ماهی قرمز خطرناک نیست

روزهای پایانی هر سال، ماهی قرمز بازار داغی پیدا می‌کند. در چند سال اخیر در همین روزها حرف و حدیث‌ها هم درباره ماهی قرمز داغ می‌شود.

همان‌طور که از دکه‌های گل فروشی گرفته تا بقالی‌ها، بساط فروش ماهی برپاست، رسانه‌‌ها هم از تلویزیون و رادیو تا روزنامه‌ها و مجلات، سعی در آگاه کردن مردم در این‌باره دارند.

البته با همه این حرف و حدیث‌ها، باز هم تکلیف معلوم نیست. گاهی می‌گویند از فروشندگان آکواریوم بخرید، گاهی می‌گویند از میادین میوه و تره‌بار؛ زمانی هم هشدار می‌دهند که ماهی‌ها بیماری‌زا هستند و اصلاً نخرید! چه کسی درست می‌گوید؟

مهندس اسماعیل شمس کلاهی، مدیر بخش ماهیان زینتی سازمان شیلات، به همشهری می‌گوید: «برای بسیاری از مردم کشور ما که با حیوانات بیگانه هستند، ماهی قرمز تنها حیوانی است که مهمان خانه‌هایشان می‌شود. بسیاری از کودکان ایرانی از طریق همین ماهی‌های قرمز سفره هفت سین، با دنیای حیوانات آشنا می‌شوند و بسیارند افرادی که  به دلایل غیر منطقی و اشتباه با حیوانات مشکل دارند و از حیوانات فراری هستند، ولی با ماهی قرمز کنار آمده‌اند. اگر قرار باشد بدون هیچ آمار و مدرک مستندی بگوییم حیوانی که سال‌ها مهمان ما بوده به این میزان خطرناک و کشنده است، دیگر نباید انتظار داشته باشیم مردم با حیوانات برخورد خوبی داشته باشند. در این شرایط باید منتظر باشیم که مردم در هر کجا که حیوانی را پیدا کردند از ترس آلوده بودن آن حیوان را بکشند و نابود کنند.»

این استدلال کسانی است که با تبلیغات علیه ماهیان قرمز و ترساندن مردم از بیماری‌هایی که ممکن است منتقل کنند، مخالفند. گروهی هم هستند که معتقدند با سنت‌ها و آداب و رسوم قدیمی نباید مخالفت کرد.

استدلال این عده البته پاسخ روشنی دارد: موبد اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان تهران درباره حضور عناصرى همچون ماهى قرمز در سفره هفت سین مى‌گوید: «دقیقاً مشخص نیست ماهى قرمز از چه زمانى وارد سنت‌هاى نوروزى شده است، اما مسئله مهم این است که یک رسم دینى باستانی نیست. به هیچوجه نباید گذاشت یک موجودى اسیر و بى‌جان شود. حیوان باید آزاد باشد و زندگى کند. از نظر دین ما و فرهنگ ایرانى این کار شایسته نیست و نباید انجام شود.»

اما مخالفان حضور ماهی قرمز در سفره هفت‌سین به بیماری‌هایی اشاره می‌کنند که ممکن است از طریق ماهی به انسان منتقل شود؛ مثلاً یکی از بیماری‌هایی که به شدت هراس انگیز بوده و در روزهای اخیر در رسانه‌های مختلف برای پرهیز از ابتلا به آن هشدارهای مکرر داده می‌شود، بیماری به نام «سل پوستی» است.

شمس با ابراز تعجب از این هشدارها و با استناد به نظرات کارشناسان FAO، می‌گوید: «این بیماری آنقدر ضعیف است که قابل انتقال از ماهی به ماهی هم نیست، چه برسد به اینکه از ماهی به انسان منتقل شود.»

تلاش مدافعان حقوق حیوانات

واقعیت این است که  بخش مهمی از هشدارهایی که در مورد ماهی قرمز داده می‌شود، نه از سوی پزشکان و دامپزشکان، بلکه از سوی طرفداران محیط زیست و مدافعان حقوق حیوانات است.

دکتر مهرناز عطرى، مدیر گروه مهر ایران که یک نهاد غیر دولتی حامی محیط ‌زیست است، معتقد است که استان‌های گیلان و اصفهان از مراکز عمده پرورش ماهی است که از اوایل اسفند، میلیون‌ها ماهی با تانکرهای ویژه یا دبه‌های بزرگ آب، سوار بر وانت یا کامیون به شهرهای مختلف حمل و سر و کله ماهی فروش‌ها پیدا می‌شود.

او با تاکید، در این باره مى‌گوید: «میکروارگانیسم‌هاى موجود در آب مکان‌هاى آلوده پرورش ماهى قرمز که ماهى‌هاى حاره‌اى را نیز شامل مى‌شود، سبب تولید بیمارى‌هاى واگیردار در این آبزیان بوده و از طریق تماس پوست انسان با خود ماهى، آب تنگ و آکواریوم، قابل انتقال به انسان است.»

