نرم و آهسته تهی می ‌شود

پوکی استخوان بیماری همه‌گیر دنیای امروز است. این بیماری با کاهش توده استخوانی و افزایش شکستگی استخوان همراه است و روند آن، چنان آهسته و تدریجی است که بیمار هیچگونه علایم هشدار دهنده‌ای را احساس نمی ‌کند تا زمانی که اولین شکستگی اتفاق بیفتد.

از عواقب این شکستگی‌ها نیز می ‌توان به درد، عدم توانایی حرکتی، ناتوانی در انجام امور روزمره، زمین‌ گیر شدن و بالاخره در بسیاری از موارد به مرگ اشاره کرد.

مطابق آمار منتشر شده از بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان، از هر3 زن و از هر 5 مرد بالای 50 سال، یک نفر حقیقت تلخ این بیماری را تجربه خواهد کرد. همچنین بـر اسـاس بـرآوردهـــای اخیر تقریباً 1 نفر از هر 4 زن و 1 نفر از هر 8 مرد بالای 50 ســال مبـتــــلا بــه بیماری پوکی استخوان هستند.

خانم دکتر زهره حمیدی، سرپرست کلینیک پوکی استخوان و سنجش تراکم استخوان در این باره توضیح می دهند:

مهم ترین علامت پوکی استخوان چیست؟

هنوز خیلی از مردم فکر می‌ کنند وقتی درد دارند، دچار پوکی استخوان شده‌اند، ولی اینطور نیست. پوکی استخوان درد ندارد. وقتی شکستگی‌ها آشکار شوند، فرد به وجود این بیماری پی می ‌برد، یعنی مرحله‌ای که دیگر کار زیادی برای بیمار نمی ‌توان انجام داد، چون پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و هیچ علامتی به غیر از شکستگی استخوان ندارد.

این یعنی، پیگیری‌های درمانی بی‌ فایده است؟

این یک باور غلط دیگر در میان مردم است که فکر می‌ کنند پوکی استخوان قابل درمان نیست، در حالی که این بیماری قابل درمان است و پیگیری‌های بعد از بیماری قابل ارزش هستند. البته پیشگیری اینجا هم مهم تر از درمان است.

فقط سنین بالای 65 سال در معرض خطرند؟

نه، ‌افرادی که به علت بیماری‌های خاص ناچار به استفاده از داروهای خاصی مثل کورتیکو‌استروئید‌ها هستند، هم جزو گروه‌های اصلی در معرض خطر قرار دارند.

معیار خاصی برای اصلی یا فرعی بودن تشخیص این بیماری وجود دارد؟

بله، گروه‌های در معرض خطر معیارهای خاصی دارند که این معیارها به فرعی و اصلی تقسیم می ‌شوند، یعنی اگر کسی یک معیار اصلی یا دو معیار فرعی داشته باشد، باید سنجش تراکم استخوان را حتماً انجام دهد.

معیارهای اصلی کدامند؟

سن بالای 65 سال،

سابقه مصرف کورتون،

زمین‌ خوردگی در اثر عدم تعادل در اثر مصرف بعضی از داروها،

یائسگی زودرس زیر 45 سال،

شکستگی با حداقل ضربه یا به ‌طور خود ‌به خودی در بستگان درجه یک

و پُرکاری تیروئید از معیارهای اصلی هستند.

یعنی ما دیگر به‌ دنبال معیار دیگری نمی ‌گردیم و این فرد را مستقیم به انجام تست تراکم استخوان راهنمایی می ‌کنیم.

معیارهای فرعی چطور؟

یک سری از عوامل فرعی هستند که باید دو تا از آنها را فرد داشته باشد تا جایگزین یکی از علائم اصلی شوند:

بی ‌تحرکی بیش از 6 ماه،

کمبود کلسیم،

کمی نور آفتاب،

کاهش وزن بیش از 10 درصد نسبت به دوران جوانی یا وزن زیر 57 کیلوگرم در هر سنی،

مصرف داروی هپارین (داروی ضد ‌انعقاد خون) و داروهای ضد‌ تشنج،

دیابت نوع یک در کودکان،

کوشینگ و پُرکاری تیروئید،

آرتریت روماتوئید و سندرم‌های سوء جذب از جمله این عوامل هستند.

