دام سالم، غذای سالم، انسان سالم

ایندام سالم، غذای سالم، انسان سالمشعار سازمان دامپزشکی کشور است. به سادگی میتوان به ارتباط تنگاتنگ میان سه بخش این شعار و اهمیت آن پی برد. بخش اعظم خوراک انسان از مواد غذایی دامی تشکیل شده است و غذای سالم ، سلامت انسان و حتی طول عمر او را تضمین می کند. فراموش نکرده ایم که شیوع بیماری جنون گاوی در طی سالهای اخیر دراروپا، مردم  را وحشتزده کرده و صاحبان دامداری ها را به امحاء دام ها و تحمل خسارات سنگین وادار نمود. این تب گرچه در کشورهای اروپایی فروکش کرده است ولی تغییرات شگرفی را در برنامه غذایی و نوع محصولات مصرفی این جرامع ایجاد نموده است، به طوریکه مردم مصرف انواع گوشت قرمز را کاهش داده و به مصرف گوشت آبزیان که سالتمرین نوع مواد پروتئینی است روی آورده اند.

به جاست برای آشنایی مختصر با دامپزشکی، و مسائل مرتبط با آن ابتدا بدانیم به چه جانورانی اطلاق می شود . دام به حیوانات اهلی، طیور، ماهی، زنبورعسل، کرم ابریشم، حیوانات آزمایشگاهی و حیوانات باغ وحش اطلاق می شود . چنانکه شاهدیم دام از محدوده بخشی از خوراک انسان گام را فراتر نهاده و به عرصه صنعت ( کرم ابریشم) و علم ( حیوانات آزمایشگاه ) وارد شده است.

کشورما از دیرباز دامپروری را به عنوان یکی از مشاغل مهم در نظر داشته است. دامپروران کوچ نشین از دوران بیش از اسلام بعنوان تامین کنندگان عمده گوشت مصرفی شناخته شده بودند ، که تا کنون این موقعیت را حفظ کرده اند و دامپروران کوچ نشین که بیشترین تراکم آنان را در استان های فارس و اردبیل شاهدیم، به روش سنتی به یادگارمانده است ازاسلافشان ، به پرورش دام گوشتی همت گمارده اند.

با نگاهی به آمار ارائه شده از سوی سایت اطلاع رسانی سازمان دامپزشکی کشور(www.ivo.org.ir/) بیشترین و کمترین تراکم جمعیت دامی به تفکیک نوع دام در استان های ذیل دیده می شود:

گوسفند وبره:

کمترین تراکم در استان سیستان و بلوچستان

بزو بزغاله:

کمترین تراکم در استان قزوین

گاو و گوساله :

کمترین تراکم در استان هرمزگان

 گستردگی، مناطق دامپروری در ایران و پراکندگی مراتع، از یک سو و مرزهای گسترده کشورمان با کشورهای همسایه، قاچاق دام وشیوع بیماری های واگیر دامی و خطرناکتر از آن بیماری های مشترک میان دام و انسان لزوم حضور قدرتمند سازمان دامپزشکی را بیش از پیش آشکار می سازد: با نگاهی بر پیشینه این سازمان درمی یابم که شیوع بیماری های دامی و تلفات سنگین حاصل از آن، دولت مردان وقت را به اتخاذ تدابیر جدید وادار ساخته است:

در سال های 3 و 1302 شیوع طاعون گاوی در فرانسه و شیوع آن به منطقه ما و تلفات سنگین حاصل از این بیماری در میان جمعیت دامی، تاسیس موسسه دفع آفات حیوانی و سرم سازی زیر نظر موسسه پاستور را در سال 1303 به دنبال داشت.

در دی ماه 1305 موسسه پاستور و مجموعه دفع آفات حیوانی و سرم سازی به وزارت فلاحت منتقل شد.

در سال 1325 بنگاه امور کل دام تشکیل شد که شامل دو اداره کل: دامپروری و دامپزشکی بود.

در سال 1339 طی دستور وزیر کشاورزی وقت، کلیه ادارات دامپزشکی استان ها مستقل شد و تحت نظارت مستقیم مدیر کل دامپزشکی کشور قرار گرفت.