این‌درحالی است که مسئولین شیلات در بخش ماهیان زینتی می‌گویند 70 درصد ماهی‌های قرمز از کاشان (انواع قرمزتر) و بقیه از استان گیلان و مازندران می‌آیند و  بسیاری از مراکز فعال در کاشان مجوز بهداشتی دارند و بقیه هم که به روش سنتی کار می‌کنند ،در صدد پروانه‌دار شدن هستند.

مدیر بخش ماهیان زینتی سازمان شیلات با اعتراض شدید به منع افراد از خرید ماهی، به 1600 نفری که در حوزه پرورش ماهیان زینتی اشتغال دارند اشاره کرده و می‌گوید: «ما بخش عظیمی از این ماهی ها را به ترکیه، ژاپن، انگلیس، آمریکا و هلند صادر می‌کنیم که اگر مشکلی وجود داشت، این صادرات متوقف می‌شد.»

خطر هست، ولی جدی نیست

«ویروس سارمونلا» (منظور احتمالاً باکتری سالمونلاست) با ?? هزار زیرگونه از طریق کوچک ترین خراش بر انگشتان و تماس با آب تنگ ماهى آلوده به این ویروس، قابل انتقال است.

«پیستوریازیس» (پسوریازیس درست است) بیمارى پوستى خطرناکى است که به مرض پولک ماهى معروف است. این بیمارى با کورتون تراپى نیز درمان نمى‌شود و حتى با جایگزینى پوست سالم قابل مداوا نیست.

این‌ها جملاتی است که این روزها در روزنامه‌ها زیاد دیده می‌شوند. مسئله‌ای که متخصصین بیماری‌های آبزیان در اداره دامپزشکی و شیلات به شدت از آن انتقاد می‌کنند.

مثلاً این‌که سالمونلا یک باکتری است نه ویروس، نشان می‌دهد که گویندگان این جملات خیلی هم از نظر علمی به قضیه مسلط نبوده‌اند. ضمن این‌که کارشناسان شیلات می‌گویند بیماری‌هایی مثل سالمونلا که منشا دامی (حیوانات خونگرم) دارند، قابل انتقال از ماهی (خونسرد) به انسان نیستند.

دکتر مجید رجبی، متخصص بیماری‌های آبزیان و مدیر کل دفتر بهداشت و بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی در گفت و گو با همشهری با اشاره به موارد فوق می‌گوید: «من با قاطعیت می‌توانم بگویم که چنانچه نکات بهداشتی مورد نظر سازمان دامپزشکی رعایت شود، نگهداری از ماهی‌های قرمز، هیچ مشکلی از لحاظ بیماری‌زایی برای افراد نخواهد داشت و تنها در صورت وجود زخم‌های پوستی احتمال بیماری‌زایی وجود دارد که با استفاده از دستکش مشکلی پیش نخواهد آمد.»
اگر نکات ایمنی جدی‌گرفته نشود

متخصصان می‌گویند رعایت برخی نکات در هنگام خرید ماهی قرمز و در حین نگهداری آن سبب می‌شود که نه تنها برای افراد، بلکه برای ماهی ها هم هیچ مشکلی پیش نیاید، بچه‌ها سال را در کنار ماهی‌های قرمزشان تحویل کنند و ماهی‌ها آنقدر سالم باشند که معلق زدن لحظه سال تحویل فراموششان نشود. 

دکتر رجبی این نکات را چنین برمی‌شمرد:

1 - افرادی که حساس هستند یا سابقه آلرژی دارند، از دست زدن به ماهی خودداری کنند.

2 - همه افرادی که با ماهی یا آب تنگ تماس دارند، بلافاصله دست‌های خود را با آب و صابون به دقت بشویند.

3 - از دست زدن به چشم و دهان بعد از کار با آکواریوم یا ظرف خودداری کنید.

4 - ماهی ها را حتماً از آکواریوم دارها و مراکز مخصوص ماهی‌های زینتی خریداری کرده و حداقل روزی دو نوبت یک دقیقه‌ای به رفتار ماهی‌های خود توجه کنید.

به این ترتیب می‌توانید حرکت‌های غیر معمول آنها تشخیص دهید و در صورت بروز مشکل در رفتار آنها اگر علاقمند باشید می‌توانید از متخصصین نگهداری ماهی برای درمان آنها مشورت بگیرید.

5 - از رها کردن ماهیان زینتی خود در رودخانه‌ها، تالاب‌ها و آب‌های آزاد جداً خودداری کنید و اگر توانایی نگهداری از ماهیان خود را ندارید، آنها را به فروشگاه‌های ماهیان زینتی و یا افرادی که توانایی نگهداری از ماهی دارند تحویل دهید.