اگر بیمار ناچار به مصرف داروهایی که به آنها اشاره کردید باشد، چاره چیست؟

یک سری از داروها خطر پوک شدن استخوان را تشدید می ‌کنند. البته ما به هیچ ‌وجه موافق نیستیم که این داروها قطع شوند، ولی چاره این است که این افراد کاملاً تحت نظر پزشک باشند، مثلا بیماران پیوندی که کورتون مصرف می‌ کنند باید در رژیم غذایی‌ شان کلسیم و ویتامین D حتماً رعایت شده باشد.

همچنین ما یک سری منابع مصرف کلسیم در کشور داریم که این منابع به وفور در کشورهای دیگر نیستند، مثل شیر، کشک، ماست یا دوغ. این منابع در دسترس هستند و می ‌توانند کلسیم بدن را به راحتی تأمین کنند.

کدامیک از این عوامل خطری که گفتید شیوع بیشتری دارند؟

بی‌ تحرکی یا عدم فعالیت در اوقات فراغت می‌ توانند خطر پوکی استخوان را تا دو برابر افزایش دهند. این موضوع را مطالعات ما در ایران ثابت کرده است. برای همین روزی نیم ‌ساعت پیاده‌ روی روزانه می‌ تواند در جلوگیری از  کاهش تراکم استخوان بسیار مؤثر باشد.

جلوگیری از خطر سقوط نیز بسیار مهم است. برای همین تأکید می‌ کنیم کسانی که دچار پوکی استخوان هستند، مراقب باشند که زمین نخورند، از راه رفتن بر سطوح لیز خودداری کنند و در حمام حتماً از دستگیره استفاده کنند، در جاهای روشن راه بروند، چون سقوط و در نتیجه شکستگی استخوان می‌ تواند فرد را برای همیشه ناتوان کند.

استفاده از کفش‌های مناسب نیز بسیار مهم است. حتی ممکن است داروی مصرفی نیز عدم تعادل در فرد ایجاد کند که فرد باید مراقب داروی مصرفی خود هم باشد و حتماً با پزشک خود در این باره مشورت کند.

دریچه‌ای تازه در درمان ام اس

استاد ایرانی دانشگاه «جفرسون» موفق به کشف یک عامل طبیعی موثر در درمان «ام اس» شد

بر اساس یافته‌های استاد ایرانی دانشگاه «جفرسون» آمریکا، یک ملکول پیغام رسان سیستم ایمنی که به طور طبیعی به از بین رفتن التهاب کمک می‌کند، می‌تواند وسیله‌ای مؤثر علیه بیماری ام اس باشد.

به گزارش سرویس «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر عبدالمحمد رستمی، ‌استاد و رییس دپارتمان نورولوژی در کالج پزشکی جفرسون در دانشگاه توماس جفرسون و بیمارستان نوروساینس جفرسون در فیلادلفیا دریافته است که پروتئین interkeukin-27) IL-27) به جلوگیری از بروز یا بازگشت علایم این بیماری در حیوانات مبتلا به بیماری شبیه به ام اس کمک می‌کند.

نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که روزی می‌توان از IL-27 به عنوان بخشی از روش درمان این بیماری بهره گرفت.

بیماری ام اس یک بیماری دستگاه ایمنی خودکار است که سیستم اعصاب مرکزی را مبتلا می‌کند و در آن بدن به بافت‌های خودش حمله ور می‌شود.

در بیماری ام اس که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های نورولوژیک است که جوانان را مبتلا می‌کند، غلاف میلین رشته‌های عصبی ملتهب و زخمی می‌شوند.

