با این وجود برخی واکنش های آلرژیک بسیار جدی و خطرناک است و حتی می تواند زندگی فرد را به خطر بیاندازد. به عنوان مثال گاهی عکس العمل های بسیار شدید سیستم دفاعی بدن نسبت به ماده حساسیت زا، باعث بروز یک شوک آلرژیک می شود که می تواند در مدت 15 دقیقه فرد را از بین ببرد.

محققان عقیده دارند کودکانی که از شیر مادر  تغذیه می کنند بسیار کمتر به آلرژی  مبتلا می شوند و سیستم ایمنی بدن آنان نسبت به عوامل حساسیت زا مقاوم تر است . چنانچه مادران شیرده، در دوران شیردهی از خوردن برخی مواد غذایی و ادویه جات و داروها اجتناب کنند، احتمال بروز واکنش های آلرژیک درکودکان آنها نیز کمتر خواهد بود. درصورتی که بروز برخی بیماری های آلرژیک مانند آسم و تنگی نفس و اگزما در میان اعضای خانواده شایع باشد، حتماً موضوع را با پزشک معالج کودک در میان بگذارید تا حتی الامکان از بروز آن پیشگیری کنید.

نکته جالب این که تجربه نشان داده کودکانی که در محیط های استریل و با محدودیت های بهداشتی خیلی شدید رشد می کنند، بسیار بیشتر از کودکانی که از ابتدا با گرد و خاک و حیوانات مختلف سرو کار دارند به آلرژی مبتلا می شوند. بنابراین تلاش برای استرلیزه نگه داشتن محیط زندگی کودکان به منظور جلوگیری ازابتلا به آلرژی، کاری بی نتیجه است؛ زیرا بدن کودکی که مستعد ابتلا به آلرژی است، حتی با کوچک ترین ذره گرد و غبار موجود در هوا یا یک ماده غذایی خاص، واکنش های آلرژیک نشان می دهد.

شایع ترین نشانه های آلرژی و توصیه هایی به منظور رفع آنها :

آبریزش بینی ممکن است در اثر سرماخوردگی یا آنفلوانزا بروز کند. در غیر این صورت آبریزش بینی قطعاً یکی از نشانه های آلرژی است. برای جلوگیری از آبریزش بینی بهتر است مرتب بینی خود را تخلیه کنید و با آب بشوئید و با مشورت پزشک از آنتی هیستامین استفاده کنید. این دارو با هیستامین های آزاد شده از سلول ها در اثر واکنش بدن به آلرژن مقابله می کند. اگر آبریزش بینی بیش از سه هفته ادامه پیدا کرد یا تنها از یکی از سوراخ های بینی آبریزش داشتید یا همراه ترشحات بینی، خون مشاهده کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید و به یاد داشته باشید اگرترشحات بینی تغییر رنگ داد و به رنگ سفید و خاکستری تبدیل شد، ممکن است ناشی ازعفونت باکتریایی سینوزیتی باشد.

گاهی اوقات و به دلایل مختلف، ترشحات مخاط بینی بیش از حد می شوند. برای کمک به حل این مشکل در این شرایط آب فراوان بنوشید و از دستگاه بُخور یا کتری در حال جوش در منزل استفاده کنید، زیرا هوای خشک باعث ضخامت و خشکی ترشحات بینی و گلو می شود و کار را مشکل ترمی کند . از کشیدن سیگار  و قرارگرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید.

بالاخره برای درمان حساسیت، بسته به نوع  آلرژن  و ماده حساسیت زا روش های مختلفی وجود دارد که در صورت اقدام به موقع و مراجعه به پزشک، به راحتی قابل درمان است. برخی ازاین حساسیت ها که ساده ترهستند با مصرف داروهای آنتی هیستامین به صورت دوره ای درمان می شوند؛ اما برخی دیگر نیاز به درمان های جدی تر و تزریق واکسن هایی دارد که توسط پزشک معالج توصیه می شود.

حسین خانی

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]