بهتر است فراموش نکنیم که اگر ماهی‌های زینتی بیماری‌زا نیستند، از حق مسلم آنها برای زندگی مثل سایر موجودات زنده، غافل نشویم. یادمان باشد، شیشه عمر ماهی‌ها دست ماست، از آنها خوب نگهداری کنیم و اگر نمی‌توانیم، از ضیافت مرگ چشم پوشی کنیم.

هشدارهای خانگی درباره مواد شوینده

در ادامه ی مطلب قبلی با عنوان "خطرات آلاینده های خانگی"، در این مطلب درباره ی خطرات احتمالی ناشی از مصرف بیش از حد مواد شوینده در خانه با شما صحبت می کنیم.

دکتر حمید سهراب‌پور، متخصص بیماری‌های داخلی، فوق تخصص بیماری‌های ریوی و رئیس بیمارستان لبافی‌نژاد به آلاینده‌های خانگی و عوارض و بیماری‌های ناشی از آن‌‌ها توضیح می ‌دهد.

خب، در کنار چنین آلاینده‌هایی که تقریبا ناشناخته هستند، یک سری از آلاینده‌ها مثل مواد شوینده وجود دارند که مردم هم نسبت به خطرات آن آگاهند، ولی در هر خانه‌ای و به میزان بسیار زیاد از این مواد استفاده می‌شود. در مورد مسمومیت‌های ناشی از این مواد هم توضیح می ‌دهید؟

در مورد مواد شوینده نکته مهمی که وجود دارد، این است که مواد شوینده آلودگی‌شان به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم است. به‌طوری که انواع و اقسام شوینده‌ها و سفید‌کننده‌ها که گاز کلر آزاد می‌کنند، اگر بی‌مهابا استفاده شوند، در فضای سربسته منجر به مسمومیت‌های شدید می‌شوند.

خیلی از افراد هم حتی انواع مختلف این مواد را با هم مخلوط می ‌کنند.

دقیقا همین‌طور است، گاهی اوقات این مواد با موادی مثل اسید ترکیب می‌شوند، چون فرد تصور می ‌کند که در این صورت شست و شو با دقت بیشتری انجام می ‌شود، در حالی ‌که همین شوینده‌های ترکیبی در بسیاری از موارد منجر به خفگی‌های فوری می ‌شوند.

این‌ عوارض که اثرات مستقیم بودند. منظورتان از عوارض غیر‌مستقیم چیست؟

خب مشخص است که خیلی از افراد نسبت به این مواد حساسیت دارند و در اثر تماس پوستی دچار اگزما می‌شوند. در ضمن یک اثر دیگر این آلاینده‌ها آلوده کردن محیط زیست است، چون این مواد از طریق فاضلاب وارد طبیعت می‌شود و تقریبا ماندگار خواهند بود.

علاوه بر این، در مناطقی که این آب‌ها برای استفاده‌های کشاورزی هستند، منجر به بروز بیماری‌های عفونی مختلف می‌شوند. بدتر از همه این که، متأسفانه بر خلاف کشورهای پیشرفته، نسبت به تبلیغ در کمتر استفاده کردن این مواد هم در کشور ما کوتاهی شده است و علاوه بر این که مردم از آن‌ها استفاده بیش از حد می ‌کنند، رسانه‌ها در تشویق مردم نسبت به کمتر مصرف کردن هیچ اقدامی نمی ‌کنند.

فردی که هر روز با این آلاینده‌ها سرو کار دارد، مطمئنا باید منتظر عوارض دراز‌مدت هم باشد. در مورد عوارض طولانی ‌مدت این مواد هم توضیح می‌ دهید؟

خوب ببینید، مواد شوینده مقدار زیادی مواد بازی دارند و انواع و اقسام سفیدکننده‌ها و پودرهای شوینده حاوی موادی برای دفع چربی‌ها هستند که فرمول شیمیایی آن‌ها بسیار پیچیده است. اثرات درازمدت این مواد هم بخصوص در پوست، به صورت انواع واکنش‌های آلرژیک و درماتیت‌ها خودشان را نشان می ‌دهند.

به همین خاطر توصیه می ‌کنیم که اگر این مواد داخل محیط سربسته استفاده می‌ شوند، حتما از دستکش استفاده شود و تهویه مناسب برقرار باشد؛ به‌خصوص در حمام چون بیشتر اتفاق‌ها به علت عدم تهویه مناسب و همراه با بخار آب در حمام می‌افتد.

علاوه بر تمام این‌ها باز هم باید تأکید کنم موادی که وارد سیستم تنفسی می‌شوند، به چند طریق بیماری‌ را تحمیل می ‌کنند؛ ‌طوری که به‌طور مستقیم، مواد اسیدی منجر به سوختن مخاط می ‌شوند، بعضی از این مواد هم منجر به التهاب در ریه می‌شوند که این التهاب فرد را مبتلا به برونشیت و بیماری‌های التهابی می‌کند. حتی بعضی از این مواد میزان التهابی که ایجاد می‌ کنند، آنقدر شدید است که حالات اورژانس و فوریت به وجود می‌آورند. برخی واکنش‌های التهابی نیز سیرشان خیلی مزمن است و حتی در شروع ممکن است هیچ علامتی در بیمار ایجاد نکنند، اما بعد از 10تا 15 سال کم کم آثار خود را نشان می ‌دهند.