به دنبال شیوع مجدد طاعون گاوی در سال 1348 و مرگ و میر دام ها و لزوم ریشه کنی بیماری ، قانون سازمان دامپزشکی کشور مشتمل بر 21 ماده به تصویب مجلسین سنا و شورای ملی رسید و سازمان دامپزشکی کشور وابسته به وزارت کشاورزی، جایگزین اداره کل دامپزشکی شد، هم اکنون این سازمان یکی از سازمان های وابسته به وزارت جهاد کشاورزی است.

بررسی بیماری های دامی، شناسایی مناطق آلوده و... ، تامین بهداشت دام کشور از طریق پیشگیری و مبارزه با بیماری های همه گیر و قرنطینه ای، همکاری با وزارت بهداری درامر مبارزه با بیماری های مشترک انسان و دام ، نظارت بهداشتی چراگاهها و مراتع، نظارت بهداشتی کشتارگاهها و کارخانه های تولید و تهیه فرآورده های خام دامی، از اهم وظایف این سازمان است.

تازه‌ ترین توصیه‌های پزشکان در مورد میگرن

دو گروه پزشکی که بزرگترین انجمن‌های مراقبتهای اولیه در آمریکا به شمار می‌روند، برای نخستین بار توصیه‌هایی در مورد پیشگیری و درمان میگرن ارائه کردند. به گزارش سایت اینترنتی هلث اسکات نیوز Health Scot News) )، در این رهنمودها که توسط کالج پزشکان داخلی آمریکا و فرهنگستان پزشکان خانواده آمریکا تهیه شده و در اختیار پزشکان قرار گرفته است، آسپرین یا ایبوپروفن به عنوان درمان های مرحله نخست میگرن توصیه شده است.

رهنمودهای جدید، براساس بررسی تمامی مطالب منتشر شده در رشته‌های فوریتهای پزشکی، پزشک داخلی، اعصاب و دیگر زمینه‌های مربوطه تهیه شده است.
این رهنمودها ممکن است از دید بسیاری از مردم محافظه‌کارانه باشد، اما واقعیت این است که این توصیه‌ها نشان دهنده تمامی اطلاعات علمی هستند که در زمینه میگرن منتشر شده است.

در هر حال، توصیه پزشکان رشته‌های مختلف در مورد میگرن از این قرار است:
در نخستین گام باید از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) استفاده شود که مطمئن‌ترین آنها آسپرین و ایبوپروفن است که بدون نسخه به فروش می‌رسد.
در تحقیقات انجام شده، شواهدی که از تأثیر استامینوفن بر رفع میگرن دلالت کند، دیده نشده است.
تهیه کنندگان این توصیه‌ها می‌گویند مردم باید بدانند که همه مسکن ها برای رفع میگرن مفید نیستند.
اگر آسپرین و ایبوپروفن روی بیماری تأثیر نکرد، پزشکان باید به سراغ داروهای مخصوص میگرن مانند تریپتان‌ها و یا افشانه بینی (دی. اچ. ای) بروند.
اگر بیماران دچار حالت تهوع یا استفراغ باشند، باید داروهای غیرخوراکی در این مورد به کار گرفته شود. حالت تهوع و استفراغ را نیز باید به طور مستقیم درمان کرد.
افرادی که میگرن های مکرر دارند، باید برای درمان های پیشگیرانه مورد ارزیابی قرار گیرند. معمولاً بیمارانی که دو مورد یا بیشتر سردرد میگرنی دارند، که در ماه سه روز یا بیشتر به طول می‌انجامد؛ کسانی که بیش از دو بار درهفته دارو مصرف می‌کنند و یا حالتهای غیرمعمول میگرنی مانند پیش علامتهای دیداری (ئورا) دارند، مناسبترین افراد برای درمان های پیشگیرانه هستند.
افراد مبتلا به میگرن باید به طور فعال در تهیه برنامه درمانی خود شرکت داشته باشند. این افراد باید سردردهایشان را ثبت کنند و عواملی را که باعث تحریک سردرد آنان می شود، شناسایی و از آنها پرهیز کنند.
در رهنمودهای مربوط به میگرن، الکل، شکلات، غذاهای محتوی مواد افزودنی (ام. اس. جی، تیرامین یا نیترات ها)، کمبود خواب، اضطراب، فشار روحی و عطر به عنوان شایع ترین محرک‌های میگرن معرفی شده است.