تیم تحقیقاتی دکتر رستمی تلاش کرده‌اند تا دریابند که چطور واکنش‌های سیستم ایمنی به غلاف میلین و آکسون ها در مغز آسیب می‌رسانند.

این محققان پیش از این دریافته بودند که مولکول IL-27 می‌تواند مکول دیگری موسوم به IL-17 را که عامل ایجاد التهاب است، خنثی کند.

به نوشته ساینس دیلی، آنها همچنین دریافتند در سایر نمونه‌های ام اس، موش هایی که فاقد گیرنده‌های IL-27 بودند از التهابات بیشتری رنج می‌بردند.

به گزارش ایسنا، دکتر رستمی که همچنین ریاست آزمایشگاه نوروایمونولوژی در دپارتمان نورولوژی کالج پزشکی جفرسون را نیز عهده‌دار است، به همراه دستیارانش، آزمایش‌های خود را روی نوعی نمونه ام اس جانوری موسوم به «EAE» انجام داده‌اند.

دکتر رستمی در این زمینه خاطر نشان کرد: اگر ما به یافته‌های مشابهی در نوع انسانی این بیماری دست پیدا کنیم، می‌توانیم از IL-27 به عنوان ترکیبی درمانی برای از بین بردن التهاب در مغز بیماران مبتلا به ام اس استفاده کنیم.

منبع : خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)

مردی شبیه درخت

آقای «دِد» Dede یک ماهیگیر 35 ساله ی اهل اندونزی است که بعد از اینکه در نوجوانی زانویش در حادثه‌ای جراحت برداشت، دچار بیماری عجیب و غریبی شد، به این ترتیب که از دست و پایش، زائده‌هایی به شکل ریشه گیاهان بیرون زد و وی از انجام کار روزانه عاجز شد.

پزشکان محلی، درمانی برای بیماری این شخص پیدا نکردند. او از کار کردن بازماند و همسرش هم ترکش کرد. دِد مجبور شد در نهایت فقر دو فرزندش را بزرگ کند. فرزندان او، حالا در سن نوجوانی هستند.

گرچه خانوده‌اش او را حمایت می‌کردند، ولی او همواره مورد ریشخند و استهزاء ماهیگیران محلی قرار می‌گرفت. تا این‌که یک پزشک آمریکایی به نام دکتر «آنتونی گاسپاری» بعد از اینکه در شبکه تلویزیونی دیسکاوری یک برنامه مستند درباره این بیماری عجیب ساخته شد و به نوعی درگیر ساخت این فیلم مستند شد، تصمیم گرفت به آقای «دد» کمک کند. این متخصص پوست به دهکده دِد در جنوب جاکارتا رفته است و ادعا می‌کند که بیماری وی را تشخیص داده و می‌تواند درمانش کند.

بعد از آزمایش نمونه‌های ضایعات و خون آقای دِد، دکتر گاسپاری تشخیص داد که ضایعات پوستی این بیمار، ناشی از ویروسی به نام ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV است. عفونت با این ویروس بسیار شایع است، ویروسی که در مبتلایان زگیل ایجاد می‌کند.

اما چرا ضایعات پوستی آقای دِد به جای زگیل‌های معمولی به این ترتیب تظاهر پیدا کردند؟ معلوم شد که این بیمار نوعی مشکل ژنتیکی داشته که باعث اختلال در سامانه ایمنی‌اش می‌شده و در نتیجه سامانه ایمنی وی قادر به مقابله و محدود کردن HPV نبوده است.

تعداد گویچه‌های سفید خون دِد، آنقدر پایین بود که در ابتدا دکتر گاسپاری تصور کرد که وی مبتلا به ایدز است اما آزمایشات چنین چیزی را تأیید نکردند. اختلال ژنتیکی این بیمار بسیار نادر است و احتمال داشتن آن کمتر از یک در میلیون است، طوری که او به جز رنج ناشی از تحمل بیماری پوستی‌اش، زندگی توأم با سلامتی داشته. والدین و برادر و خواهرهای او بیماری مشابه نداشته‌اند.