مطالعه‌ای در مورد سرطان‌زا بودن این مواد صورت گرفته؟

البته سرطان‌زایی این مواد به اثبات نرسیده، ولی باید در مورد آن‌ها حتما جانب احتیاط را پیش گرفت، چون به هر حال برای ابتلا به سرطان، این مواد خطر بالقوه دارند. اما نکته حائز اهمیت این است که هر کدام از این مواد شیمیایی وقتی که فرد سیگار هم بکشد، اثرات مخربشان چند برابر می ‌شود، پس باز هم سیگار برای ما مهم‌ترین آلاینده است.

روند پیشرفت این عوارض به چه صورت است؟ منظورم میزان برگشت‌پذیری یا ماندگاری آن‌هاست.

در مورد بعضی از مواد شیمیایی مانند کلر، علائم قابل برگشت است و بیمار معمولا بهبود می‌یابد، ولی در مورد بعضی از مواد مثل آزبست، بیماری دیگر قابل برگشت نیست و کار خاصی نمی‌توان برای بیمار کرد.

سؤال آخر، مسلما ضربه‌پذیر‌ترین افراد در مقابل عوارض آلاینده‌ها کودکان هستند. نه؟

دقیقا همین‌طور است. آلاینده‌های داخل منزل شامل انواع سوخت‌های فسیلی که گاز مونواکسیدکربن تولید می ‌کنند، سیگار و... علاوه بر عملکرد جسمی، بر روی عملکرد فکری افراد منزل اثرات سوئی دارند و در کودکان موجب کاهش بهره هوشی آن‌ها می‌شوند، به‌طوری که با علائمی همچون سردرد، عدم تمرکز و احساس خستگی همراهند. همچنین قبل از بلوغ استعداد ابتلا به بیماری‌های تنفسی بیشتر است.

علاوه بر این، در افراد مسن نیز به علت ضعف سیستم دفاعی، علائم سریع‌تر و با شدت بیشتری بروز می‌کنند.

بنابراین همیشه به این دو گروه سنی در مورد هوای آلوده و انواع آلاینده‌ها، هشدار‌های بیشتری داده می ‌شود.

خُرخُر در خواب و خطرها

هیچ کس فکرش را نمی‌کرد که خرخر کردن در خواب، این همه درد سر به ‌دنبال داشته باشد.

لابد می‌گویید: ( چه درد سری؟!) فوق فوقش اگر صدای خرخرتان خیلی بلند باشد، ممکن است روابط شما با همسرتان دچار مشکل شود! آن‌هم به این خاطر که همسر مهربان، برای خلاصی از موزیک ناموزونی که خوابش را به هم زده، مجبور می‌شود چند بار در شب بیدارتان کند.

اما نه.

درد سر خرخر به همین جا ختم نمی‌شود. بلای دیگری را محققان کره‌ای به تازگی مطرح کرده‌اند؛ این که ممکن است مبتلا به برونشیت مزمن شوید؛ بیماری‌ای که با سرفه‌های ناجور و گاهی سختی تنفس خود را نشان می‌دهد.

هنوز معلوم نیست چرا خرخر کردن موجب برونشیت مزمن می‌شود؛ اما محققان دانشگاه آنسان در کره جنوبی معتقدند کسانی که 5 شب در هفته یا کمتر، خرخر می‌کنند، 25 درصد بیشتر از کسانی که خرخر نمی‌کنند، دچار برونشیت می‌شوند.این احتمال در کسانی که 6 یا 7 شب هفته خرخر می‌کنند تا 68 درصد بیشتر است.

این محققان می‌گویند احتمال دارد لرزش راه‌های هوایی فوقانی و فشار آمدن به آن در اثر خرخر علت ایجاد این التهاب در برونش‌ها (برونشیت) باشد.

جدای از این عارضه، ممکن است خرخر خود نشانه‌ای از یک مشکل جدی باشد. مشکلی که به آن "آپنه خواب" یا "قطع تنفس هنگام خواب" می‌گویند.

جالب است بدانید خرخر یک نشانه یا نوعی فریاد کمک خواستن است. نشانه‌ای که خبر از تلاش یک انسان برای نفس‌کشیدن می‌دهد.

خرخر صدای خروج هوای بازدم است که حین خواب به سختی سعی می‌کند راه خود را از میان مجاری‌ هوایی فوقانی به بیرون باز کند.

این گونه نفس کشیدن تلاطمی در مجاری هوا ایجاد می‌کند که باعث لرزش بافت اطراف شده و صدای خرخر را تولید می‌کند.