ناشناخته پرکار

همه اسم طحال را شنیده اید. یکی از اعضای داخلی بدن است که درون شکم قرار دارد . ولی اگر از خیلی ها بپرسیم کار طحال چیست یا اصلاً محل قرار گیری آن کجاست؟ بالا یا پایین شکم؟ چپ یا راست؟ جوابی نخواهیم شنید.

طحال یک عضوداخل شکمی، با ابعاد حدوداً دوازه در هشت سانتی متر است که به طور طبیعی در سمت چپ قسمت فوقانی شکم، درکنار معده و بالای کلیه چپ قرار گرفته است. طحال کاملاً توسط دنده تحتانی قفسه سینه محافظت می شود و در حالت طبیعی، اگر اندازه نرمال داشته باشد، نمی توان آن را از طریق جدار شکم لمس کرد.

وزن طحال، در بالغین 75 تا 150 گرم است و درهر دقیقه، حدوداً 300 میلی لیترخون از آن عبور می کند . بنابراین یک بافت کاملاً پرخون محسوب می شود. طحال در دوران مختلف زندگی وظایف کاملاً متفاوتی را بر عهده می گیرد.

در دوران جنینی و در ماه های پنجم تا هشتم بارداری، طحال به عنوان یک مرکز خون ساز عمل می کند و گلبول های سفید و قرمز خون را می سازد. پس از تولد، با انتقال مراکز خون سازی به مغز استخوان، این فعالیت طحال خاموش می شود. در عین حال، قابلیت تبدیل به بافت های خون ساز همواره در طحال باقی می ماند و در برخی بیماری ها که با درگیرکردن مغز استخوان، باعث مهار ساختن سلول های خونی می شوند ، سلولهای طحال مجدداً شروع به فعالیت خونسازی می کنند. این فعالیت، معمولاً فاقد ارزش بالینی است و تنها موجب بزرگ شدن بیش از حد طحال و بروز عوارض ناشی از آن می شود.

در دوران پس از تولد و در سنین کودکی، طحال یک منبع عمده و محل استقرار سلول های لنفوسیتB محسوب می شود و نقش مهمی را در پاسخ های ایمنی بدن ایفا می کند. لنفوسیت هایB که در طحال استقرار یافته اند، در پاسخ به میکروب ها و عوامل خارجی، شروع به ترشح پادتن یا آنتی بادی می کنند.

سلول های ماکروفاژی که در طحال استقرار یافته اند، نقش پاک کننده خون از سلول های غیر طبیعی را بر عهده دارند. گلبول های قرمز دارای اشکال غیر طبیعی یا آنهایی که بیش از اندازه پیر شده اند و همچنین پلاکت های غیر طبیعی، توسط طحال از گردش خون برداشته می شوند. در هر روز، 20 میلی لیتر گلبول های قرمز فرسوده توسط طحال جمع آوری و از گردش خون خارج می شوند. به طور طبیعی، یک سوم از کل پلاکت های بدن، در طحال ذخیره شده اند و در موارد لزوم، می توانند به گردش خون وارد شوند.

با وجود کارکردهایی که به طحال نسبت داده شد، فعالیت های این عضو در بالغین، توسط اعضای دیگر، نظیر کبد و مغز استخوان هم قابل انجام است. بنابراین، برداشتن طحال در بالغین، معمولاً عارضه عمده ای ایجاد نمی کند. در کودکان، با توجه به نقش طحال در پیدایش پاسخ های ایمنی، برداشتن طحال باید با دقت و وسواس بیشتری صورت گیرد، زیرا حذف این عضو در سنین پایین، با کاستن از توانایی ساخت آنتی بادی در بدن، موجب استعداد ابتلا به برخی عفونت های خاص می شوند.