دکتر گاسپاری عقیده دارد این بیماری با مصرف دوزهای روزانه ویتامین A، تا حد زیادی قابل درمان است. دکتر گاسپاری می‌گوید گرچه این بیمار کاملا از لحاظ ظاهری بهبود نخواهد یافت، ولی بعد از درمان، زگیل‌ها آنقدر کوچک خواهند شد که به او امکان استفاده از دست‌ها و کار را می دهند. او انتظار دارد که بعد از 3 تا 6 ماه درمان، ضایعات تا حد قابل ملاحظه‌ای کوچک شوند. بعد از این مرحله درمانی، ضایعات باقیمانده با انجماد و جراحی، برداشته می‌شوند.

دکتر گاسپاری دوست داشت این بیمار را برای درمان و بررسی نقص ژنتیکی‌اش به آمریکا ببرد ولی مشکلات مالی و همچنین کاغذ بازی‌های اداری مانع این کار شد. بنابراین، درمان این بیمار در اندونزی با کمک پزشکان این کشور ادامه خواهد یافت.

 HPV، یک ویروس دارای DNA است که می‌تواند هم ضایعات پوستی و هم ضایعات تناسلی ایجاد کند.

ضایعات پوستی HPV اشکال مختلفی دارند: مثل زگیل معمولی، زگیل‌های کف دست و پا، زگیل‌های مسطح و زگیل‌های زیر ناخن.

بعضی از انواع HPV می‌توانند باعث بدخیمی‌هایی مثل سرطان دهانه رحم شوند.

کم‌ کاری مادرزادی تیرویید

خانم دکتر لطفا بفرمایید منظور از کم کاری مادرزادی تیرویید چیست؟

غده تیرویید که در قسمت جلوی گردن قرار دارد، از ماه سوم حاملگی شروع به فعالیت‌ می‌کند و فعالیت این غده برای رشد و تکامل جنین و همچنین بعد از تولد لازم می‌باشد. در نتیجه فعالیت غده تیرویید، هورمون‌هایی ساخته می‌شود که این هورمون‌ها باعث رشد و تکامل مغز، رشد قد و باعث تنظیم فعالیت‌های قلب می‌شود. از طرفی باعث سوخت و ساز چربی و پروتیین و قندها در بدن هم می‌شود و در سوخت و ساز ویتامین‌ها نیز تاثیر دارد. از دیگر اعمال این هورمون تنظیم درجه حرارت بدن است. برای رشد مغز، مخ و مخچه در 2 سال اول تولد، وجود غده تیرویید سالم با فعالیت طبیعی لازم می‌باشد و اگر بچه‌ای دچار کم کاری تیرویید باشد، به اختلالات رشد شدید دچار می‌شود.

یکی از اثرات خیلی مخرب کم‌ کاری تیرویید در نوزادان، عقب ماندگی ذهنی می‌باشد.

عوامل ایجاد کننده کم کاری مادرزادی تیرویید کدام است؟

در کشورهایی که ید کم می‌باشد، یکی از دلایل کم کاری مادرزادی تیرویید، کمبود ید می‌باشد، ولی اکنون با توجه به این که در بسیاری از کشورها به نمک مصرفی، ید اضافه می‌کنند (از جمله در کشور ایران)، شایع‌ترین علت کم کاری تیرویید در نوزادی، تشکیل نشدن غده تیرویید می‌باشد و هورمون‌هایی که باید ساخته شوند به دلایل مختلف ساخته نمی‌شوند؛مثلا به علت کمبود آنزیم‌های سازنده هورمون.

علت اصلی تشکیل نشدن غده تیرویید مشخص نمی‌باشد، ولی ممکن است وجود یک سری پادتن‌هایی باشد که از رشد غده تیرویید جلوگیری می کنند. همچنین می‌تواند در اثر بیماری‌های ژنتیکی و ارثی، غده ی تیرویید تشکیل نشود و یا ممکن است در اثر این باشد که هورمونی که باید غده تیرویید را تحریک کند (از غده هیپوفیز ترشح می‌شود)، وجود نداشته باشد.