وقتی از خواب سبک وارد خواب عمیق می‌شویم، عضلات سقف دهان (کام نرم)، زبان و گلو شل شده و به راحتی دچار لرزش می‌شوند.

به همین علت هرچه انسداد راه هوایی بیشتر باشد، صدای خرخر هم بلندتر است. اگر چه آمار نشان می‌دهد 45 درصد بزرگسالان خرخر کرده و شیوع آن در مردان بیش از زنان است، اما حتی کودکان هم از این قضیه در امان نیستند.

خرخر کردن علل مختلفی دارد که بعضی از آنها دلایل ساختاری هستند، مثلا: شکل فک، بزرگ بودن زبان یا زبان کوچک، کام نرم و لوزه‌ها در فرد. البته علت های خارجی مانند چاقی، سیگار کشیدن و مصرف الکل هم هست که راحت‌تر می‌توان آنها را کنترل کرد.

گاهی هم التهاب و آلرژی که باعث پر شدن سینوس از ترشحات می‌شود، عامل این خرخر است.

اما مهم‌ترین عاملی که باعث خرخر می‌شود، قطع تنفس هنگام خواب است.

وقتی نفس بیرون نمی‌آید!

آیا به شما گفته‌اند که شب ها بلند بلند خرخر می‌کنید؟ آیا وقتی از خواب بیدار می‌شوید باز هم احساس خستگی می‌کنید؟ آیا در طول روز هم خواب آلوده‌اید؟ شاید شما هم دچار "آپنه خواب" هستید.

آپنه کلمه‌ای یونانی به معنی (بدون نفس) است. در این حالت بافت گلو، مسیر هوا را بسته و جلوی نفس کشیدن را می‌گیرد.

مشخصه این مشکل، خر و پف با صدای بلند است که حدود 10 ثانیه سکوت به ‌دنبال دارد. در واقع کمبود اکسیژن و افزایش دی‌اکسید کربن باعث بیدار شدن فرد (هر چند کوتاه که حتی خودش متوجه نشود!) و بازکردن راه هوایی به ضرب و زور یک خرناس بلند شده و سپس دوباره همین مراحل تکرار می‌شود.

در طول شب این حالت 20 تا 30 بار در هر ساعت تکرار می‌شود. به همین علت است که این افراد معمولا خواب عمیق و کافی در شب نداشته و روزها احساس خستگی می‌کنند.

البته آپنه خواب دو علت دارد: علت انسدادی که پیش تر توضیح دادیم و علت مرکزی که در آن مغز توانایی فرستادن پیام صحیح به عضلات برای کنترل تنفس را ندارد. (نوع مرکزی خیلی نادر است و در بیماران نارسایی قلبی و سکته مغزی یا در کسانی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند رخ می‌دهد.)

بد نیست بدانید خرخرمتناوب شایع‌ترین علامت در نوع انسدادی بیماری است، در حالی که در نوع مرکزی، از خواب پریدن با تنگی نفس شایع‌تر است.

وزن زیاد، زیاد بودن اندازه دور گردن (گردن کلفتی!)، فشار خون بالا، دیابت، سن بالا، مرد بودن، بزرگی لوزه‌ها، احتقان بینی و در نتیجه تنگی راه هوایی، سابقه خانوادگی قطع تنفس در خواب، سیگار کشیدن، مصرف داروهای خواب‌آور و الکل، همه از عوامل مستعد‌کننده این بیماری‌اند.

از خرخر شبانه بترس

خیلی از اوقات خود ما متوجه خرخر کردن مان نیستیم و معمولا وقتی یکی از نزدیکان به ما ایراد می‌گیرد که با خرخر کردن مانع خواب او شده‌ایم، از او دلخور می‌شویم و با خودمان می‌گوییم خبر ندارد که خودش چه خر و پفی می‌کند! اما واقعا لازم است از چنین انسان دلسوزی، تشکر هم بکنیم، چون خرخر شبانه اگر به‌دلیل قطع تنفس در زمان خواب ایجاد شده باشد، ممکن است در آینده خطراتی برایمان به ‌وجود بیاورد و لازم است که هرچه زود‌تر آن را درمان کنیم.

این بیماری به‌دلیل از خواب پریدن‌های مکرر و خستگی روز بعد باعث افزایش تصادفات اتومبیل تا 7 برابر می‌شود، به‌طوری که هر سال 1400 نفر از رانندگان به همین علت می‌میرند.

علاوه بر این، خرخر مداوم ناشی از انسداد راه هوایی اگر درمان نشود می‌تواند باعث افزایش فشار خون، نارسایی و حمله قلبی و سکته مغزی هم بشود.

اختلال در حافظه، افسردگی و ترش کردن معده هم از دیگر عوارض آپنه خواب است. در بچه‌ها ممکن است باعث بیشتر شدن احتمال ابتلا به اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD)، مشکلات رفتاری و یادگیری در آنان شود.

سلام دکتر!