طحال، کاملاً در مجاورت دنده های نهم تا دوازدهم قرار گرفته است. آسیب طحال و پارگی آن، یک مشکل شایع در تصادفات و ضرباتی است که به سمت چپ شکم و قفسه سینه وارد می شوند. مهم ترین خطری که در این موارد بیمار را تهدید می کند، خونریزی شدید از بافت پرخون طحال به داخل شکم است، بدون اینکه خونریزی از سطح بدن وجود داشته باشد. تشخیص خونریزی داخلی، در این موارد از اهمیت فوق العاده زیادی برخوردار است. زیرا در بسیاری از موارد، برای کنترل آن نیاز به اعمال جراحی وجود دارد. در صورت پارگی طحال، گاهی نیاز به برداشتن کامل این عضو پیش می آید.

در برخی بیماری ها، برداشتن طحال یا اسپلنکتومی، یکی از پایه های درمانی محسوب می شود. این بیماری ها یا مستقیماً در نتیجه عملکرد غیر طبیعی طحال حادث شده اند و یا کارکردهای طحال موجب تشدید یا استمرار آنها می شود.

گاهی طحال، عملکرد پاکسازی خون را بیش از حد لازم انجام می دهد و نه تنها سلول های معیوب و فرسوده را از گردش خون خارج می کند، بلکه بسیاری از سلول های سالم را نیز از بین می برد. این حالت که "هیپراسپلنیسم" نامیده می شود، از مواردی است که برداشتن طحال ، به بهبود بیماری می انجامد.

در بیماری های همولتیک، که نوعی کم خونی ناشی از متلاشی شدن زودهنگام گلبول های قرمز هستند، گاهی برداشتن طحال، به کاهش کم خونی کمک می کند . در حالات پیشرفته تالاسمی، کم خونی داسی شکل و کم خونی های همولتیک خود ایمنی، برداشتن طحال به تخفیف بیماری کمک می کند. افرادی که به هر علت، طحالشان برداشته شده است، باید واکسن ضد برخی میکروب های خاص را دریافت کنند، زیرا حتی در بزرگسالان نیز کارکردهای طحال نباید کاملاً بی اهمیت تلقی شود و نقش طحال در دستگاه ایمنی بدن را باید همیشه در نظر داشت. آنتی بادی هایی که درطحال ترشح می شوند، به خصوص علیه باکتری هایی که دارای کپسول هستند موثرند و بیمارانی که در آنها طحال برداشته شده ، مستعد ابتلا به عفونت با باکتری هایی نظیر پنموکوک و هموفیلی هستند. واکسیناسیون مناسب و رعایت اصول پیشگیری، احتمال وقوع این عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

سرما بخورید ؛ آنتی بیوتیک نخورید!

1- سرماخوردگی نامی است که عموم مردم برای عفونت های حاد تنفسی فوقانی به کارمی برند. عفونت، هم می تواند به وسیله ویروس ایجاد شود، هم به وسیله باکتری و هم عوامل دیگری مثل قارچ و ... ، اما عفونتی که ما به آن سرماخوردگی می گوییم، ویروسی است . حاد هم به زبان ساده یعنی در یک دوره کوتاه ایجاد می شود و مزمن نمی شود . قسمت فوقانی دستگاه تنفسی هم به بینی ، حلق و در واقع راههای هوایی بالاتر از حنجره گفته می شود.

2- سرماخوردگی شایع ترین بیماری عفونی در انسان است. بچه های کوچک تر از 5 سال مستعدترین گروه سنی برای ابتلا به این بیماری هستند. استعداد ابتلا به طور تدریجی از 5 سالگی تا 20 سالگی کاهش می یابد و سپس ثابت می ماند. گفته می شود به طور متوسط، هر کدام  از افراد جامعه ،  درطول یک سال بین 3 تا 5 بار دچار سرماخوردگی می شوند.