شیوع این بیماری چقدر است و آیا ژنتیک در ایجاد آن تاثیری دارد؟

منظور از کم کاری نوزادی تیرویید این است که این بیماری در دوره جنینی و نوزادی ایجاد می‌شود.

به دنبال مطالعاتی که در ایران انجام گرفته، تقریبا از هر 1300 نوزاد، یک نفر دچار کم کاری نوزادی تیرویید می‌باشند و معمولا نوزادان دختر دو برابر بیش‌تر از نوزادان پسر به این بیماری مبتلا می‌شوند. اگر در خانواده‌ای سابقه کم‌کاری غده تیرویید به اضافه گواتر (بزرگی غده تیرویید) وجود داشته باشد احتمال تکرار این بیماری در بچه‌های دیگر نیز وجود دارد. ولی اصولا در خود کم کاری غده تیرویید، زمینه فامیلی کم می باشد و می‌توان گفت که شایع‌ترین انواع این بیماری ارثی نمی‌باشند و معمولا به صورت تکی ایجاد می‌شود.

علایم بیماری کم کاری مادرزادی تیرویید کدام است؟

متاسفانه در 90 درصد موارد این بیماری در اوایل نوزادی، هیچ علامتی وجود ندارد و به همین خاطر پزشکان توصیه می‌کند در کشور ایران که غربالگری برای کم کاری تیرویید انجام نمی‌گیرد، همه والدین بایستی بچه‌هایشان را برای کم کاری تیرویید تست کنند و حتما باید آزمایش تیرویید برای بچه‌ها انجام گیرد. از طرفی وقتی که پزشک به تشخیصی می‌رسد و علایم را مشاهده می‌کند ممکن است خیلی دیر شده باشد، در نتیجه بهتر است قبل از این که علایم مشاهده شود، این بیماری تشخیص داده شود.

علایمی که باعث مشکوک شدن پزشک به این بیماری می‌شود، عبارت‌اند: زردی که طول بکشد، بچه‌هایی که زیاد می‌خوابند و کم گریه می‌کنند، بچه‌هایی که فتق نافی دارند و نوزادانی که یبوست دارند، نوزادانی که درجه حرارتشان خیلی پایین است، نوزادانی که حالت صدای آنها بم می‌باشد و گریه‌های خش یا حالت خفگی دارند و به طور کلی اختلال رشد بارز و قوی دارند.

راه‌های تشخیص بیماری کم کاری مادرزادی تیرویید کدام است؟

تشخیص این بیماری بیش‌تر آزمایشگاهی می‌باشد و بهتر است جهت تشخیص ترجیحا در روزهای 5 تا 7 تولد آزمایش تیرویید انجام شود؛ چون این بیماری هیچ علامتی ندارد، تشخیص لازم است حتما با انجام آزمایش تیرویید تایید شود.

درمان کم کاری مادرزادی تیروئید

خوشبختانه، اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، درمانش فقط با خوردن قرص خوراکی لووتیروکسین انجام می‌گیرد که بر اساس وزن نوزاد، پزشک مقدار مصرف این قرص را تعیین می‌کند.

عدم درمان به موقع این بیماری چه عواقبی ممکن است داشته باشد؟

بهترین زمان درمان این بیماری روزهای اول تولد، به خصوص تا شش هفتگی می‌باشد. وقتی که زمان درمان به تعویق افتد، ضریب هوشی نوزاد کم می‌شود و هر چقدر که درمان زودتر شروع شود، ضریب هوشی بیش‌تر به مقدار طبیعی نزدیک خواهد بود. به عنوان مثال اگر درمان را بعد از 3 ماهگی شروع کنیم، در نتیجه ضریب هوشی طبیعی را نخواهیم داشت، مگر این‌که کم‌کاری مادرزادی تیرویید خیلی شدید نبوده باشد. موارد شدید کم‌ کاری مادرزادی تیرویید و یا درمان بعد از 3 ماهگی نوزاد، منجر به عقب ماندگی ذهنی می‌شود.