از آنجا که مبتلایان، متوجه خرخر و از خواب پریدن خود نمی‌شوند، به پزشک هم مراجعه نمی‌کنند، مگر اینکه کسی به آنها گوشزد کند یا اینکه خواب آلودگی روز بعد آنها را آزار داده و به مطب دکتر بکشاند.

به همین علت علاوه بر بررسی در آزمایشگاه (پلی سومنوگرافی) به تازگی از آزمایش در خانه هم برای تشخیص این مشکل استفاده می‌شود.

این تست‌ها شامل بررسی الگوی خواب و اندازه گیری فعالیت قلب و ریه و مغز در کنار حرکات اندام‌ها در خواب است. علاوه بر این از روش اندازه گیری اکسیژن خون هم استفاده می‌شود.

برای موارد خفیف این بیماری، کافی است روش زندگی خود را تغییر دهید(مثلا وزن کم کرده و سیگار نکشید).

اما وقتی که این کارها تأثیری نداشت، پزشک ممکن است به شما توصیه کند از وسایل خاصی برای باز نگه داشتن مجاری هوایی خود استفاده کنید.یکی از این وسایل CPAP است، یعنی وسیله‌ای که به‌طور مداوم فشار مثبت در مسیر هوا ایجاد می‌کند تا هوا به راحتی از بینی شما خارج شود.

البته استفاده از این وسیله برای همه افراد راحت نیست. عده‌ای ترجیح می‌دهند از وسیله‌ای در دهان استفاده کنند که فک را جلو نگه‌داشته و راه تنفس را باز نگه‌دارد.

در عده‌ای دیگر نیز با جراحی، بافت اضافی را که راه تنفس شان را گرفته خارج می کنند.

12 بیماری‌ که دنیا را دگرگون کرد
ایروین شرمن، استاد بازنشسته رشته زیست شناسی دانشگاه(کالیفرنیا ریورساید)در تازه‌ترین کتاب خود با عنوان"12بیماری که دنیای ما را دگرگون کرد" شرح داده که چگونه باکتری‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها در شهرها حرکت کرده و ساکنان آنها را به نابودی می‌کشانند، رهبران بزرگ و اندیشمندان جوامع را از بین برده و به‌دنبال آن، بهداشت عمومی، وضعیت اقتصادی و شرایط سیاسی را به خطر انداخته و تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهند.

نشریه U. S. NEWS با پروفسور ایروین شرمن درباره اینکه چگونه این 12 بیماری تاریخ را تحت‌تأثیر خود قرار داده اند، گفت‌وگوی مفصلی انجام داده است.

خلاصه‌ی این گفت‌وگو به شرح ذیل است:

طاعون (Bubonic plague)
قرنطینه شدن شاید به صورت بالقوه راهی برای محدودکردن بیماری باشد تا از ابتلای سایر مردم به آن جلوگیری کند. این روش به وسیله اروپاییان درباره غده خیارکی مورد استفاده قرار گرفته است. شرمن می‌نویسد: (وحشت و بی‌خبری، دلواپسی، قضاوت‌های عجولانه، انزوا و در هراس افتادن بیماران و جامعه، همه و همه ناشی از نبود آگاهی کافی درباره طبیعت این گونه بیماری هاست.)

مالاریا (Malaria)
یکی از مرگ آور‌ترین بیماری‌ها در طول تاریخ که در سال، سبب ابتلای بیش از 300میلیون و مرگ حدود 3 میلیون نفر می‌شود، مالاریاست. این بیماری اهمیت کنترل ناقلان بیماری‌ها از جمله حیوانات یا حشرات را نشان می‌دهد.

 به باور شرمن، شاید یکی از عواملی که اروپاییان را در نواحی تحت استعمارشان در قاره آفریقا به این بیماری مبتلا می‌کرد، این بود که آنان از نوعی نوشابه محتوی کنین، آب لیمو و داروی ضد باکتری که از پوست درخت گنه‌گنه فراهم می‌شد، استفاده می‌کردند.

آنفلوآنزا (Influenza)
از میان بیماری‌های گوناگون، کمتر بیماری را مانند آنفلوآنزا می‌توان یافت که بر آمار مرگ و میر در دنیای مدرن و صدمه زدن به زندگی و سلامت سربازان و بر هم زدن شبکه‌های بهداشتی ارتش تاثیرگذار باشد.

 برخی افراد اظهار کرده اند که مذاکرات ویلسون رئیس‌جمهور وقت، در هنگام پیمان ورسایل (Versailles) تحت‌ تأثیر بیماری آنفلوآنزا که در آن زمان به آن مبتلا بود ، قرار گرفت.

هموفیلی و نقص ذاتی در سوخت ‌و ساز (Hemophilia and porphyria)
بر اساس گفته‌های شرمن، اختلالات ارثی خونی مانند بیماری هموفیلی و نقص ذاتی در سوخت و ساز بدن، تأثیرات بسیار جدی بر حکام اروپایی داشته است، به‌طوری که فرانسیسکو فرانکو، دیکتاتور بزرگ اسپانیا دچار چنین مشکلی بود.