3- عوامل زمینه ساز در ابتلا به سرماخوردگی عبارتند: از ضعف عمومی و خستگی ( در معرض سرمای شدید قرارگرفتن هم احتمالا باعث تغییراتی در بدن می شود که شبیه ضعف عمومی ، فرد را به این بیماری مبتلا می کند). رعایت نکردن بهداشت مخصوصاً در محیط های پرجمعیت ، ماههایی از سال که ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا  در آن فراوان تر است. وضعیت نامناسب تغذیه و ناهنجاری های ساختمانی قسمتهای فوقانی دستگاه تنفس مثل انحراف بینی و بزرگ بودن لوزه ها.

4- دوران نهفتگی ( کمون) بیماری کوتاه است و از 2 تا 4 روز متغیر است . شروع بیماری ناگهانی و با احساس خارش یا سوزش در حلق ،  بینی یا گوش همراه است و به دنبال آن علایم واضح تر ظاهر می شوند. عطسه، آبریزش از بینی ، احساس خستگی و کوفتگی ، تب خفیف که ندرتاً با لرزهمراه است ، سردرد خفیف ، اختلا ل حس بویایی  وچشایی ، دردهای مبهم کمر یا دست و پا و... ترشح  چرکی ( زرد یا سبز) از بینی نشانه عفونت باکتریایی است و یعنی بیماری از یک سرماخوردگی ساده فراتر رفته است.

5- درمان سرماخوردگی ، درمان علایم بیماری است . یعنی دارویی برای خود بیماری وجود ندارد و داروها فقط علایم را تخفیف می دهند، تا دوره بیماری طی شود. تاثیر استراحت ،  نوشیدن مایعات کافی و رژیم غذایی به همان اندازه داروهای شناخته شده است.

6- هیچ موردی برای استفاده از آنتی بیوتیک ها در یک سرماخوردگی وجود ندارد. مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها گذشته از این که از نظر اقتصادی باعث خسارات زیادی به کشور می شود، باعث ایجاد مقاومت دارویی باکتری ها هم می شود. نمونه واضح آن دارویی مشهور به نام آمپی سیلین است که تاچند سال پیش بر اغلب عفونت های تنفسی فوقانی موثر بود، اما امروزه به دلیل این که بسیاری از باکتری ها به آن مقاوم شده اند، دیگر کمتر استفاده می شود.

7- ایمنی نسبت به یک نوع ویروس سرماخوردگی ممکن است تقریباً تا یک ماه هم دوام داشته باشد. درعین حال ممکن است تنها چند روز بعد از ابتلا به یک نوع ویروس، ویروس دیگری سراغ شما بیاید. همین تنوع باعث شده که هنوز هیچ واکسنی هم برای سرماخوردگی وجود نداشته باشد، پس تنها راه ، رعایت بهداشت فردی و دوری کردن از فرد سرماخورده است

سیگار نکشید!

-        استعمال دخانیات مهمترین عامل مرگ های قابل پیشگیری است.

-        دود تنباکو و سیگار حاوی بیش از 4000 ماده شیمیایی است که شمار زیادی از آنها مواد محرک یا سمی و سرطان زا هستند.

-        دود سیگار بیش از 40 نوع ترکیب سرطان زا دارد.

-        جزء اعتیاد آور سیگار، نیکوتین است که با اثر بر دستگاه اعصاب مرکزی موجب اعتیاد می شود. نیکوتین سیگار، تنباکو  به سرعت جذب جریان خون می شود و ظرف 30 ثانیه به مغز می رسد و روی سلولهای عصبی آن اثر می گذارد.

- برخی گازهای سمی موجود در دود سیگار عبارتند از : مونوکسید کربن ، آمونیاک ، دی متیل نیتروزامین ، فرمالدیید ، سیانیا هید روژن و آکرولئین .

-        دود تنباکو و سیگار مانند آزیت ( پنبه نسوز) ، آرسنیک ، بنزن و گاز رادون جزء  مواد سرطان زا ی درجه یک طبقه بندی می شود.

-        نیتروزامین ها فعال ترین مواد سرطان زای موجود در دود  سیگار و  تنباکوهستند.

-        خطر پیدایش سرطان در سیگاری ها بیشتر از دیگران است و این افراد حداقل 15 سال زودتر از غیر سیگاری ها به سنین در معرض خطر سرطان می رسند.