در نتیجه، عقب ماندگی ذهنی و اختلال رشد مهم‌ترین عوارض عدم درمان به موقع در این بیماری می‌باشد.

آیا بعد از درمان این بیماری، امکان عود مجدد وجود دارد؟

اگر ثابت شود که کم‌ کاری مادرزادی تیرویید به علت نبودن غده تیرویید است و در واقع پزشک تشخیص داده باشد که کم‌کاری تیرویید موقتی نیست، در این گونه موارد درمان تا آخر عمر باید ادامه داشته باشد و در نتیجه هیچ‌وقت مصرف دارو را نباید قطع کرد، ولی در صورتی که تشخیص کم کاری مادرزادی تیرویید داشته باشند، باید تا 3 سال درمان شوند.

در سال اول، هر یک تا سه ماه و در سال دوم، هر سه ماه یک بار آزمایش تیرویید تکرار می‌شود تا مقدار دارو در حد مناسب نگه داشته شود. اگر همکاری والدین صحیح باشد با درمان، آزمایشات به حد طبیعی می‌رسد.

در بچه‌هایی که  نتایج آزمایش تیرویید در طول درمان، هیچ‌وقت به حد طبیعی نرسد، باید دارو را تا آخر عمر ادامه داد، ولی بچه‌هایی که در طول سه سال اول درمان، نتیجه آزمایش تیرویید و رشدشان خوب باشد، در 3 سالگی به مدت 6 هفته درمان را قطع می‌کنیم و اگر با قطع درمان، آزمایش آن‌ها به سمت کم کاری تیرویید پیش رفت، می‌بایستی تا آخر عمر درمان را ادامه داد و اگر در 3 سالگی با قطع درمان، آزمایش‌ها در حد طبیعی باقی ماند، کم کاری، موقتی تلقی می‌شود و دیگری نیازی به درمان نمی‌باشد، مگر این که توسط پزشک تشخیص داده شود و دوباره مشکلات و علایم دیگری به سمت این بیماری وجود داشته باشد.

آیا راهی برای پیش‌گیری از این بیماری وجود دارد؟

در مورد کم کاری مادرزادی تیرویید، اگر علت، کمبود ید باشد، با دادن ید به مادران قبل از بارداری، قابل پیش‌گیری می‌باشد، ولی در مواردی که علت، نبودن غده تیرویید است پیش‌گیری وجود ندارد.

برای مادری که تست حاملگی مثبت دارد، نمی‌توان ید رادیواکتیو تجویز کرد و یا داروهایی که ایجاد کم کاری در نوزاد می‌کنند، زیرا می‌تواند باعث کم کاری تیرویید در جنین شود. به یاد داشته باشید که تشخیص به موقع از اهمیت خاصی جهت پیش‌گیری از عوارض برخوردار است. خوشبختانه در برنامه‌های وزارت بهداشت پیشنهاد شده که برنامه غربالگری برای نوزادان انجام شود.

آیا در درمان این بیماری با مشکلاتی مواجه هستید؟

خوشبختانه چون برای درمان این بیماران، داروهای مناسب در کشور موجود است، با مشکل خاصی مواجه نیستیم و در واقع باید پدر و مادر برای درمان بهتر، بیش‌ترین کمک را کنند و در ماه‌های اول هر یک تا دو ماه و بر اساس توصیه پزشکان جهت آزمایش تیرویید اقدام نمایند و بلافاصله بعد از مشاهده اولین علایم، حتماً پزشک را در جریان بگذارند.

شرط درمان موفق، ارتباط بین پزشک و والدین این بچه‌ها می‌باشد.

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]