نمونه دیگر از این افراد، رومانوف در روسیه است که بسیاری از مشکلات وی ناشی از وجود هموفیلی در خانواده‌اش بود.

سیفیلیس (Syphilis)
این بیماری قبلا توسط فلزات سنگینی مانند جیوه درمان می‌شد؛ اما بعدها با کشف عوامل دیگر، درمان آن شکل دیگری یافت. انتقال سریع این بیماری از طریق روابط جنسی، فردی به نام پال ارلیچ را برانگیخت تا با تولید دارویی که خود به آن گلوله جادویی می‌گفت، بیماران را نجات دهد و اگر دقت کرده باشید، تاریخچه بسیاری از داروها می‌تواند به کار ارلیچ منتهی می شود. 

تب زرد (Yellow fever)
به گفته شرمن، در برخی کشورها امکان غلبه کردن بر این بیماری فراهم شده است؛ اما پشه ی ناقل این بیماری نابود نشده و شاید هرگز هم نابود نشود. این بیماری پیش از گسترش جنگ جهانی دوم در مناطق جنوبی ایالات متحده، بر ساخت کانال پاناما بسیار مؤثر بود.

ضمن اینکه، تنبلی ذاتی میان اهالی جنوب، در مقایسه با انرژی و شادابی اهالی شمال، نشان دهنده ی وجود یا نبود این بیماری در بین آنهاست.

از آنجایی که پشه‌ها در زمستان به نسبت سایر فصول مقاومت کمتری دارند، بنابراین در نواحی شمالی، بیماری تب زرد نمی‌تواند وجود داشته باشد. 

سل (Tuberculosis) 
تلاش برای از بین بردن بیماری سل انگیزه ای شد تا جستجوهای اولیه بر علیه آنتی بیوتیک ها آغاز شود. همچنین این بیماری به احتمال زیاد باعث پیدایش پاستوریزاسیون (گرمایی که موجب کشته شدن باکتری سل و دیگر عوامل بیماری زای آلوده کننده شیر می شود) شد. همچنین خاصیت واگیر دار بودن این بیماری، موجب پدید آمدن قرنطینه ها (جایی که بیماران از دیگران جدا می شوند تا درمان شوند) گردید.

شپش سیب زمینی  Potato blight (cause of the Irish Potato Famine)
گاهی بیماری‌ها نه تنها بر نحوه زندگی بشر تأثیر می‌گذارد، بلکه بر آنچه می‌خوریم نیز مؤثر است. از جمله شپش سیب زمینی تأثیر شدیدی بر این امر داشت؛ چرا که مقدار قابل توجهی از آذوقه مردم ایرلند را در نیمه سال 1800 میلادی نابود کرد. سایر بیماری‌های ناشی از گیاهان، می‌توانند به‌طور یکسان نتیجه و اثر بسیار زیاد داشته باشند.

بسیاری از کارشناسان کشاورزی بر کاشت دقیق محصولات نظارت دارند و می‌دانند که یک بیماری به تنهایی می‌تواند تهدید بزرگی برای بشر و تاریخ باشد.

قحطی در ایرلند، تولید مثل ایرلندی ها را تحت‌تأثیر قرار داد و باعث هجوم مهاجران ایرلندی به شهرهای ایالات متحده شد، تازه واردانی که با هدف حمایت از دموکراسی، خود را از بند آداب و رسوم رها کرده و برای گسترش تأثیر اتحادیه‌ها و اعمال نفوذ بر شخصیت‌های ملی در این اتحادیه‌ها تلاش می‌کردند. 

وبای آسیایی (Cholera)
گسترش این بیماری به صورت جزئی و کلی، به‌وسیله شبکه‌های فاضلاب آلوده و نبود آب بهداشتی، بسیاری از نقاط جهان را تهدید می‌کند؛ اما بهبود و مراعات اصول بهداشتی سبب کاهش چشمگیر این بیماری در برخی جوامع شده است.

در قرن نوزدهم همه گیری این بیماری، یک فیزیک دان انگلیسی به نام جان اسنو را بر آن داشت تا دریابد که چگونه بیماری به هر صورت در آب وجود دارد؟ و گونه‌ای از باکتری راست و میله‌ای شکلی را شناسایی کرد، که ممکن بود تا سال‌ها ناشناخته باقی بماند. 

اچ‌آی وی/ایدز  (HIV/AIDS)
شرمن بر این باور است که هرگز نمی‌توان درباره بیماری‌های عفونی بدون بحث درباره ایدز گفت‌وگو کرد. اگر درمان‌های دارویی امروزی انجام شان امکان پذیر باشد، در کاهش مرگ و میر ناشی از ایدز مؤثرند و این بیماری را می‌توان به وسیله آنچه وی آن را مداخله جدی در کنترل رفتارهای پرخطر می‌نامد، کنترل کرد و حتی پیشگیری نمود.