-        ذرات زیان آور موجود در دود سیگار شامل موادی مانند قطران ، نیکوتین ، بنزن و بنزو پیرن است.

-        دود سیگار برای اطرافیان نیز زیان آور است . 85% دود سیگاری که دریک اتاق جمع می شود، ناشی از سوختن نوک سیگار است و نه دودی که فرد سیگاری از راههای هوایی اش خارج می کند.

-        بیش از 30 درصد مرگهای ناشی از سرطان مربوط به استعمال دخانیات است .

- علت بیش از 80%  مرگهای ناشی از سرطان ریه، استعمال دخانیات است .

- خطر مرگ ناشی از سرطان ریه با افزایش تعداد سیگارهایی که فرد  در روز می کشد، زیاد می شود.

- خطر بیماری قلبی و سرطان ریه در افراد غیر سیگاری که در خانه در معرض دود سیگار اطرافیانشان هستند، 25% بیشتراز دیگران است.

- در افرادی که سالهای زیاد حتی تا زمان میانسالی سیگار کشیده اند، قطع کامل استعمال دخانیات خطر پیدایش سرطان ریه را به میزان زیادی  کاهش می دهد.

-        استعمال دخانیات ( به هر شکل ) یک عامل خطر برای سرطانهای حنجره ، حفره دهان و مری به شمار می رود.

-        بیش از 90% مبتلایان به سرطان حفره دهان از تنباکو به صورت کشیدن ( تدخینی ) یا جویدنی استفاده کرده اند. سرطان های حفره دهان شامل سرطان های لب، زبان ، دهان وگلو است.

-        خطر پیدایش سرطان سینه درزنان سیگاری و حتی در زنانی که درمعرض دود سیگاراطرافیان هستند ( درمکانهای سربسته )، بیش از زنانی است که با دود سیگار تماس ندارند.

-        استعمال دخانیات خطر سرطان لوزالمعده را افزایش می دهد و با ترک دخانیات، درصد این خطر پس از چند سال مشابه افراد غیر سیگاری خواهد شد.

-        خطرسرطان خون ( لوسمی ) در سیگاری ها بیشتر از سایر افراد جامعه است .

-        50% سرطان های مثانه در مردان و بیش از 30% سرطان های مثانه درزنان با  استعمال دخانیات ارتباط دارد و سرطان کلیه نیزدر افراد سیگاری شایع تر است .

-        سیگار عامل مهم ایجاد سرطان های ریه ، حفره دهان ، گلو ، حنجره ، مثانه و... است و مبارزه با سیگار مهمترین راهکار پیشگیری از سرطان است .

-        اگر سیگار می کشید ، هر چه زودتر آن را ترک کنید و اگر سیگاری نیستید، هرگز طرف آن نروید زیرا نیکوتین موجود در تنباکو اعتیاد آور است .

-        با خوردن سبزیها و میوه جات تازه و مواد غذایی پر فیبر، خطر بروز سرطان های دستگاه گوارش را کاهش دهید.

-        مصرف زیاد نوشابه های الکلی موجب پیدایش سرطان می شود .

-        اشکال در بلع به ویژه مواد جامد غذا باید به طور جدی پیگیری شود.

-        در صورت پیدایش برجستگی یا لکه یا خونریزی درحفره دهان یا وجود زخم طول کشیده ، سریعاً به پزشک مراجعه کنید .

-        در صورت همراهی سرفه های مزمن با خلط خونی یا گرفتگی صدا سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.

-        اگر سیگاری هستید ،  در صورت افزایش دفعات سرفه یا پیدایش تغییر صدا سریعاً به پزشک مراجعه کنید. این تغییرات ممکن است ناشی از سرطان ریه باشد.

-        کاهش وزن زیاد ،  بی اشتهایی و تب ها ی مزمن می توانند نشانه بدخیمی باشند . در صورت وجود این علائم  به پزشک مراجعه نمایید.

  -    پیدایش توده های بزرگ شونده در هر جای بدن ممکن است  نشانه ای از یک سرطان باشد.

-پیشگیریبسیار بهتر از درمان است.

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]