وی در این باره می‌گوید: (این بیماری با اینکه بسیار مدرن بوده، با بیماری‌هایی که در گذشته وجود داشته‌ و جوامع را به نحوی به صورت همه گیر گرفتار کرده، ارتباط دارد.) 

آبله (Smallpox)
این بیماری واگیردار امروزه به کمک واکسیناسیون ریشه کن شده است و شاید علم طب و واکسیناسیون، دقیق‌ترین دستاورد نابودی بیماری آبله بود.

بسیاری از مطالعات در زمینه واکسن‌ها، از مطالعات درباره آبله آغاز می‌شود که امیدهایی در مورد ریشه کن کردن سایر بیماری‌های مشابه پیش روی ما قرار می‌دهد.

همراه خطرناک یا بی‌خطر؟

متخصصان دریافته‌اند نمی‌توان خطر ایجاد سرطان بر اثر استفاده طولانی مدت از تلفن همراه را رد کرد.

مطالعه گسترده‌ای که در مدت زمان 6 سال انجام شده، نشانه‌هایی از خطر بالای سرطان را نشان می‌دهد.

اگر چه گروهی از محققان، تاثیرات کوتاه مدت تلفن همراه را بر مغز و عملکرد سلول رد می‌کنند، اما گروهی دیگر نیز در حال گسترش این بررسی به منظور یافتن تاثیرات تلفن همراه در صورت استفاده ی بیش از 10 سال و همچنین تاثیرات خاصش بر کودکان هستند، زیرا تا‌ کنون مطالعه‌ای در این زمینه انجام نشده است.

برنامه  MTHRPکه به وسیله دولت انگلیس و مخابرات تاسیس شده، 23 مطالعه جداگانه را درباره تاثیر تلفن‌‌های همراه، دکل‌ها و پایگاه‌های اصلی بر سلامت انجام داده است.

پروفسور لوری چالیس، رئیس این برنامه معتقد است: هم اکنون وقت آن رسیده که دولت وارد عمل شود. این تیم گزارش‌های رو به گسترشی از سرطان مغز و گوش را دریافت کرده است، اگرچه پروفسور چالی می‌گوید: این موضوع مستلزم تحقیقات بیشتر است. سیگار کشیدن هم در ابتدا دلیلی برای سرطان ریه محسوب نمی‌شد. همان طور که می‌دانید برای سیگار کشیدن هم تا 10 سال بعد هیچ رابطه‌ای پیدا نشد.

او همچنین می‌افزاید: ما در این مرحله نمی‌توانیم این موضوع را که سرطان می‌تواند در مدت زمان کم ظاهر شود، رد کنیم. مشکلی که در این مطالعه وجود دارد تعداد کم افرادی است که بیش از 10 سال است تلفن همراه دارند، زیرا سرطان معمولا 10 تا 15 سال بعد از ایجاد، ظاهر می‌شود. البته این که مدرکی مبنی بر مضر بودن تلفن‌های همراه بر سلامت وجود نداشته، کمی امیدوار کننده است.

این تیم عواملی را که بر فشار خون و ضربان قلب تاثیر دارند، مشاهده کردند که شامل علائمی مانند: سردرد، سرگیجه و شنیدن طنین صدا بود. آنها به این نتیجه رسیدند که هیچ خطری در این زمینه وجود ندارد.

نتایج این گزارش، که به وسیله یک گروه به سرپرستی سرویلیام استوارت تهیه شد، نشان داد تلفن‌های همراه آسیبی به سلامت وارد نمی‌کنند، اما توصیه کرد مطالعات بیشتری انجام شود.

در سال 2005 سر ویلیام هشدار داد که برای احتیاط بیشتر، بهتر است استفاده از تلفن همراه به وسیله کودکان محدود شود و زیر 8 ساله‌ها هم اصلا از آن استفاده نکنند.

در حال حاضر 70 میلیون تلفن همراه و حدود 50 هزار دکل در انگلیس وجود دارد. هم سیگنال‌های منتشره رادیو و هم میدان‌های الکترو مغناطیسی که می‌تواند به مغز انسان نفوذ کند این ترس را ایجاد می کند که ممکن است سلامت انسان به صورت جدی به خطر بیفتد.

به نظر می‌رسد اقدامات پیشگیرانه رایج مثل استفاده نکردن کودکان از تلفن همراه، معقول است و گروهی هم معتقدند هنوز دلیلی برای اعمال محدودیت‌های بیشتر وجود ندارد.

ترجمه: نسرین خسروشاهی

ویژه نامه شهادت امام حسن مجتبی با بیش از 100 مطلب
ادرس جدید سایت
کپسولهای ترک اعتیاد، بلای جان معتادان
کتامین
روشهای نوین ترک سیگار
[عناوین آرشیوشده]